Gợi ý mâm cỗ cúng ngày Tết Đoan Ngọ
(THPL) - Theo quan niệm cổ truyền, vào ngày Tết Đoan Ngọ (5/5 Âm lịch), người dân thường làm mâm cúng dâng lên tổ tiên để thể hiện lòng thành, cầu mong một vụ mùa bội thu, có nhiều sức khỏe và gặp may mắn.
Tin liên quan
» Sôi động thị trường Tết Đoan Ngọ 2023
» Ngày Tết Đoan Ngọ trong văn hóa người Việt
» Nét văn hóa riêng độc đáo của Tết Đoan ngọ ở làng quê xứ Huế
Đoan Ngọ nghĩa là bắt đầu giữa trưa (Đoan: mở đầu, Ngọ: giữa trưa). Tết Đoan Ngọ thực chất là một phong tục lễ Tết Á Đông gắn liền với quan niệm về sự tuần hoàn của thời tiết trong năm.
Tết Đoan Ngọ xuất phát từ điển tích trong dân gian. Điển tích này có nhiều dị bản khác nhau. Theo đó, một năm nông dân đang ăn mừng vì được mùa thì sâu bọ kéo đến, ăn mất cây trái, thực phẩm đã thu hoạch. Dân làng đau đầu không biết làm cách nào để có thể giải được nạn sâu bọ này, bỗng nhiên có một ông lão từ xa đi tới tự xưng là Đôi Truân. Ông chỉ cách cho dân chúng mỗi nhà lập một đàn cúng đơn giản gồm có bánh gio, trái cây.
Nhân dân làm theo, chỉ một lúc sau đó, sâu bọ bay đi. Lão ông còn bảo thêm: Sâu bọ hằng năm vào ngày này rất hung hăng, mỗi năm vào đúng ngày này cứ làm theo những gì ta đã dặn sẽ trị được chúng. Dân chúng biết ơn định cảm tạ nhưng ông lão đã đi đâu mất.
Để tưởng nhớ sự việc trên, dân chúng đặt cho ngày này là ngày 'Tết diệt sâu bọ', có người gọi là 'Tết Đoan Ngọ', vì giờ cúng thường vào giữa giờ Ngọ. Từ đó, dân gian thường cúng ngày Tết Đoan Ngọ bằng một số món ăn và hoa quả phổ biến theo mùa như: rượu nếp, nếp cẩm, bánh tro, mận, vải…
Tết Đoan Ngọ cũng là dịp mọi người dùng bữa với gia đình. Vào sáng sớm, người ta ăn bánh tro, chè hạt sen, trái cây và rượu nếp để giết sâu bọ, loại trừ bệnh tật trong người. Thường mọi người ăn rượu nếp ngay sau khi ngủ dậy. Trong đời sống hiện đại, một số tập tục cổ xưa của ngày Tết Đoan Ngọ gần như đã biến mất, như nhuộm móng tay đỏ, hái lá thuốc... Tuy nhiên, truyền thống làm mâm cúng Tết Đoan Ngọ vẫn luôn được duy trì ở các gia đình. Đây là dịp để con cháu khắp nơi trở về sum họp, đoàn tụ gia đình.
Năm nay, Tết Đoan Ngọ 2024 là ngày 5/5 âm lịch năm Giáp Thìn, tức thứ 2 ngày 10/6/2024 dương lịch. Tùy theo phong tục của mỗi vùng miền, địa phương mà mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ sẽ khác nhau.
Dưới đây là gợi ý mâm cỗ cúng của 3 miền Bắc - Trung - Nam:
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Bắc:
Hương, hoa; Nước, rượu nếp; Các loại hoa quả: mận, vải...; Xôi, chè; Bánh tro, bánh ú: Loại bánh được làm từ gạo nếp, ngâm trong nước tro, gói bằng lá chuối. Bánh dễ ăn, dễ tiêu, ngon hơn khi ăn với đường hoặc mật.
Cơm rượu nếp: Đây là món đặc trưng của người miền Bắc, đặc biệt là món cơm rượu nếp cái hoa vàng bởi không phải nơi nào cũng có và ngon như ở nơi đây. Một số nơi còn có thêm cơm rượu nếp cẩm.

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Trung:
Hương, hoa; Nước, rượu nếp; Các loại hoa quả như: vải, mận…; Bánh tro, bánh ú;
Chè kê: Đây là món đặc biệt quen thuộc và xuất hiện trong mâm cúng tết Đoan ngọ của người dân ở tỉnh Quảng Nam.
Thịt vịt: Món ăn này thường có trên mâm lễ cúng tết Đoan ngọ của người miền Trung. Theo quan niệm xưa, thịt vịt có tính mát, ăn vào sẽ giải nhiệt cho cơ thể, có khả năng bổ máu và tốt cho hệ tiêu hóa.

Cơm rượu: Món này ở miền Trung được làm bằng phương pháp lên men cổ truyền, có hình dạng vuông vức.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Nam:
Hương, hoa; Nước, rượu nếp. Các loại hoa quả như: vải, mận…
Cơm rượu: Món này ở miền Nam không để rời mà được vo thành những viên tròn trước khi ủ. Đến khi rượu dậy mùi thì thêm nước đường vào. Ăn cảm giác giống như xôi chè ở miền Bắc.
Bánh ú bá trạng: Bánh được làm tương tự như bánh tro nhưng to hơn một chút. Bánh làm từ gạo nếp và được nhồi nhiều loại nhân, sau đó gói trong lá rồi đem đi luộc hoặc hấp chín.

Chè trôi nước: Những viên chè tròn to được làm bằng bột nếp trắng, có nhân đậu xanh thơm bùi, ăn cùng với nước đường gừng và nước cốt dừa.
Vào dịp Tết Đoan Ngọ, ngoài những mâm cỗ cúng, một số nghi thức sau cũng được thực hiện để mang lại may mắn:
Nghi thức diệt sâu bọ
Người xưa quan niệm rằng: Trong cơ thể con người, nhất là bộ phận tiêu hoá thường có sâu bọ ẩn sống, nếu không diệt trừ thì sâu bọ ngày càng sinh sôi nảy nở gây nguy hại cho con người. Lũ sâu bọ này chỉ lộ diện vào ngày 5/5 Âm lịch nên phải làm lễ trừ sâu bọ vào ngày này.
Theo quan niệm cổ truyền, có thể diệt sâu bọ bằng cách ăn thức ăn, hoa quả, rượu nếp vào ngày 5/5. Người miền Bắc thường diệt sâu bọ ngay khi thức dậy vào sáng sớm và diệt sâu bọ bằng thức ăn, nhất là bằng rượu nếp, bánh tro và hoa quả…
Tắm nước lá từ thiên nhiên
Thông thường, vào ngày mùng 5 tháng 5, sau khi đã ăn cơm rượu để diệt sâu bọ, mọi người sẽ tắm bằng nước đun lá mùi, lá tía tô, kinh giới, lá sả, lá tre…
Người xưa cho rằng: tắm lá mùi để mồ hôi toát ra, có cảm giác khoan khoái dễ chịu, thơm tho làm cho con người phấn chấn. Cách tắm này lại trị được cảm mạo bởi lá mùi là vị thuốc nam.
Gội đầu, xông lá thơm
Chống lại cái nóng oi bức của giờ ngọ (ngày hè), mọi người già, trẻ thường đun các loại lá như bưởi, mùi, tía tô, kinh giới, sả, tre... để tắm, xông phòng bệnh cảm mạo.
Đặc biệt, phụ nữ còn gội đầu, mong muốn có một mái tóc đen, mượt, dài. Đây là một phương pháp chữa bệnh của người xưa, giúp cơ thể thải độc, tinh thần thư thái, phấn chấn.
Tú Linh (t/h)
Tin khác
BIDV VÀ SP Group hợp tác vì mục tiêu xanh
Khan hiếm vàng miếng, người dân mua trang sức để cầu may
Trải nghiệm nghỉ dưỡng trọn vẹn tại khách sạn cao cấp Legend Valley Hà Nam
Doanh nghiệp đầu tư cho hệ thống dữ liệu, sẵn sàng vươn mình trong kỷ nguyên mới
Giá vàng và ngoại tệ ngày 7/2: Vàng thế giới giảm, nhẫn trơn và SJC vọt tăng ngày vía Thần Tài
Dự báo thời tiết ngày 7/2: Bắc Bộ bước vào cao điểm rét đậm, rét hại
Quảng Ninh đưa vào vận hành phòng thí nghiệm nông sản và thực phẩm CCIC
(THPL) - Ngày 6/2, Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Quốc tế Tân Đại Dương (Việt Nam) và Tập Đoàn Kiểm Nghiệm Trung Quốc - Công ty TNHH Quảng...06/02/2025 21:13:20Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa làm việc với lãnh đạo Khu kinh tế Nghi Sơn về các dự án trọng điểm
(TH&PL) - Ngày 6/2, ông Nguyễn Doãn Anh, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy đã đi kiểm tra tiến độ triển khai và thi công một số công...06/02/2025 21:21:46Trước ngày vía Thần Tài: Doanh nghiệp vàng tung nhiều sản phẩm độc, lạ
(THPL) - Trước ngày vía Thần Tài, rất nhiều khách hàng mua vàng để cầu mong một năm mới gặp nhiều may mắn, bình an và hanh thông. Với tâm lý...06/02/2025 21:19:40Các nhà đầu tư đã giải ngân 1,51 tỷ USD vốn FDI trong tháng 1
(THPL) - Trong tháng 1/2025, có 55 quốc gia và vùng lãnh thổ đã đăng ký đầu tư vào Việt Nam. Trong đó, vốn thực hiện của dự án FDI ước đạt...06/02/2025 21:15:03
ĐỌC NHIỀU NHẤT
Quảng bá thương hiệu Việt
-
Bản hòa ca Tết Việt chính thức ngân lên tại Home Hanoi Xuan 2025
(THPL) - Sáng ngày 16/1/2025, tại Mailand Hanoi City, Bắc An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội, đường hoa Home Hanoi Xuan 2025 đã chính thức mở cửa, chào đón du khách thập phương đến tham quan và trải nghiệm không gian rực rỡ, đậm chất Tết cổ truyền Việt Nam. Cùng ngày, Bộ Ngoại giao tổ chức Chương trình Ngoại giao văn hóa với chủ đề "Bản hòa ca Tết Việt," với sự tham gia của gần 150 đại biểu, các nữ đại sứ, phu nhân đại sứ, các nhà ngoại giao nữ… - Vinhomes Golden Avenue “chơi lớn” tặng cư dân và du khách gala âm nhạc...
- Chuyên gia lý giải nguyên nhân bộ đôi xe điện VinFast VF 3, VF 7 áp đảo các...
- Vì sao các thương hiệu và tỷ phú thế giới chọn Phú Quốc là điểm đến...
Tôn vinh thương hiệu toàn cầu
-
VinUni nhận bằng khen của Bộ GD&ĐT vì những đóng góp xuất sắc
(THPL) - Sau 5 năm thành lập, từ một dự án trên giấy, một “ngôi trường 0 tuổi”, VinUni đã trở thành một hiện tượng giáo dục khi là trường đại học trẻ nhất và nhanh nhất thế giới đạt chứng nhận QS 5 sao toàn diện. Nhân dịp 5 năm ngày truyền thống, VinUni vừa được nhận bằng khen từ Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho những thành tích và đóng góp xuất sắc thời gian qua. - Capella Hanoi và InterContinental Danang Sun Peninsula Resort lọt top những khách...
- LPBank gia nhập câu lạc bộ lợi nhuận 10 nghìn tỷ
- BIDV - Top 10 “Sao Vàng Đất Việt” năm 2024