Tinh hoa làng nghề mộc Chàng Sơn
(THPL) - Chàng Sơn - ngôi làng có tuổi đời hàng nghìn năm nổi tiếng với nghề mộc truyền thống vẫn hiên ngang và phát triển mạnh mẽ, vươn mình đến mọi miền Tổ quốc, khẳng định vị thế làng nghề của mình nhờ những đôi bàn tay của người thợ tài hoa gìn giữ tinh hoa đất Việt.
Tin liên quan
Chỉ số sản xuất công nghiệp khởi sắc trong tháng 5/2023
Nghệ nhân người Mông gìn giữ tinh hoa thổ cẩm núi rừng Tây Bắc
Nông sản Việt Nam hút khách tại triển lãm Seoul Food 2023
Làng nghề mây tre đan Ninh Sở vươn mình ra “biển lớn”
Bình quân mỗi tháng có 17,6 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường
» Về Thái Bình thăm làng nghề chạm bạc Đồng Xâm
» Làng nghề mộc Vạn Điểm được công nhận là điểm du lịch cao cấp
Chỉ mất chừng 40 phút, cách trung tâm Hà Nội khoảng 30km về phía Tây, chúng tôi tìm về thôn Chàng Sơn (xã Chàng Sơn, huyện Thạch Thất, Hà Nội). Ngôi làng nhỏ đã và đang ngày càng mở rộng và vươn xa; các sản phẩm của làng nghề đã chiếm lĩnh các thị trường lớn trên toàn quốc, đủ sức cạnh tranh với các sản phẩm mộc của hàng chục làng nghề khác.
Kỳ bí về sử thoại làng Chàng
Điều đặc biệt mà bất kỳ ai khi đặt chân đến với làng Chàng cũng phải tò mò, họ tò mò về lý do tại sao Chàng Sơn có rất nhiều ngôi Đình nhưng lại chẳng có đến một ngôi Đình thờ Thần Hoàng làm nghề mộc? Và kể cả các bậc cao niên trong làng cũng chẳng ai có thể trả lời chính xác nghề mộc Chàng Sơn xuất hiện từ khi nào.
Để có thể được tường tận về giai thoại của làng Chàng, chúng tôi may mắn được gặp ông Nguyễn Tiến Nam (sinh năm 1961), chủ một xưởng mộc cũng là một cao niên trong làng.


Ông Nam kể: “Từ xa xưa, cái tài hoa của người thợ mộc Chàng Sơn nổi tiếng đến mức đích thân Thánh Tản Viên xuống núi mời ông phó Sần dẫn đầu tốp thợ 6 người trong làng lên để sửa đình thờ. Câu chuyện cụ Phó Sần cũng đã từng được nhà văn Nguyễn Tuân đề cập trong tác phẩm “Vang bóng một thời” xuất bản lần đầu tiên vào năm 1940”.
Chưa hết bất ngờ vì sử thoại của làng Chàng, ông Nam còn giải thích cho chúng tôi về tên gọi trước kia của Chàng Sơn. Theo tiếng Nôm, Chàng Sơn nghĩa là Nủa Chàng-được bắt nguồn từ một dụng cụ làm mộc cổ đục chàng chảy (chàng) và mãi về sau thì làng được gọi theo âm Hán Việt là Chàng Thôn. Năm 1956 được đổi tên thành Chàng Sơn (làng Chàng) như ngày nay.
Ông Nam cầm trên tay chiếc đục chàng chảy rồi tỉ mỉ giải thích: “Đục chàng chảy (nghĩa cổ tức là đánh) nhằm chỉ thao tác của chiếc đục cổ, nó đóng vai trò là “linh hồn” với làng nghề Chàng Sơn xưa. Thợ trẻ của làng Chàng ngày nay hầu như không còn sử dụng chiếc đục này nữa và cũng hiếm dần, thay vào đó là những máy đục CNC (máy đục gỗ vi tính) công nghiệp nhanh, gọn, tiết kiệm hơn”.
Đôi tay ông thoăn thoắt và thao tác nhẹ nhàng, ông nói: “Chiếc đục phải được nằm theo chiều ngang, chuyển động của đục được hoạt động giống chiếc bập bênh, dùi đục đánh vào chuôi đục lúc đó mũi đục được “chảy” đi rất sâu mềm mại, hài hoà, khác hẳn so với máy CNC”.
Tinh hoa đất Việt qua từng nét chạm
Rất nhiều công trình kiến trúc điêu khắc gỗ nổi tiếng trên mảnh đất hình chữ S đều có sự góp sức của đôi bàn tay tài hoa, khéo léo của những người thợ Chàng Sơn, một trong số đó có thể nhắc tới chùa Tây Phương (cách làng Chàng Sơn khoảng 5km).
Kiệt tác của lịch sử mỹ thuật Việt Nam của nghệ nhân làng Chàng được thể hiện qua hơn 70 pho tượng trong chùa. Đặc sắc nhất là 18 pho tượng La Hán, bức tượng nào cũng được tạc vô cùng công phu, tinh xảo và sống động từ nét mặt cho đến cử chỉ, ánh mắt. Thông qua bức tượng, chúng ta không chỉ thấy tinh hoa sáng tạo của cha ông, mà còn thấy sự kết hợp hài hòa trong vật liệu, kết cấu, hình khối, tạo nên đỉnh cao của nghệ thuật điêu khắc tượng đương thời.


“Tượng La Hán của chùa Tây Phương chính là hiện thân của xã hội Việt Nam lúc bấy giờ. Khi đất nước rơi vào cảnh Trịnh-Nguyễn phân tranh, những nghệ nhân làng Chàng đã dùng đôi mắt tinh tường, sự đồng cảm với nhân dân để truyền cảm “linh hồn” của hiện thực thời đại vào 18 bức tượng La Hán”, cụ ông Nguyễn Duy Thành cho biết.
Ở Thế kỷ XXI, lớp lớp thế hệ trẻ của làng Chàng vẫn đang miệt mài sáng tạo và cùng nhau gìn giữ nghề truyền thống của cha ông mình. Đàn ông làng Chàng trưởng thành hầu như đều theo nghề mộc, trên mọi ngóc ngách của làng Chàng đi đến đâu cũng nhộn nhịp tiếng xẻ gỗ, tiếng đục, tiếng bào.
Trải qua những hoa văn độc đáo, những nét chạm trổ thủ công mang trong mình hơi thở của sự cổ kính pha lẫn nét hiện đại chính là một trong những yếu tố giúp cho những tác phẩm điêu khắc của làng Chàng khác biệt so với những nơi khác. Mỗi một tác phẩm chạm khắc tại làng Chàng đều ẩn chứa một câu chuyện, ý nghĩa đẹp khác nhau.
Vì những yêu cầu khắt khe về nghệ thuật và sự tỉ mỉ, tinh xảo nên những nghệ nhân tại xứ Đoài (làng Chàng Sơn) luôn cố gắng để thổi hồn vào trong những nét chạm khắc. Những vật tưởng chừng như vô tri vô giác lại rất sống động, có hồn và gần gũi qua bàn tay điêu luyện của những nghệ nhân giàu kinh nghiệm; đặc biệt chú trọng đặc tả phần mặt của con vật, con người, bởi khuôn mặt thể hiện rõ nét nhất thần thái, cái hồn của nhân vật được tả.
Năm 2003, bằng sự nỗ lực, đồng lòng phát triển đưa làng nghề vươn xa của các thế hệ làng Chàng đã giúp làng mộc Chàng Sơn đã được UBND tỉnh Hà Tây (cũ) cấp bằng công nhận làng nghề truyền thống.
Hồng Phúc (Bài, ảnh)
Tin khác
Đẩy nhanh tiến độ thi công cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn
Từ 15/7/2023, áp dụng biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu ưu đãi mới
Lịch cắt điện ngày mai 8/6 tại Hà Nội
Honda Elevate 2023 ra mắt, cạnh tranh Hyundai Creta và KIA Seltos
Giải ngân vốn đầu tư công trong 5 tháng đạt hơn 20% kế hoạch được giao
LPBank giảm lãi suất đồng loạt cho khách hàng hiện hữu trên quy mô lớn
Ngân hàng Thế giới nâng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2023
(THPL) - Trong báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu công bố ngày 6/6, Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết tăng trưởng toàn cầu sẽ đạt 2,1% trong năm...07/06/2023 10:48:54Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tăng cường các giải pháp bảo đảm cung ứng điện
(THPL) - Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 517/CĐ-TTg về việc thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng điện...07/06/2023 10:11:09Wink Hotels tại Đà Nẵng gây ấn tượng với bãi biển Blush Beach Club
(THPL) - Thương hiệu khách sạn đô thị ‘made-in-Vietnam' Wink Hotels tại Đà Nẵng vừa giới thiệu đến du khách khu phức hợp giải trí + bãi...07/06/2023 10:40:41Giá vàng và ngoại tệ ngày 7/6: Vàng và USD biến động mạnh
(THPL) - Trên thị trường thế giới, USD vẫn có xu hướng mạnh lên do những tín hiệu cho thấy Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) có thể tăng lãi...07/06/2023 07:52:17
ĐỌC NHIỀU NHẤT
Quảng bá thương hiệu Việt
-
LPBank giảm lãi suất đồng loạt cho khách hàng hiện hữu trên quy mô lớn
(THPL) - Nhằm đồng hành, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng cá nhân, khách hàng doanh nghiệp giúp giảm gánh nặng chi phí tài chính cho khách hàng vay vốn, LPBank đã triển khai gói hỗ trợ giảm lãi suất cho khách hàng cá nhân vay tiêu dùng, khách hàng doanh nghiệp bán lẻ và đặc biệt khách hàng sản xuất kinh doanh với mức giảm lên tới 1%/năm. Áp dụng tại các CN/PGD trên phạm vi toàn quốc từ 01/06/2023 tới hết ngày 31/08/2023. - SHB ra mắt dòng thẻ cao cấp Visa Platinum với nhiều đặc quyền hấp dẫn
- Người trẻ bật mí cách theo đuổi lối sống “healthy” dễ dàng
- Căn hộ mẫu Hoàng Thành Pearl có gì khiến khách hàng nóng lòng chờ quỹ căn...
Tôn vinh thương hiệu toàn cầu
-
DKRA Group 3 năm liên tiếp lập hat-trick giải thưởng Asia Pacific Property Awards
(THPL) - Vượt qua các vòng đánh giá khắt khe cùng hàng trăm đề cử danh tiếng thuộc khu vực châu Á - Thái Bình Dương, DKRA Group tiếp tục được Asia Pacific Property Awards 2023 - 2024 vinh danh ở 3 hạng mục giải thưởng quan trọng trong lĩnh vực dịch vụ bất động sản. Đây là lần thứ ba liên tiếp DKRA Group được trao tặng giải thưởng danh giá này. - The Asset bình chọn Sacombank có dịch vụ ngoại hối tốt nhất Việt Nam
- SHB nhận giải thưởng “Ngân hàng Tiêu biểu về Tín dụng Xanh” và “Ngân...
- Vinamilk công bố lộ trình tới Net Zero 2050 và nhà máy, trang trại đạt trung...