Hết thời bán hàng online, livestream tuỳ tiện, người tiêu dùng được bảo vệ?

Tại dự thảo Luật Thương mại điện tử, Bộ Công Thương đưa ra nhiều quy định nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trực tuyến, ngăn chặn hàng giả, hàng nhái và tăng cường quản lý thuế, hạn chế thất thu.

Một trong những quy định mới là yêu cầu định danh người bán hàng online. Theo đó, nền tảng TMĐT phải xác thực danh tính người bán có địa điểm trong nước và xác thực người bán nước ngoài thông qua giấy tờ chứng minh hợp pháp. Cùng với đó, người bán hàng qua hình thức livestream (phát trực tiếp) cũng phải xác thực danh tính.

Thay vì có thể livestream bán hàng tự phát như trước kia, dự thảo Luật TMĐT đưa ra nhiều quy định trách nhiệm người livetream như: Không cung cấp thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn về công dụng, xuất xứ, chất lượng, giá cả, khuyến mại, chính sách bảo hành và các nội dung khác liên quan đến hàng hoá, dịch vụ; Thực hiện đúng nội dung quảng cáo đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận đối với hàng hoá, dịch vụ thuộc trường hợp pháp luật quy định phải xác nhận nội dung quảng cáo; Sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh, trang phục, hành vi không trái với đạo đức xã hội và thuần phong mỹ tục trong quá trình bán hàng livestream.

Theo Tiền Phong đưa tin, luật sư Trương Thanh Đức - Công ty Luật Basico cho biết, yêu cầu định danh người bán hàng online, livestream bán hàng phù hợp với xu thế. Theo ông Đức, với sự phát triển công nghệ thông tin, các nền tảng TMĐT có công cụ để người bán hàng dễ dàng định danh như cung cấp phần mềm tự động điền giấy tờ tuỳ thân, thông tin cá nhân, xác thực khuôn mặt.

“Việc định danh người bán góp phần ngăn chặn tình trạng hàng giả, kém chất lượng trên sàn TMĐT. Người bán có trách nhiệm với hàng hoá đã bán. Khi xảy ra tranh chấp, cơ quan chức năng thuận lợi trong việc xử lý”, ông Đức cho biết.

Người livestream bán hàng sẽ phải định danh và tuân thủ nhiều quy định. (Ảnh minh họa)

Ông Trịnh Công Thanh - Giám đốc Công ty TMĐT BuBa Việt Nam - cho rằng, doanh nghiệp khi đã kinh doanh tại Việt Nam buộc phải có pháp nhân tại Việt Nam. Ông Thanh đề xuất, dự thảo luật bổ sung quy định liên quan đến việc thay đổi tên gọi sản phẩm; cho phép các đơn vị vận chuyển được tham gia vào các hoạt động TMĐT. Điều này nhằm tạo điều kiện để doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển.

Bình đẳng sàn nội và ngoại

Hoạt động TMĐT ngày càng phát triển, nhiều sàn TMĐT từ nước ngoài dễ dàng bán, giao hàng cho người tiêu dùng Việt Nam. Năm 2024, việc sàn TMĐT Temu bán hàng tại Việt Nam khi chưa được cấp phép đã khiến cộng đồng TMĐT tại Việt Nam xôn xao. Một trong những ý kiến khiến nhiều sàn TMĐT trong nước băn khoăn là tạo ra một sân chơi bình đẳng giữa các doanh nghiệp hoạt động hợp pháp tại Việt Nam và các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới.

Chia sẻ tại hội thảo lấy ý kiến dự thảo Luật TMĐT vừa diễn ra, ông Phan Mạnh Hà - Giám đốc Đối ngoại Shopee Việt Nam cho biết, sàn TMĐT có pháp nhân tại Việt Nam phải tuân thủ nhiều quy định khác nhau. Trong khi đó, sàn TMĐT xuyên biên giới bán hàng sang Việt Nam nhưng không phải chịu quy định, không chịu trách nhiệm đối với người tiêu dùng Việt Nam.

“Dự thảo luật cần tạo ra một môi trường cạnh tranh công bằng, tránh tình trạng bảo hộ ngược, vô tình tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp không hiện diện tại Việt Nam. Người làm thật, tuân thủ pháp luật thì chịu nhiều nghĩa vụ, còn người ở ngoài biên giới thì không”, ông Hà đề xuất.

Theo bà Trần Hoàng Ly - Giám đốc pháp lý Công ty TNHH Chợ tốt, sàn TMĐT Chợ tốt nhằm đáp ứng nhu cầu của người dùng thanh lý đồ dùng, hàng đã qua sử dụng. Bà Ly băn khoăn, sản phẩm như vậy có thuộc phạm vi của dự thảo luật không? Bên cạnh đó, người bán hàng chỉ muốn cung cấp sản phẩm đơn lẻ, không phải nhà bán hàng chuyên nghiệp. Trường hợp người bán hàng cung cấp thông tin sai, công ty có phải liên đới chịu trách nhiệm.

Theo ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), hệ sinh thái TMĐT hiện rất đa dạng, từ các nền tảng công nghệ lớn, thương hiệu uy tín đến hàng trăm nghìn hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Ông Tuấn đề xuất, khung pháp lý cần bảo đảm hài hòa lợi ích: vừa quản lý chặt chẽ, vừa bảo vệ người tiêu dùng, đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo.

Theo thống kê của VCCI, năm 2024, có 650.000 gian hàng trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử có phát sinh đơn hàng. Doanh số của 5 sàn thương mại điện tử hàng hoá phổ biến năm 2024 đạt 318.900 tỷ đồng.