Dự án tuyến đường huyết mạch Phú Yên - Gia Lai sẽ tiếp tục dang dở?

Bộ Kế hoạch và Đầu tư bỏ qua chỉ đạo của Thủ tướng?

Dự án đầu tư nâng cấp tuyến đường bộ nối hai tỉnh Phú Yên và Gia Lai, đoạn trên địa phận tỉnh Phú Yên được Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho UBND tỉnh Phú Yên triển khai từ năm 2009 theo hình thức Hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao (BT) và áp dụng hình thức chỉ định Nhà đầu tư đàm phán trực tiếp Hợp đồng BT. Thủ tướng giao Bộ KH-ĐT, Bộ Tài chính tổng hợp Dự án vào Danh mục đề nghị được sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2011- 2015 để hỗ trợ cho tỉnh Phú Yên. Tuy nhiên, Nghị quyết 11/NQ-CP năm 2011 về cắt giảm đầu tư công đã làm dự án này bị gián đoạn.

Ngày 02/11/2015, Thủ tướng Chính phủ có văn bản số 1961/TTg-KTN yêu cầu UBND tỉnh Phú Yên khẩn trương rà soát lại quy mô, tổng mức đầu tư để phân kỳ đầu tư Dự án nâng cấp tuyến đường bộ nối 2 tỉnh Phú Yên và Gia Lai, đoạn trên địa bàn tỉnh Phú Yên, phù hợp với khả năng nguồn vốn; Bộ KH-ĐT chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính tổng hợp nhu cầu vốn của dự án vào kế hoạch đầu tư bằng vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2016-2020, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. 

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng, UBND tỉnh Phú Yên đã rà soát, phân kỳ đầu tư và thực hiện giai đoạn 1 dự án với chiều dài tuyến là 31,54 km trên tổng số 61,3 km toàn tuyến và triển khai 8 cầu trên tổng số 15 cầu trên tuyến để phục vụ nhân dân đi lại trong mùa mưa lũ, với mức đầu tư 1.547 tỷ đồng.

Sự quan tâm của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với dự án quan trọng này tiếp tục thể hiện tại kết luận buổi làm việc với UBND tỉnh Phú Yên vào tháng 8/2016. Thủ tướng nêu rõ, Dự án tuyến đường bộ nối tỉnh Phú Yên với tỉnh Gia Lai là công trình dở dang, UBND tỉnh Phủ Yên và Gia Lai rà soát quy mô, tổng mức đầu tư, phân kỳ đầu tư Dự án (đoạn qua địa phận mỗi tỉnh) phù hợp với khả năng nguồn vốn. Trên cơ sở đó, Bộ KH-ĐT chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính tổng hợp nhu cầu vốn của Dự án vào Danh mục dự án đầu tư bằng nguồn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2016-2020… đảm bảo đầu tư đồng bộ tuyến đường, trình Thủ tướng Chính phủ theo quy định.

Tuy nhiên, “tin dữ” đã đến với UBND tỉnh Phú Yên khi ngày 21/11/2016, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có Công văn số 9736/BKHDT-TH về rà soát danh mục dự án, dự kiến vốn và hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án sử dụng vốn Trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2017-2020. Trong đó, dự kiến danh mục đầu tư của tỉnh Phú Yên được duyệt 900 tỷ, gồm 2 dự án là Sửa chữa, nâng cấp công trình chỉnh trị cửa sông Đà Nông (700 tỷ) và Chương trình kiên cố hoá trường lớp học mẫu giáo, tiểu học (200 tỷ).

Vì sao Bộ Kế hoạch và Đầu tư lại bỏ qua chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, bỏ qua tính cấp thiết của dự án và phân bổ vốn cho hai dự án khác? Bộ Kế hoạch và Đầu tư thực sự vì “lợi ích công” hay “lợi ích nhóm” trong việc phân bổ nguồn vốn sai chỉ đạo như vậy?

Dự án đứng trước nguy cơ tiếp tục dang dở

Để trình bày rõ về vấn đề này, UBND tỉnh Phú Yên đã có văn bản số 166/UBND-KT ngày 10/01/2017, gửi Thủ tướng Chính phủ trình bày về Danh mục dự án thực hiện vốn Trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2017-2020. Trong đó nêu rõ, UBND tỉnh Phú Yên nhận thấy dự án Sửa chữa, nâng cấp công trình chỉnh trị cửa sông Đà Nông là quan trọng và cấp thiết nên đã cố gắng cân đối ngân sách tỉnh giai đoạn 2016-2020 để đầu tư 200 tỷ đồng.

Đồng thời, Dự án nâng cấp tuyến đường bộ nối hai tỉnh Phú Yên và Gia Lai, đoạn trên địa phận tỉnh Phú Yên là dự án chuyển tiếp, đã được đầu tư 55 tỷ từ vốn Trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2011-2015, hiện đang triển khai thi công nền đường và một số cầu cống trọng yếu. Trước đó, ngày 01/12/2016 UBND tỉnh cũng đã có công văn số 6195/UBND-KT đề nghị Bộ Kế hoạch Đầu tư và các Bộ, Ngành Trung ương xem xét, đưa Dự án nâng cấp tuyến đường bộ nối hai tỉnh Phú Yên và Gia Lai, đoạn trên địa phận tỉnh Phú Yên vào danh mục dự án sử dụng vốn Trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2017-2020 thay cho dự án Sửa chữa, nâng cấp công trình chỉnh trị cửa sông Đà Nông.

Theo văn bản số 166/UBND-KT này của tỉnh Phú Yên thì liệu Bộ Kế hoạch Đầu tư phân bổ như vậy có hợp lý hay không, khi tỉnh đã chủ động kinh phí cho dự án sông Đà Nông thì lại phân tiếp vốn, còn dự án đang được triển khai từ năm 2010 với vốn đầu tư đã thực hiện hơn 1.500 tỷ đồng thì nay lại gạt ra ngoài?

Việc không đưa dự án vào danh mục đầu tư khiến dự án dở dang, lãnh đạo Phú Yên như “ngồi trên lửa” vì mất uy tín với nhà thầu và phải bồi thường hàng trăm tỷ đồng cho họ vì đơn phương chấm dứt hợp đồng (mức phạt vi phạm hợp đồng là 12%). Bên cạnh đó, tỉnh Phú Yên cũng còn phải thanh toán hợp đồng ở những hạng mục mà các nhà đầu tư đã thực hiện như: giải phóng mặt bằng, rà phá bom mìn, tư vấn khảo sát thiết kế, các khối lượng đã thi công trên tuyến… Dự án dừng thi công về lâu dài cũng gây bức xúc cho nhân dân trong vùng. 

Hiện chưa rõ “số phận” của dự án nâng cấp tuyến đường bộ nối hai tỉnh Phú Yên và Gia Lai sẽ đi đâu về đâu? Nhưng với cách lập danh mục dự án sử dụng tiền từ trái phiếu Chính phủ như cách mà Bộ KH-ĐT đang làm khiến dư luận đặt câu hỏi hoài nghi về tính minh bạch, công tâm vì lợi ích công của Bộ này? 

Chúng tôi sẽ tiếp tục chuyển tới độc giả lý giải của Bộ Kế hoạch Đầu tư về việc phân bổ vốn theo kiểu “vốn chồng vốn” này trong bài viết tiếp theo.

Sơn Tùng 

Sơn Tùng