Đề xuất bỏ xét tuyển đại học bằng học bạ: Người lo mất vé 'an toàn', người mừng vì sân chơi công bằng

Theo thống kê từ Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GD-ĐT), năm 2025, có tới 42,4% thí sinh trên cả nước trúng tuyển ĐH nhờ xét học bạ, cao hơn cả tỷ lệ trúng tuyển bằng kết quả thi tốt nghiệp THPT (39,1%). Điều này cho thấy tầm quan trọng và sự phổ biến của phương thức này trong bối cảnh tuyển sinh hiện nay.

Nỗi lo mất tấm vé “an toàn” vào đại học

Đối với nhiều học sinh, thông tin đề xuất bỏ xét tuyển học bạ mang đến sự lo lắng không nhỏ. Các em cho rằng đây không chỉ là một hình thức tuyển sinh, mà còn là sự ghi nhận cho cả quá trình nỗ lực học tập suốt 12 năm.

Võ Quang Nhựt, học sinh Trường THPT Lấp Vò 2 (Đồng Tháp), cho rằng việc này sẽ không công bằng với những bạn có quá trình học tập tốt nhưng tâm lý "yếu", không tự tin trong các kỳ thi lớn. Nhựt cũng chỉ ra một khía cạnh khác, với những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, việc bỏ xét học bạ sẽ làm giảm cơ hội, vì nhiều bạn không đủ điều kiện tham dự các kỳ thi riêng như đánh giá năng lực hay thi lấy chứng chỉ ngoại ngữ.

“Học bạ giống như tấm vé ‘an toàn’ cho những bạn không có điều kiện tham gia xét tuyển các phương thức khác. Ở tỉnh em, rất ít học sinh thi đánh giá năng lực vì điểm thi quá xa, phải di chuyển lên TP.HCM hoặc Cần Thơ để đăng ký dự thi. Hơn nữa, thầy cô trong lớp hầu như không ôn tập hay hướng dẫn về cấu trúc đề thi đánh giá năng lực”, Nhựt chia sẻ.

Học sinh đưa ra nhiều ý kiến trái nhau về đề xuất bỏ phương thức xét tuyển ĐH bằng học bạ từ năm 2026 (Ảnh minh hoạ)

Cùng chung nỗi băn khoăn, Nguyễn Phước Huy Hoàng, học sinh Trường THPT chuyên Nguyễn Đình Chiểu (Đồng Tháp), cho biết em đã có định hướng dùng học bạ để xét tuyển vào các trường thuộc ĐH Quốc gia ngay từ khi chọn trường THPT. Hoàng đang dự định xét tuyển vào ngành truyền thông đa phương tiện và lo ngại về áp lực của một kỳ thi duy nhất.

“Em thấy ngành truyền thông cả điểm học bạ và điểm tốt nghiệp đều cao ngất ngưởng... Điểm trên lớp có thể ‘gỡ’ bằng nhiều bài kiểm tra và kỳ thi nhưng điểm thi tốt nghiệp THPT thì chỉ có một. Em sợ bản thân không đạt được nguyện vọng này”, Hoàng bày tỏ.

Từ góc độ giáo viên, cô Võ Thị Hằng Ni, giáo viên Trường THPT chuyên Nguyễn Đình Chiểu, cũng nhận định xét học bạ là một hình thức tuyển sinh sớm, giúp học sinh có cơ hội lựa chọn. Cô cho rằng: “Điểm xét tuyển học bạ ở các trường đại học top đầu rất cao, từ 27 đến 29 điểm. Nếu trong quá trình học THPT, học sinh không nghiêm túc, không đủ năng lực, thì rất khó đạt được mức điểm này”. Cô Ni đề xuất, nếu bỏ phương thức này, Bộ GD-ĐT nên cân nhắc dùng điểm học bạ như một điểm cộng để ghi nhận quá trình phấn đấu của học sinh.

Chấm dứt bệnh thành tích, tạo sân chơi công bằng

Trái ngược với những lo lắng trên, không ít học sinh lại hoàn toàn ủng hộ đề xuất của Bộ GD-ĐT. Các em tin rằng đây là bước đi cần thiết để đảm bảo sự công bằng và hạn chế tình trạng “làm đẹp” học bạ đang tồn tại.

(Ảnh minh hoạ)

Võ Thị Bảo Hân, học sinh Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền (TP.HCM), bày tỏ sự đồng tình. Theo Hân, ở các trường công lập top đầu, đề kiểm tra thường khó hơn và thầy cô đánh giá khắt khe hơn, nên việc duy trì xét học bạ sẽ gây thiệt thòi cho những học sinh ở đây. “Em nghĩ bỏ phương thức xét học bạ là hợp lý. Đề kiểm tra mỗi trường mỗi khác, nếu dựa vào điểm học tập mà không có tiêu chí đánh giá chung như vậy sẽ thiệt thòi cho học sinh trường top”, nữ sinh chia sẻ.

Tương tự, Nguyễn Phan Nhật Minh, học sinh Trường THPT Trần Hưng Đạo (TP.HCM), cũng cho rằng điểm học bạ đôi khi không phản ánh đúng năng lực thật sự. “Em thấy xét học bạ đôi khi không phản ánh đúng năng lực thật. Có trường học sinh ở trung bình thì điểm trên 9 điểm, trong khi ở trường khác, những bạn học giỏi chỉ đạt điểm 8. Như vậy, sẽ không xây dựng được sân chơi công bằng cho tụi em”, Minh nói.

Ngoài ra, Nhật Minh còn chỉ ra rằng, việc duy trì xét học bạ là một trong những nguyên nhân khiến “bệnh thành tích” trong giáo dục ngày càng gia tăng, khi nhiều học sinh chỉ tập trung "cày" điểm hoặc tìm cách "mua điểm" để có học bạ đẹp.