Đậm tình quê Việt từ mâm cỗ cổ truyền của Madam Nhung

Trong dòng chảy của thời gian, mâm cỗ cổ truyền Việt Nam như một mảnh ghép kỳ diệu lưu giữ tinh hoa văn hóa dân tộc. Giữa xã hội hiện đại ngày càng vội vã, không phải ai cũng đủ kiên nhẫn và tâm huyết để duy trì trọn vẹn vẻ đẹp của những giá trị xưa cũ. 

Madam Nhung – Người kể chuyện bằng mâm cỗ cổ truyền

Madam Nhung (tên thật là Nguyễn Thị Nhung, sinh năm 1973) không chỉ là một nghệ nhân ẩm thực mà còn là một “người kể chuyện” bằng mâm cỗ cổ truyền Việt Nam. Sinh ra trong một gia đình truyền thống giàu văn hóa, bà đã sớm được mẹ và bà ngoại dạy cách làm cỗ. Mỗi món ăn trên mâm cỗ đều chứa đựng câu chuyện về tình quê, đạo lý gia đình và phong tục tập quán của người Việt. 

Từ nhỏ, Madam Nhung đã nhận ra rằng mâm cỗ không chỉ đơn thuần là thức ăn mà còn là biểu tượng cho sự trân trọng, đoàn tụ và lòng thành kính. Chính ý niệm ấy đã nuôi dưỡng tình yêu và niềm đam mê của bà với ẩm thực cổ truyền. “Mỗi món ăn là một lời tri ân dành cho những giá trị mà cha ông để lại,” bà tâm sự.

Mâm cỗ cổ truyền của Madam Nhung là sự kết tinh giữa nghệ thuật chế biến tinh tế và triết lý nhân sinh sâu sắc. Mỗi mâm cỗ đều tuân thủ quy tắc “bốn bát, bốn đĩa” hoặc “tám bát, tám đĩa” biểu trưng cho sự trọn vẹn, hài hòa trong cuộc sống.

Theo đó, mỗi món ở mâm cỗ cổ truyền đều mang một thông điệp riêng, phản ánh ước nguyện về cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Với bát canh măng tượng trưng cho sự trường thọ và kiên cường, giống như sức sống mãnh liệt của cây tre, cây măng trong văn hóa Việt.

Đĩa gà luộc biểu trưng cho lòng hiếu kính và khởi đầu may mắn. Gà được chọn kỹ lưỡng, luộc vàng óng, bày biện đẹp mắt, thể hiện sự tôn trọng đối với tổ tiên. Hay đĩa xôi gấc đỏ là màu của hạnh phúc, may mắn và thịnh vượng. Món ăn này thường xuất hiện trong các dịp lễ quan trọng như cưới hỏi, Tết Nguyên Đán.

Nem rán tượng trưng cho sự đủ đầy, viên mãn. Nem rán của Madam Nhung được làm với sự cân bằng hoàn hảo giữa các nguyên liệu, lớp vỏ giòn rụm nhưng không hề ngấy. Bên cạnh đó, bà còn sáng tạo thêm các món như chè trôi nước (mong cầu sự tròn đầy) hay thịt đông (tượng trưng cho sự mát lành, trong trẻo)…

Tinh thần Việt trong từng chi tiết

Với Madam Nhung, chế biến mâm cỗ không chỉ là công việc mà còn là nghệ thuật. Bà luôn chú trọng đến từng chi tiết, từ cách chọn nguyên liệu cho đến cách trình bày món ăn.

Các nguyên liệu được chọn lựa kỹ lưỡng từ những nhà cung cấp đáng tin cậy, đảm bảo độ tươi ngon và an toàn. Chẳng hạn, gà phải là gà đồi, rau củ là sản phẩm sạch từ làng quê, gạo nếp cái hoa vàng phải qua nhiều lần sàng lọc để đạt độ dẻo hoàn hảo.

Trên mâm cỗ, mỗi món ăn không chỉ ngon mà còn đẹp, như những tác phẩm nghệ thuật nhỏ xinh được bài trí khéo léo. Màu sắc hài hòa giữa vàng óng của gà, đỏ tươi của xôi gấc, xanh mát của rau củ tạo nên một tổng thể vừa bắt mắt vừa ấm cúng.

Điều làm nên sự khác biệt trong mâm cỗ của Madam Nhung chính là hương vị đậm đà hồn quê. Vì đó không chỉ là món ăn, mà là ký ức, là nỗi nhớ quê nhà. Bát canh bóng thả với nước dùng trong veo, thơm ngọt vị xương hầm, khiến người ăn như tìm lại được sự thanh khiết của tuổi thơ. Đĩa thịt đông trong veo, ăn kèm dưa hành chua nhẹ, gợi nhắc những ngày Tết ấm cúng bên gia đình.

Giữa thời đại mà thức ăn nhanh và các xu hướng ẩm thực nước ngoài dần lấn át, Madam Nhung vẫn kiên định với con đường bảo tồn văn hóa cổ truyền. Tuy nhiên, bà không bảo thủ mà luôn linh hoạt để mâm cỗ cổ truyền vừa giữ được hồn cốt xưa, vừa phù hợp với nhịp sống hiện đại.

Madam Nhung đã khéo léo giảm lượng dầu mỡ trong các món chiên, tăng cường rau xanh trong thực đơn để phù hợp với xu hướng ăn uống lành mạnh. Bà cũng cải tiến cách trình bày để mâm cỗ không chỉ ngon mà còn “bắt mắt” hơn với giới trẻ.

Bên cạnh đó, bà còn đóng vai trò như một đại sứ văn hóa, giới thiệu mâm cỗ cổ truyền Việt Nam tại các sự kiện quốc tế. Những món ăn của bà không chỉ gây ấn tượng với người Việt xa quê mà còn khiến thực khách nước ngoài trầm trồ.

Để lan tỏa giá trị văn hóa, Madam Nhung đã tổ chức các lớp học nấu ăn dành cho mọi lứa tuổi. Bà không chỉ dạy cách nấu mà còn kể lại ý nghĩa của từng món ăn, khơi gợi lòng tự hào dân tộc.

Nhiều bạn trẻ, sau khi tham gia lớp học của bà, đã thay đổi suy nghĩ về mâm cỗ cổ truyền. Họ hiểu rằng, việc gìn giữ mâm cỗ không chỉ là giữ một món ăn mà còn là bảo tồn một phần di sản văn hóa dân tộc.

Madam Nhung từng nói: "Tôi chỉ mong thế hệ sau hiểu rằng, mỗi mâm cỗ là một mảnh ghép của văn hóa Việt. Nếu chúng ta không giữ gìn, những giá trị ấy sẽ mai một, như những dòng chữ trên cát bị sóng cuốn đi”. 

Với tấm lòng yêu nghề và khát khao bảo tồn di sản, Madam Nhung đã và đang truyền cảm hứng cho bao người. Những mâm cỗ cổ truyền bà tạo ra không chỉ đẹp mắt, ngon miệng mà còn đong đầy ý nghĩa văn hóa, là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa thế hệ xưa và nay.

Trong từng miếng nem rán, bát canh măng hay đĩa xôi gấc của bà, người ta không chỉ cảm nhận được vị ngon mà còn cảm nhận được tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc và một lời nhắc nhở nhẹ nhàng: "Hãy giữ lấy hồn Việt, dù cuộc đời có đổi thay”.

Quốc An