22:39 ngày 29/03/2024 | HOTLINE : 0911.344.555 | Email: bbt.thpl@gmail.com
Liên hệ quảng cáo: 0942.106.666

DÒNG SỰ KIỆN

Nét văn hóa làng nghề làm hương nổi tiếng của người Mông, Lai Châu

16:19 19/01/2023

(THPL) - Sinh sống tại vùng cao biên giới, ít có điều kiện phát triển kinh tế nhưng đồng bào Mông ở xã Dào San, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu vẫn lưu giữ được nghề làm hương truyền thông. Công việc cũng tạo công ăn việc làm cho người dân, đồng thời duy trì nét văn hóa của đồng bào Mông nơi đây.

Không biết có từ bao giờ nhưng hương của đồng bào dân tộc Mông xã Dào San là sản phẩm truyền thống quen thuộc với người tiêu dùng cụm 7 xã biên giới phía Bắc huyện Phong thổ (Lai Châu).

Đây là nghề truyền thống do tổ tiên truyền dạy lại, do vậy nhiều người già trong bản vẫn duy trì thường xuyên để bán trong mỗi phiên chợ.

Dịp cuối năm, công việc làm hương trở nên tất bật, bận rộn hơn bao giờ hết. Trong bản, các cụ già đã bước qua tuổi “xưa nay hiếm” bàn tay nhỏ nhắn, gân guốc vẫn nhanh nhẹn, thoăn thoắt vót nhẵn que làm hương. Không những thế, các cụ già còn tỉ mỉ chỉ dạy cho các cháu dâu với mong muốn thế hệ sau giữ trọn lấy nghề.

Dạo quanh bản, không khó để gặp gỡ gia đình đã làm hương được ngót nghét hơn nửa thế kỷ. Đây là nghề truyền thống do tổ tiên truyền dạy lại, do vậy nhiều người già trong bản vẫn duy trì thường xuyên để bán trong mỗi phiên chợ. Số hương còn lại gia đình sử dụng và bảo quản cẩn thận bán cho khách trong dịp Tết Nguyên đán. Mỗi phiên chợ, bà mang hương đi bán được từ 70.000-80.000 đồng. Gia đình có tiền chi tiêu sinh hoạt, cải thiện cuộc sống.

Để tạo nên sản phẩm hương chất lượng, người làm cần chuẩn bị chu đáo, cẩn thận ngay từ  phần nguyên liệu. Theo nguồn tin từ người dân trong bản, cây tre sau khi chặt thành từng đoạn theo đúng kích thước mong muốn sẽ vót nhỏ, phơi khô, sau đó xong lên gác bếp khoảng 2 ngày. Sau đó mới được sử dụng để nhúng que vào nước rồi nhúng tiếp vào bột hương.

Để tạo nên sản phẩm hương chất lượng, người làm cần chuẩn bị chu đáo, cẩn thận ngay từ  phần nguyên liệu.

Cách nhúng cũng cần có kỹ năng, người làm hương phải vừa nhúng que vào bột vừa nhẹ nhàng xoay que nhiều lần theo hình tròn sao cho bột hương dính đều vào que. Những chỗ bột hương trên que chưa đủ độ dày và chưa phẳng bề mặt, người làm hương dùng tay cầm bột hương rồi tiếp tục rắc đều lên que hương đến khi ưng ý mới đem đi phơi thật khô.

Quá trình phơi hương cũng được người dân thực hiện cẩn thận. Theo kinh nghiệm của người Mông, nếu trời nắng to, hương phơi trong hai ngày sẽ thành phẩm. Ngược lại, thời tiết nắng ít thời gian phơi kéo dài, trời mưa phải mang lên gác bếp sấy. Quá trình phơi hương phải để các que hương không bị dính liền, hạn chế rơi, thường xuyên phải đảo hương để que hương khô đều.

Được biết, điều quan trọng nhất quyết định trực tiếp đến chất lượng sản phẩm hương chính là bột hương. Bột hương được làm từ lá cây trên rừng (thường gọi là cây hương). Lá cây hương lấy về rửa sạch, phơi khô, đem nghiền bằng máy hoặc giã nhỏ thành bột mịn có màu xanh rêu, khi nào sờ vào không bị lợn cợn hay ráp tay mới đạt tiêu chuẩn.

Bột hương được làm từ lá cây trên rừng (thường gọi là cây hương).

Điều làm nên sự khác biệt cho hương của người Mông tại Dào San (Phong Thổ, Lai Châu) là nguyên liệu tự nhiên, không chứa phẩm màu, hóa chất. Mùi hương có mùi thơm đặc trưng của núi rừng Tây Bắc, nhẹ mà thanh, không sực nức nhưng lại phảng phất rất lâu.

Theo người dân nơi đây, làm hương là nghề truyền thống được người dân xã Dào San lưu giữ, truyền từ đời này sang đời khác, phục vụ đời sống tâm linh. Thế nhưng không phải ai cũng được làm hương, người làm hương phải tuân thủ quy định như, chỉ phụ nữ đã đứng tuổi, có con cái trưởng thành mới được làm...

Xã Dào San khuyến khích người dân lưu giữ nghề truyền thống, tích cực truyền dạy nghề cho thế hệ con cháu. Mặt khác, xã tuyên truyền người dân khi đi lấy lá hương phải bảo vệ cây, không được chặt hạ cây hay làm gãy cành. Nhờ vậy, nghề làm hương truyền thống không bị mai một, hiện toàn xã có trên 10 hộ duy trì nghề.

Người làm hương phải tuân thủ quy định như, chỉ phụ nữ đã đứng tuổi, có con cái trưởng thành mới được làm.

Nghề làm hương ở Dào San đã giúp bà con có thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống. Với nguồn nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên, chỉ cần 3 đến 5 ngày làm hương đem ra chợ huyện bán cũng thu được một khoản tiền chi tiêu cho sinh hoạt gia đình. Đặc biệt, trong những ngày giáp Tết Nguyên đán, người làm hương thường tất bật hơn mới đủ phục vụ nhu cầu người dân trong vùng.

Lưu Kỳ

Bình luận

Bình luận

Tin khác

Quảng bá thương hiệu Việt

Tôn vinh thương hiệu toàn cầu