Người nghệ nhân giữ tinh hoa gốm Việt
(THPL) - Với khát khao lan tỏa văn hóa gốm Chu Đậu (xã Thái Tân, huyện Nam Sách, Hải Dương) đến với nhiều người, nghệ nhân Hạ Bá Định đã dành cả cuộc đời mình để gắn bó và thể hiện tài năng lên các sản phẩm gốm Chu Đậu. Tuy đã ngoài 80 tuổi song nghệ nhân Hạ Bá Định vẫn hàng ngày rong ruổi trên chiếc xe máy cũ, di chuyển từ TP. Hải Dương về huyện Nam Sách để vừa dạy, vừa vẽ và nói chuyện về tinh hoa gốm Chu Đậu.
Tin liên quan
Chuyên gia khuyến cáo về tiêu chuẩn xanh với ngành dệt
Bộ Công Thương thu hồi giấy phép phân phối xăng dầu của 2 doanh nghiệp
Việt Nam trở thành thị trường thương mại điện tử lớn thứ 3 khu vực ASEAN
Những giải pháp để doanh nghiệp tận dụng tối đa Hiệp định EVFTA
Bộ Công Thương giữ đề xuất cho doanh nghiệp tự quyết định giá bán lẻ xăng dầu
» Chuyện làng nghề #1 | Gặp gỡ Nghệ nhân ưu tú Tô Thanh Sơn
» Nghệ nhân ưu tú của trò diễn Tú Huần Thiên Linh
Thăng trầm một dòng gốm cổ
“Trong như ngọc, mỏng như giấy, trắng như ngà và kêu như chuông” là những gì giới chuyên môn nói về dòng gốm Chu Đậu vang bóng làng gốm Việt thế kỷ XV-XVI. So với các dòng gốm khác, gốm Chu Đậu có “số phận” thăng trầm hơn. Dù đã từng có giai đoạn gần như thất truyền, gốm Chu Đậu đến nay đã hồi sinh và góp phần không nhỏ làm nên tinh hoa gốm truyền thống của dân tộc.
Lai lịch dòng gốm cổ Chu Đậu được phát hiện khá tình cờ. Năm 1980, nguyên Bí thư Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam Makato Anabuki, trong một lần công tác tại Thổ Nhĩ Kỹ đã vô tình nhìn thấy một chiếc bình gốm hoa lam cao khoảng 50cm - bảo vật quốc gia của Thổ Nhĩ Kỳ - tại Viện Bảo tàng Topkapi Saray (Istanbul). Đáng chú ý, trên bình có dòng chữ Hán “Thái Hòa bát niên Nam Sách châu, tương nhân Bùi thị Hý bút” (tạm dịch là “Năm Thái Hòa thứ tám (năm 1450) thợ gốm họ Bùi, người châu Nam Sách vẽ”). Nghi ngờ chiếc bình có xuất xứ từ Việt Nam, ông Makato Anabuki gửi thư nhờ đồng chí Ngô Duy Đông, Bí thư Tỉnh ủy Hải Hưng (cũ) xác minh nguồn gốc của chiếc bình gốm đó.
![](https://thuonghieuvaphapluat.vn/Images/huyentt/2023/02/09/lang_gom_noi_tieng_o_viet_nam_9.jpeg)
![](https://thuonghieuvaphapluat.vn/Images/huyentt/2023/02/09/32-33-(3) - Copy.jpeg)
Cũng từ chiếc bình gốm hoa lam tại bảo tàng Thổ Nhĩ Kỳ, các nhà nghiên cứu đã tìm ra cụ tổ nghề của gốm Chu Đậu, cụ bà Bùi Thị Hý, một doanh nhân, một nghệ nhân kỳ tài đã có công tạo dựng dòng gốm Chu Đậu lừng danh. Rất nhiều thông tin về dòng gốm men cao cấp “trong như ngọc, mỏng như giấy, trắng như ngà và kêu như chuông” dần dần được chứng thực.
Tháng 4/1986, Sở Văn hóa - Thông tin tỉnh Hải Hưng tiến hành khai quật diện tích 70.000 m2 tại thôn Chu Đậu, xã Thái Tân và xã Minh Tân, và đã phát hiện nhiều hiện vật gốm cổ, cùng hơn 100 đáy lò gốm dưới lòng đất. Qua đó xác thực làng Chu Đậu từng là nơi sản xuất gốm cao cấp từ thế kỷ 14 đến thế kỷ 17. Theo các nhà khoa học, khi chiến tranh Trịnh - Mạc xảy ra, vùng Nam Sách, trong đó có làng gốm Chu Đậu đã bị tàn phá, các nghệ nhân làm gốm phải phiêu bạt đi nơi khác, làng gốm thất truyền từ đó.
Đặc biệt, một trong những điểm nổi bật của gốm Chu Đậu là các đường nét hoa văn phản ánh đời sống, tín ngưỡng, triết lý và tâm hồn người Việt, trong đó chủ yếu là hình ảnh hoa sen, hoa cúc, chim Lạc Việt. Hiện gốm Chu Đậu chủ yếu được sản xuất theo phương pháp thủ công truyền thống với 3 dòng sản phẩm chính là hàng phục chế theo các mẫu gốm cổ, hàng gia dụng và hàng xuất khẩu.
Trong đó, nổi tiếng và được ưa chuộng nhất là bình gốm hoa lam (còn gọi là bình củ tỏi) và bình tỳ bà. Ngoài ra, những sản phẩm khác như: bình cúp Ngũ Hành, ấm rượu Rồng, hũ Hổ Phù… cũng là những sản phẩm làm nên thương hiệu gốm Chu Đậu. Sản phẩm của làng gốm Chu Đậu được xuất khẩu sang hơn 20 quốc gia và vùng lãnh thổ, đồng thời được trưng bày tại 46 bảo tàng của 32 nước trong khu vực và trên thế giới.
Khát vọng vực dậy nghề gốm Chu Đậu
Sau hơn ba thế kỷ bị thất truyền, làng gốm Chu Đậu được hồi phục và trở thành một trong những đại diện tiêu biểu của gốm Việt Nam. Đặc biệt, nghệ nhân Ưu tú Hạ Bá Định là một trong những người lớn tuổi đã và đang có những đóng vai trò quan trọng trong việc tái sinh làng gốm Chu Đậu.
![](https://thuonghieuvaphapluat.vn/Images/huyentt/2023/02/09/9edc8c3c8465c93d4b8a4e7002ee3e02.jpeg)
Với tài năng được phát hiện sớm cùng với sự dìu dắt của một số nghệ nhân, ông Hạ Bá Định nhanh chóng trưởng thành và trở thành “tay vẽ” số 1 của Nhà máy sứ Hải Dương. Ông không chỉ làm việc trong nhà máy, mà còn dạy nghề cho hầu hết thợ làm tại nhà máy và một số địa phương lân cận cùng làm nghề gốm. Tình yêu với gốm không chỉ là tình yêu công việc. Ngay tại nhà của nghệ nhân Hạ Bá Định, trên tầng 3 là một xưởng gốm nhỏ, tại đây có đất, có lò, có nhiều dụng cụ vẽ cho những bạn trẻ học nghề và thực hành. Với người nghệ nhân già, “tài sản” quý giá nhất của ông chính là các học sinh qua “lò gốm” rồi trưởng thành, các bạn trẻ đam mê quyết tâm giữ nghề và những tác phẩm giá trị thể hiện tính sáng tạo không ngừng.
Hơn 80 tuổi, nghệ nhân ưu tú Hạ Bá Định vẫn ngày ngày làm việc miệt mài như một cách "trả nợ" quãng thời gian gốm Chu Đậu bị chìm vào quên lãng. Biết rằng, vực dậy và phát triển nghề gốm Chu Đậu không phải chuyện dễ, nhưng nghệ nhân Định chưa bao giờ có ý nghĩ bỏ cuộc.
“Tuy vậy, việc vẽ được không phải là vấn đề nhưng dạy được cái hồn người ta cảm nhận thì mới khó. Có những đợt mở lớp không có học sinh, hay học sinh đến được vài buổi rồi bỏ, tôi rất buồn nhưng cũng có thể thông cảm được cho các cháu. Có thể lớn thêm vài tuổi nữa chúng mới hiểu được giá trị và yêu thích gốm. Khi đó quay lại học cũng không muộn, chỉ sợ lúc đó tôi không còn trên đời này nữa để truyền nghề”. – Nghệ nhân Hạ Bá Định chia sẻ.
Với những tâm huyết của mình cho nghề gốm, nghệ nhân Hạ Bá Định đã được Chủ tịch nước tặng Bằng khen năm 2016 vì đã có nhiều đóng góp trong việc gìn giữ và phát triển gốm Chu Đậu. Suốt mấy chục năm đôi tay dành trọn cho gốm sứ, chưa bao giờ có ý định bỏ cuộc, nghệ nhân Hạ Bá Định vẫn một lòng nuôi nỗi tâm sự, làm sao để thế hệ sau giữ gìn và tiếp nối môn nghệ thuật truyền thống này.
Huyền Chi
Tin khác
VEC đề xuất bổ sung trạm sạc xe điện trên 5 tuyến cao tốc
U13 Sông Lam Nghệ An vô địch trên đất Nhật Bản
Cảm xúc dâng trào theo dòng người đưa tiễn Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về nơi an nghỉ cuối cùng
VCCI đề nghị có lộ trình áp thuế tiêu thụ đặc biệt phù hợp với đồ uống có đường
Tổng cục Thuế phát đi cảnh báo website giả mạo ngành thuế
Kiến nghị làm rõ những bất cập trong hồ sơ mời thầu dự án cao tốc Cao Lãnh - An Hữu
Giá vàng và ngoại tệ ngày 26/7: Vàng thế giới lao dốc, USD xuống mốc 104
(THPL) - Giá vàng thế giới lao dốc do áp lực chốt lời của các nhà đầu tư và thị trường đang chờ đợi dữ liệu để tìm kiếm động lực...26/07/2024 08:50:59Dự báo thời tiết ngày 26/7: Bắc Bộ nắng nóng, Tây Nguyên và Nam Bộ có mưa
(THPL) - Theo dự báo, hôm nay 26/7, miền Bắc có nắng nóng trước khi đón một đợt mưa lớn diện rộng. Trong khi đó, khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ...26/07/2024 07:23:21Hà Nội xử phạt 7 cơ sở nước đóng chai, nước đá dùng liền không đảm bảo
(THPL) - Ngày 25/7, Thanh tra Sở Y tế Hà Nội cho biết đã ban hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính với 7 cơ sở thuộc lĩnh vực an toàn...26/07/2024 09:58:40BMW triệu hồi gần 300 nghìn xe tại Mỹ vì nguy cơ gãy thanh ray cốp
(THPL) - Hiện, BMW đang triệu hồi gần 300 nghìn xe X3 tại Mỹ vì lo ngại thanh ray trong cốp xe có thể bị bung ra khi xảy ra va chạm gây nguy hiểm. Các...25/07/2024 21:43:13
ĐỌC NHIỀU NHẤT
Quảng bá thương hiệu Việt
-
VINFAST chính thức động thổ nhà máy lắp ráp xe điện tại Indonesia
(THPL) - Ngày 15/07/2024, VinFast Auto chính thức tổ chức Lễ Động thổ Dự án Nhà máy Lắp ráp Xe điện tại Subang, Tây Java, Indonesia. Việc xây dựng nhà máy ở thị trường xe điện tiềm năng bậc nhất Đông Nam Á sẽ mang đến cơ hội việc làm cho lao động địa phương, khẳng định quyết tâm mạnh mẽ của VinFast trong chiến lược mở rộng tại thị trường khu vực và cam kết thúc đẩy ngành công nghiệp xe điện Indonesia. - Chương trình “Xé ngay trúng liền” của Number 1 và hơn 4.000 giải thưởng...
- Ưu đãi chồng ưu đãi, cơ hội tốt nhất mua xe máy điện VinFast hè này
- Ưu đãi 40% khi mua bảo hiểm du lịch tại BIC
Tôn vinh thương hiệu toàn cầu
-
Dai-ichi Life Việt Nam đạt gần 9.200 tỷ đồng tổng doanh thu phí bảo hiểm trong 6 tháng đầu năm 2024
(THPL) - Ngày 24/7 tại TP.HCM, Dai-ichi Life Việt Nam đã công bố kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm 2024 với tổng doanh thu phí bảo hiểm đạt gần 9.200 tỷ đồng, thị phần đạt 13%, tăng 0,5 điểm phần trăm so với cuối năm 2023. - Fitch Ratings lần đầu xếp hạng tín nhiệm Sacombank với triển vọng ổn...
- Tiên phong về Net Zero, Vinamilk được vinh danh tại giải thưởng doanh nghiệp...
- LPBank công bố tên thương mại mới: Ngân hàng Lộc Phát Việt Nam
- Cửa hàng gốm sứ bát tràng
- Cửa hàng Sứ Bát Tràng chính hãng
- Tượng thạch cao giá rẻ