Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ ước đạt 13,5 tỷ USD trong năm 2023

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, kim ngạch xuất khẩu trong 11 tháng của năm 2023 đạt 12,1 tỷ USD, tương đương 82,5% kim ngạch của năm 2022. Nếu đà xuất khẩu giữ ở mức như hiện nay, kim ngạch xuất khẩu của ngành năm 2023 sẽ đạt từ 13,5-14 tỷ USD, giảm 15,5% so với năm 2022.

Theo TS. Tô Xuân Phúc, chuyên gia Forest Trend, năm 2023 là một năm khó khăn của ngành gỗ Việt Nam. Nhu cầu sử dụng hàng hóa, đặc biệt là về hàng hóa không thiết yếu như đồ gỗ, giảm mạnh. Một số nhà nhập khẩu đồ gỗ lớn trên thế giới đã phá sản. Nhiều doanh nghiệp (DN) ngành gỗ của Việt Nam phải thu hẹp quy mô sản xuất, một số DN thậm chí phải đóng cửa.

Đặc biệt, xuất khẩu (XK) gỗ và sản phẩm gỗ vào các thị trường lớn đều giảm sút. Số liệu cập nhật đến tháng 10 cho thấy, Mỹ vẫn là thị trường lớn nhất của ngành gỗ Việt Nam, với kim ngạch đạt trên 5,7 tỷ USD, giảm 21,5% so với cùng kỳ năm 2022; Trung Quốc là thị trường lớn thứ hai, kim ngạch 1,43 tỷ USD, giảm 23,2% so với cùng kỳ năm 2022; Thứ ba là Nhật Bản, đạt 1,38 tỷ USD, giảm 11,3% so với cùng kỳ năm 2022…Với thị trường EU chỉ giữ vị trí thứ năm, kim ngạch 341,16 triệu USD, giảm 34,5% so với cùng kỳ năm 2022.

Theo Chủ tịch VIFOREST Đỗ Xuân Lập, thị trường hiện đã có một số dấu hiệu hồi phục, tuy nhiên nhận định năm 2024 vẫn tiềm ẩn một số khó khăn. Bên cạnh các khó khăn về đầu ra thị trường, ngành gỗ đang đối mặt với một số vấn đề thời sự ảnh hưởng trực tiếp đến tính bền vững của ngành.

Cụ thể, các thị trường XK lớn ngày càng có các quy định chặt chẽ hơn về tính hợp pháp và bền vững của sản phẩm. Cụ thể, Quy định chống phá rừng của EU (EU Deforestation Regulation, EUDR) có hiệu lực từ cuối tháng 6/2023 quy định các sản phẩm nhập khẩu (NK) vào thị trường này phải bảo đảm tính hợp pháp và không gây mất rừng.

Bên cạnh đó là yêu cầu cả ở trong nước và tại các thị trường XK về mức phát thải carbon thấp trong các hoạt động của toàn chuỗi cung ứng, sẽ khiến sản phẩm có hàm lượng carbon cao trở nên mất tính cạnh tranh trên thị trường.

Một khó khăn nữa xuất phát từ thực tế là mỗi năm Việt Nam NK khoảng 1,5 - 2 triệu m3 gỗ tròn và gỗ xẻ có nguồn gốc từ các quốc gia nhiệt đới, là gỗ rủi ro về pháp lý, chiếm 30 - 40% tổng lượng gỗ nguyên liệu NK của cả ngành. Điều này không chỉ tác động tiêu cực tới hình ảnh của toàn ngành gỗ Việt mà còn làm mất đi cơ hội trong việc sử dụng gỗ NK rủi ro thấp và đặc biệt là nguồn gỗ rừng trồng trong nước…

Chủ tịch VIFOREST nhận định, năm 2024 ngành gỗ vẫn nằm trong thế có nhiều bất ổn, do đó, về tổng thể, dự báo, ngành gỗ có tăng trưởng chậm nhưng không nhiều, khoảng 10 - 12% so với những quý cuối năm 2023.

“Giải pháp trọng tâm nhất trong năm 2024 đó là tạo ra hình ảnh ngành gỗ Việt Nam phát triển bền vững, dựa trên yếu tố cơ bản là sử dụng gỗ có chứng chỉ và sản phẩm giảm phát thải…” - Chủ tịch Đỗ Xuân Lập nhấn mạnh.

Thanh Mai (T/h)