Vì sao OPEC đạt được thỏa thuận giảm sản lượng dầu mỏ?

Theo báo chí phương Tây, đứng đầu khối OPEC, từ hai năm nay, Ả Rập Xê Út luôn phản đối giảm sản lượng dầu mỏ với mong muốn bảo vệ thị phần của mình trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt.

Tuy nhiên, trong một cuộc họp không chính thức của OPEC tại thủ đô Alger của Algeria, Ả Rập Xê Út đã chấp nhận việc Iran (đối thủ cạnh tranh lớn của Ả Rập Xê Út) và các nước Nigeria và Lybia không phải chịu mức hạn chế về sản lượng này. Đây được coi là tín hiệu về một chính sách mới mà Ả Rập Xê Út áp dụng do phải chịu sức ép lớn về ngân sách.

Nhưng các nhà phân tích cho biết vương quốc Ả Rập Xê Út vẫn có nhiều lợi thế hơn các nước sản xuất dầu lửa khác để đối phó với việc sụt giảm giá dầu thô, nhờ vào nguồn dự trữ ngoại tệ khổng lồ và mức nợ thì không quá cao.

Ông Spencer Welch, chuyên gia về thị trường dầu lửa của công ty năng lượng IHS nhận xét rằng không có sự thay đổi lớn nào trong chiến lược dầu lửa của Ả Rập Xê Út. Đồng thời, Ả Rập Xê Út không bị bắt buộc phải thay đổi chính sách. Cũng theo chuyên gia này, Ryad cho biết sẵn sàng thông qua thỏa thuận nếu các thành viên khác của OPEC có cùng thiện chí.

Sau 6 giờ họp và nhiều tuần thương lượng, ngày 28/9, OPEC đã quyết định giảm sản lượng từ 33,47 triệu thùng/ngày xuống còn 32,5 - 33 triệu thùng/ngày. Đây là mức giảm sản lượng dầu lớn nhất kể từ năm 2008, khi mà giá dầu giảm từ 150 đô la/thùng xuống còn chưa đến 40 đô la/thùng.

Tuy nhiên, theo công ty tư vấn Capital Economics của Anh, ít có khả năng Ả Rập Xê Út thay đổi quyết định ngay cả khi nước này bị ảnh hưởng nhiều nhất từ biện pháp giảm sản lượng dầu lửa. Cũng theo công ty tư vấn này, thỏa thuận Alger cho thấy Ryad đã mềm mỏng hơn trên thị trường dầu lửa và vương quốc Ả Rập Xê Út sẽ tiếp tục chấp nhận giá dầu thấp và thắt chặt chi tiêu để thích nghi với tình trạng giá dầu sụt giảm.

Năm 2015, Ryad thông tháo thiếu hụt ngân sách đạt mức kỷ lục là 98 tỉ đô la và dự kiến năm 2016 ngân sách thiếu hụt 87 tỉ đô la. Từ giữa năm 2014, Ả Rập Xê Út đã lạm tiêu 170 tỉ đô la dự trữ. Đến cuối tháng 7/2016, dự trữ nước này chỉ còn 560 triệu đô la. Sau khi tăng giá chất đốt, điện, nước và các dịch vụ công khác, tuần này, Ryad đã quyết định cắt giảm 20% lương các bộ trưởng và phụ cấp của các thành viên hội đồng tư vấn.

Trong khi đó, vương quốc Ả Rập lại đang sa vào cuộc chiến đắt đỏ tại Yémen và các căng thẳng khu vực tại Syria và Irak.

Ông Spencer Welch, chuyên gia về thị trường dầu lửa của công ty năng lượng IHS nhấn mạnh: "Ả Rập Xê Út có dự trữ đạt 500 tỉ đô la và mức nợ rất thấp. Vì thế, để đối mặt với giá dầu sụt giảm thì nước này gặp ít khó khăn hơn đa số các nước khác".

Đối với ông Mohammad al-Sabban, người từng phụ trách lĩnh vực dầu lửa của Ả Rập Xê Út, thỏa thuận Alger không khiến mức sản xuất dầu của nước này thay đổi nhiều, ngay cả khi Ryad phải giảm 500.000 thùng/ngày. Giải thích với BBC, ông Mohammad al-Sabban cho biết:"Điều này cũng chỉ khiến sản lượng dầu của Ả Rập Xê Út giảm xuống bằng mức sản lượng tháng 1/2016". Đây cũng là mức nước này đề xuất trong cuộc thương thuyết không mang lại kết quả gì hồi tháng 4/2016 ở Doha.

Trong những tháng qua, vương quốc Ả Rập đã tăng sản lượng lên mức kỷ lục 10,7 triệu thùng/ngày so với mức 10,2 triệu thùng/ngày.

Nhà phân tích người Kowet Kamel al-Harami công nhận là tác động kinh tế của việc sụt giảm giá dầu đã giúp OPEC đạt được thỏa thuận Alger nhưng cũng chính nhờ việc tạo điều kiện để OPEC đạt được thỏa thuận Alger mà Ả Rập Xê Út ghi được nhiều điểm trên chính trường. Ông nói với AFP: "Ả Rập Xê Út đã cho thấy nước này vẫn đang kiểm soát được OPEC. Ả Rập Xê Út đã tái khẳng định vị thế lãnh đạo của họ, nước này đã nhượng bộ, không chỉ Iran mà cả Nigeria và Libya".

Hòa Lộc