Tùng Dương chín chắn, sáng tạo với album mới

Human có thể coi là album ''nguyên bản'' thứ 5 của Tùng Dương, tiếp nối Chạy Trốn, Những Ô Màu Khối Lập Phương, Li Ti, Độc Đạo - nói là “nguyên bản” bởi đây là những album ra đời từ một ý tưởng thống nhất, với các bài hát được sáng tác và lựa chọn riêng cho các dự án này. Bên cạnh đó Tùng Dương còn có loạt album dạng tuyển tập với các ca khúc nổi tiếng như “Tùng Dương hát tình ca 1-2”, “Tùng Dương hát Nguyễn Cường”…

Khi sắp xếp 5 album “nguyên bản” này theo trình tự thời gian, chúng ta có thể thấy được sự phát triển của Tùng Dương trong tư duy âm nhạc và cả độ chín của giọng hát, với khả năng biểu cảm trong tiếng hát nay đã ở mức “thượng thừa”, có thể diễn đạt không chỉ ca từ thuần tuý trong mỗi ca khúc mà cả những tư tưởng phức tạp được các nhạc sĩ tin tưởng gửi gắm cho tiếng hát Tùng Dương.

Những mầm mống cho album Human đã xuất phát từ một số ca khúc rất khác biệt trong một số album trước của Tùng Dương. Khi nghe Tùng Dương hát các bài như Nỗi khát hay Nhức nhối (album Những Ô Màu Khối Lập Phương) và Trời cho (album Li Ti) cùng với bài hit đình đám Chiếc khăn Phiêu, thì nhiều khán giả yêu thích Tùng Dương đã nghĩ về một album rock, với một biên độ âm nhạc rộng lớn và tinh thần mạnh mẽ, mới đủ để Tùng Dương tải được hết độ biểu cảm trong tiếng hát của mình. Vấn đề là cần tìm được những bài hát xứng tầm với tiếng hát ấy và đủ thoả mãn những ý tưởng luôn dồi dào của Tùng Dương.

Nếu khán giả theo dõi Tùng Dương sau dự án “khủng” là album Độc Đạo, thực hiện cùng nhạc sĩ Nguyên Lê có thể thấy Tùng Dương đã nhiều lần úp mở về một album anh đang thực hiện, với nhiều tên gọi khác nhau thay đổi theo thời gian. Quá trình ấp ủ cho album mới thực sự tiêu tốn rất nhiều sức lực của Tùng Dương khi anh liên tục có những ý tưởng mới bởi thế nên đôi khi một ý tưởng ban đầu có thể trở thành lỗi thời ngay cả khi chưa chính thức bắt tay vào thực hiện.

Tuy nhiên, đó cũng là một quãng thời gian Tùng Dương có may mắn gặp được những cộng sự mới, có thêm được những bài hát mới từ những cây viết cũng còn rất mới gửi đến và thật trùng hợp, khi những bài hát mới đó, lại “khớp” với tư tưởng của Tùng Dương ngày hôm nay, tư tưởng mà Tùng Dương có được không chỉ từ trong âm nhạc mà cả sự lĩnh hội từ những bậc thầy trong cuộc sống. Con người trưởng thành hơn, minh triết hơn, âm nhạc cũng phải theo đó mà “tiến hoá” theo, với Tùng Dương, quá trình thực hiện album Human tóm lại trong suy nghĩ đó.

Tùng Dương bảo với một nghệ sĩ thực sự, động lực cho cuộc sống là sáng tạo ra những giá trị riêng biệt. Bản thân anh luôn cần được tiếp cận những tác phẩm mang đến cho mình cảm hứng, thôi thúc mình sáng tạo, vượt qua những đơn giản thường nhật.

Bắt đầu từ những bài hát của nữ nhạc sĩ Sa Huỳnh, một bài hát của nhạc sĩ Duy Hùng (chồng của Sa Huỳnh) gửi cho Tùng Dương ban đầu chỉ để tham khảo, đã khiến Tùng Dương đặc biệt quan tâm và giúp anh củng cố ý tưởng về âm nhạc cho album mới của mình, gợi mở cho Tùng Dương khai thác thể loại âm nhạc mà anh vô cùng say mê là industrial rock bằng các ca khúc tiếng Việt, điều mà trước đây chưa từng có trong rock Việt.

Tiếp sau đó, chùm bài hát được ca sĩ - nhạc sĩ trẻ Bùi Ca Roon gửi tới như một cơn mưa rào cho ngày nắng hạn, tất cả đều thoả mãn những đòi hỏi cao nhất mà Tùng Dương tự đặt ra cho mình, trong một album tiếp nối những album trước đây đã luôn được coi như những dấu mốc đặc biệt của nhạc Việt. Album Human đã bắt đầu hình thành từ những chất liệu này.

Việc thực hiện một album nhạc rock thuần tuý thì không có gì khó với điều kiện sản xuất âm nhạc ở Việt Nam. Đã có rất nhiều đĩa nhạc rock được thực hiện trong hàng chục năm qua, cũng có những album rock có thể coi là kinh điển của nhạc Việt, điều đó cũng khiến Tùng Dương có nhiều băn khoăn khi tìm những cộng sự cho album mới của mình.

Với một không gian âm nhạc quá rộng và những ý tưởng mênh mang trong các bài hát được chọn cho album, việc chọn một thể loại âm nhạc cụ thể để thực hiện cũng không phải là điều đơn giản. Một số tên tuổi nổi bật của rock Việt đã được đánh tiếng hợp tác, rất nhiều các bản demo đã được thực hiện rồi lại thay thế, để tới lúc Tùng Dương và các nhạc sĩ còn lại theo đuổi dự án nhận thấy, họ có thể trở về với những năm tháng huy hoàng nhất của nhạc rock để tìm trong đó những chất liệt thích hợp nhất cho album của mình: Thập niên 70 và thể loại Progressive Rock.

Progressive rock ra đời trong những năm tháng huy hoàng nhất của nhạc rock, khi mà hầu hết các thể loại nhạc rock chính thống đã lên tới đỉnh cao, và đó là lúc một thể loại rock mới ra đời, kết tụ tinh tuý từ những dòng nhạc rock kinh điển (classic rock) với những tinh hoa âm nhạc của nhân loại hàng trăm năm qua, đó là nhạc cổ điển, cùng với việc áp dụng những kỹ thuật chơi nhạc cụ, kỹ năng thể hiện giọng hát, cùng những hiệu ứng âm thanh mới mẻ kết hợp những nhạc cụ đặc trưng của rock với dàn nhạc giao hưởng, để tạo ra một không gian âm nhạc hoành tráng, lộng lẫy, nơi mà vẻ đẹp của âm nhạc được thể hiện một cách rực rỡ và khoẻ khoắn.

Từ đó tới nay, progressive rock đã có nhiều phân nhánh, nhiều dòng phái sinh, nhưng tinh thần thượng tôn vẻ đẹp của âm nhạc vẫn vẹn nguyên. Rất nhiều những album ý tưởng (concept album) đã nhờ đến tính biểu đạt về âm thanh và hình ảnh mạnh mẽ của thể loại rock này để ra đời. Và Human của Tùng Dương, đã kế thừa những nét đặc trưng nhất của progressive rock để Tùng Dương có thể kể được những câu chuyện của mình, thể hiện được tư tưởng âm nhạc của mình một cách trọn vẹn nhất.

Human là một album có ý tưởng, với nội dung ca khúc có tính thống nhất rất cao, về hành trình của con người trên thế gian này. Từ khi sinh ra, rồi trải qua bao kiếp nạn trong đời, trong huy hoàng cũng có mà tận cùng khổ đau cũng nhiều, chứng kiến những xác thân mục rã trở về cát bụi và cả sự ra đời của kỷ nguyên máy móc đe doạ thống trị loài người, những ước mơ của con người chinh phục vũ trụ bao la, con người sống ra sao trong kỷ nguyên công nghệ… để rồi như một vòng tròn đời người, ta lại chờ ngày được tái sinh trong một hình hài mới. Tên album Human – Con Người, mang ý nghĩa như vậy. Người nghe có thể nghe trọn vẹn album từ đầu tới cuối để cảm nhận được tư tưởng này của các nhạc sĩ và Tùng Dương, nhưng vẫn có thể nghe từng bài hát để cảm nhận những lát cắt cuộc đời của mỗi người được đem ra soi xét, mổ xẻ như thế nào qua từng ca từ với đầy tính triết lý.

Điều thú vị là những bài hát nặng ký như thế, lại được viết bởi những nhạc sĩ nằm trong thế hệ mới và trẻ hiện nay. Một thí dụ để chúng ta có một cái nhìn khác về người trẻ hôm nay. Không phải lúc nào họ cũng chạy theo trend, theo xu hướng, theo sự ăn khách nhất thời. Họ cũng có những suy tư sâu sắc, những chiêm nghiệm từ sự biến đổi không ngừng của cuộc sống hiện đại.

Vì thế, Human, dù có những bài hát phải nói là quá nặng với người nghe số đông, có thể khiến họ bị “dội” ngay lần nghe đầu tiên, thì vẫn có thể tới được với những khán giả đồng điệu nhiều thế hệ, bởi khán giả trẻ hôm nay cũng có suy nghĩ và tư tưởng rất phong phú. Album đầy chất trẻ, không chỉ người sáng tác là những người trẻ, mà ê-kíp sản xuất âm nhạc cũng là những người trẻ nổi bật hiện nay, như nhạc sĩ phối khí Hữu Vượng, chỉ huy dàn nhạc Lưu Quang Minh. Album còn có sự tham gia của tay trống gạo cội của Pháp – Stephane Galland.

Dù với những ý tưởng lớn như vậy, nhưng với tính chất đặc trưng của thể loại progressive rock đó là đề cao vẻ đẹp của âm nhạc, album có Human có những bản hoà âm tuyệt đẹp kết hợp âm thanh mạnh mẽ của nhạc rock với âm thanh khi du dương, lúc dữ dội của dàn nhạc giao hưởng, để tạo nên một bức tranh âm nhạc dù không hẳn là dễ tiếp cận ngay từ đầu, nhưng lại đầy tính gợi mở. Nghe album, nghe từng bài hát, cũng là nghe từng khối âm thanh va chạm, trượt qua nhau, để cùng bùng nổ trong những cao trào âm nhạc rực rỡ.

Gần chạm mốc ở tuổi 40, Tùng Dương tự thấy bản thân chín chắn, hiểu mình, hiểu người hơn rất nhiều so với thuở đôi mươi phơi phới. Câu “Gừng già càng cay“ hợp với giai đoạn hiện tại của Tùng Dương. “Tôi hiểu về được và mất trong đời, áp lực bon chen hơn thua và ăn thua với nghề không quan trọng nữa. Tôi thật sự bình thản, trầm lắng, không bột phát bản năng như thời trẻ. Nhìn nhận cuộc đời và sự sáng tạo nghệ thuật của tôi phát triển theo chiều sâu nhiều hơn. Tôi không lo lắng lắm về số tuổi, nhưng quan tâm nhiều hơn tới sức khỏe, đến kỷ luật sống và những sản phẩm kỹ lưỡng đọng lại những giá trị trong tâm khảm những khán giả khó tính, đã và đang tiếp tục tin yêu giọng hát và các sản phẩm âm nhạc của tôi“ - Tùng Dương nói

Album Human của Tùng Dương, được thực hiện và ra đời trong thời điểm đặc biệt này, là mùa dịch Covid-19, càng thêm ý nghĩa về những gì mà con người chúng ta phải đối mặt trong một kỷ nguyên ngày càng khó đoán định. Vì sao một mùa dịch lại có thể khiến cả thế giới phải ngưng trệ, khi mà chúng ta vẫn tự tin loài người đã có thể làm chủ được mọi mặt cuộc sống của mình? Trong album Human có vô số những câu hỏi như thế được đặt ra qua từng câu nhạc, từng bài hát và điều đó khiến việc nghe album này trở thành một hành trình kỳ thú với người nghe, hành trình đi ngược vào trong nội tâm của mình, tìm câu trả lời, và dự đoán một tương lai cho chính mình, trong một không gian âm nhạc mênh mang rộng lớn mà Human mang đến.

Album Human của ca sĩ Tùng Dương sẽ được ra mắt vào tháng 10 trước khi “Tùng Dương concert” của anh sẽ được tổ chức vào 2 đêm 28, 29/11 tại Cung Văn hoá Hữu Nghị Việt Xô Hà Nội.

Ngân An