Nông sản Việt rộng cửa xuất ngoại

6 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu nông sản đạt 24,59 tỷ USD. Tuy con số này giảm 11,1% so với cùng kỳ năm 2022 nhưng các mặt hàng trong nhóm nông sản chính xuất khẩu vẫn đạt 12,79 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái Xuất khẩu rau quả tháng 6/2023 ước tính đem về gần 0,95 tỷ USD, tăng 2,6 lần so với tháng 6/2022. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu rau quả ước đạt 2,8 tỷ USD.

Tại cuộc họp Tổ điều hành thị trường trong nước thường kỳ tháng 6/2023 diễn ra mới đây, ông Lê Thanh Hoà – Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thông tin, một “ngôi sao sáng” của mặt hàng nông sản xuất khẩu từ đầu năm đến nay là trái sầu riêng. Theo thống kê, 5 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu loại trái cây này đạt hơn 503 triệu USD, tăng gấp 18 lần so với cùng kỳ năm trước.

Hiện thị trường Trung Quốc chiếm tới 95% giá trị xuất khẩu của sầu riêng Việt Nam. Đây là kết quả rất tích cực từ việc Việt Nam chính thức ký Nghị định thư xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc vào tháng 7/2022. Tính đến cuối tháng 5, phía Trung Quốc đã phê duyệt thêm 47 mã số vùng và 18 cơ sở đóng gói sầu riêng đạt yêu cầu nâng tổng số vùng trồng và cơ sở đóng gói lên con số 293 và 115 cơ sở được phía Trung Quốc cấp mã số xuất khẩu chính ngạch.

Bên cạnh đó, sầu riêng Việt Nam không chỉ tập trung xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc mà đã được mở rộng sang các thị trường như Mỹ, EU, Nhật Bản, Úc, Anh...

Đơn cử, đầu tháng 5, theo Thương vụ Việt Nam tại Anh, lô hàng sầu riêng Ri6 khoảng năm tấn của Việt Nam do Công ty TT Meridian Ltd (Anh) nhập khẩu chính ngạch đã thông quan, phân phối đến các siêu thị tại Anh.

Kết quả này nhờ hưởng ưu đãi miễn thuế nhập khẩu vào Anh theo Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) cùng với chất lượng vượt trội đã giúp sầu riêng Ri6 Việt Nam có lợi thế cạnh tranh tại thị trường Anh so với sầu riêng từ các nước khác.

Đơn cử như sầu riêng Việt Nam được hưởng mức thuế ưu đãi 0% theo UKVFTA trong khi sầu riêng nhập khẩu từ các nước không có ưu đãi thuế chịu mức thuế 8%.

Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhận định, nếu tiếp đà thuận lợi này, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng năm nay có thể đạt mốc 1 tỷ USD.

Ông Lê Thanh Hoà chia sẻ, thành công của việc xuất khẩu sầu riêng cho thấy chính sách chuyển đổi cây trồng sang cây sầu riêng đã mang lại hiệu quả, giúp cải thiện đời sống cho bà con, nâng cao thu nhập và đóng góp chung vào thành tích chung của xuất khẩu rau quả và nông sản nói riêng. Nhờ đó, kim ngạch xuất khẩu rau quả sau 6 tháng đã tăng rất mạnh, gần bằng cả năm 2023, tăng trưởng đến 64%.

Tuy nhiên, ông Lê Thanh Hoà cũng chỉ rõ, do ảnh hưởng bởi vấn đề thông quan nên xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc đang gặp đôi chút khó khăn.

“Nguyên nhân là theo thống nhất giữa hải quan Việt Nam và Trung Quốc, trái vải đang là loại trái cây được ưu tiên xuất khẩu. Do vải đang vào chính vụ nên lượng xuất khẩu lớn, cứ đưa lên cửa khẩu là được ưu tiên thông quan. Cho nên các mặt hàng khác như mít, thanh long, sầu riêng… đôi lúc bị ùn ứ” – ông Lê Thanh Hoà lý giải.

Trong khi đó, sầu riêng là loại trái cây nhanh chín nên nếu thời gian thông quan lâu sẽ bị ảnh hưởng đến chất lượng quả, khiến xe phải quay đầu về lại thị trường nội địa, giá trị giảm xuống. Cho nên, nếu có được chính sách thông quan tốt hơn, chắc chắn kết quả xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc sẽ tốt hơn.

Đại Vụ Nam (t/h)