Nghề “thổi hồn” vào sò ốc và hành trình gìn giữ tinh hoa thủ công mỹ nghệ truyền thống
(THPL) - Dù đã trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, nghề sò, ốc mỹ nghệ tại phường Vũng Tàu (TP.HCM) vẫn kiên cường tồn tại và là một nghề "ăn nên làm ra" của nhiều hộ gia đình.
Nghệ nhân Nguyễn Quang Hải (75 tuổi), chủ cơ sở Thanh Thêm (số nhà 8/3, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Vũng Tàu, TP HCM), là một trong số ít nghệ nhân hiếm hoi còn gắn bó với nghề sản xuất sò, ốc mỹ nghệ từ những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ trước. Với nhiều đóng góp, ông đã được công nhận là "Bàn tay vàng" trong làng nghề thủ công mỹ nghệ.

Theo ông Hải, mỗi sản phẩm làm từ vỏ sò, vỏ ốc là một tác phẩm nghệ thuật. Từ những con ốc, vỏ sò bình dị thô sơ, qua bàn tay của các nghệ nhân, chúng đã trở thành những sản phẩm tượng trưng cho "linh hồn" của biển cả.
Nghề sản xuất sò, ốc mỹ nghệ đòi hỏi người thợ phải có đôi tay lành nghề, sự khéo léo, tỉ mỉ và đặc biệt là sự sáng tạo không ngừng để tạo ra ý tưởng cho mỗi tác phẩm.

Với quy trình chế tác vô cùng công phu: Vỏ sò, vỏ ốc cần được đem ngâm để tẩy sạch mùi hôi. Sau đó, người thợ tiến hành cưa, gọt, mài để tạo hình cho sản phẩm. Đối với dòng tranh mỹ nghệ, việc lựa chọn nguyên liệu phù hợp về màu sắc, kích cỡ và hình dáng là yếu tố quyết định thành công.
Sản phẩm tạo hình được tiếp tục đánh bóng và phủ sơn. Quá trình này kéo dài đến 4 ngày, phải qua 3 lần sơn mới đem sò, ốc ra mài nhẵn, cắt gọt, chỉnh sửa lại cho đúng mẫu vẽ.
Với các sản phẩm mỹ nghệ như thuyền buồm, bình hoa, đèn ngủ, người thợ phải khéo léo kết hợp các loại ốc lại với nhau sao cho thật hài hòa và cân đối.

Nghề sò, ốc mỹ nghệ ở Vũng Tàu vốn đã hình thành gần 40 năm trước. Thời kỳ hoàng kim của nghề là những năm đầu thập niên 80. Lúc bấy giờ, khu phố bán hàng mỹ nghệ lưu niệm dọc Bãi Trước đã hình thành với khoảng 30 gian hàng của gần 20 hộ gia đình sản xuất và bán sỉ cho những tàu viễn dương.
Tuy nhiên, sau khi tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chủ trương giải tỏa khu vực Bãi Trước vào năm 2006, hoạt động sản xuất bị gián đoạn. Hiện nay, chỉ còn 2 cơ sở với gần 10 hộ nhận gia công tại nhà ở Vũng Tàu.
.webp)
Trong số những người còn tâm huyết, có anh Nguyễn Thanh Vũ, con trai của nghệ nhân Nguyễn Quang Hải. Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Kỹ thuật Công nghệ TP HCM, anh Vũ đã về Vũng Tàu để tiếp quản nghề truyền thống mà ba mẹ gây dựng hơn 40 năm qua.
Để phù hợp với thị hiếu khách hàng hiện đại, các sản phẩm cũng có sự thay đổi. Du khách ngày nay không còn ưa chuộng những sản phẩm to, cồng kềnh, mà thay vào đó là những chiếc thuyền buồm nhỏ hay những con ốc xà cừ nhẵn nhụi, bóng láng.
Nghề sò, ốc mỹ nghệ không chỉ mang lại giá trị văn hóa tinh thần mà còn đem lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân. Mỗi năm, cơ sở Thanh Thiêm cho ra đời hàng trăm sản phẩm với giá bán từ 150.000 đến 1 triệu đồng, lợi nhuận gần 1 tỷ đồng, thị trường trải dài từ TP.HCM, Phú Quốc, Hà Nội đến Dubai.
Theo ông Đặng Tấn Lộc (chủ cơ sở tại đường Võ Thị Sáu), quà lưu niệm là sản phẩm không thể thiếu trong chuyến du lịch. Vì vậy, nghề sò, ốc mỹ nghệ gắn liền với người dân phường Vũng Tàu và góp phần phát triển du lịch địa phương.
|
Từ ngày 7/9/2018, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) đã công nhận nghề sò, ốc mỹ nghệ phường Thắng Tam, TP Vũng Tàu (nay là phường Vũng Tàu, TP Hồ Chí Minh) là “Nghề truyền thống”, mở ra cơ hội bảo tồn và phát triển làng nghề gắn với du lịch. |
Minh Anh
Tin khác
Giới trẻ ngại kết hôn, lười sinh con: Bộ Y tế đề xuất giải pháp tháo gỡ
TP.HCM siết nợ lương, nợ bảo hiểm trước Tết Bính Ngọ 2026
Bộ Xây dựng tạo đột phá hạ tầng: Khởi công 15 dự án, hoàn thành 38 dự án trong năm 2025
Nghị quyết 57-NQ/TW: Chuyển đổi số tạo đòn bẩy nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp
Hà Nội sôi động các phiên đấu giá đất dịp cuối năm 2025
CII hoãn chia cổ tức để tập trung nguồn lực cho dự án cao tốc trọng điểm
Quân đội nhân dân vững bước dưới cờ Đảng quang vinh
(THPL) - Nhân kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2025), đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung...21/12/2025 15:20:00Dự báo thời tiết ngày 21/12: Bắc Bộ sáng và đêm trời rét
(THPL) - Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết hôm nay (21/12), thời tiết Bắc Bộ và Thanh Hóa sáng sớm sương mù, trưa chiều...21/12/2025 09:51:24Ấm áp buổi gặp mặt tri ân đồng đội của Hội đồng ngũ 78 – Sư đoàn 345
(THPL) - Hòa chung không khí cả nước hướng tới kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944 – 22/12/2025), ngày 20/12,...20/12/2025 15:53:15Công an phường Tây tổ chức Hội nghị tổng kết công tác xây dựng Đảng năm 2025
(THPL) - Chiều 15h00 ngày 19/12/2025, Công an phường Tây Hồ – Công an thành phố Hà Nội tổ chức Hội nghị tổng kết công tác xây dựng Đảng,...19/12/2025 21:55:00

