Khai mạc Festival Thực hành tín ngưỡng Thờ Mẫu Thượng Ngàn gắn với Lễ hội Cơm mới đền Đông Cuông năm 2023

Ông Luyện Hữu Chung – Uỷ viên Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Yên Bái, Bí thư Huyện uỷ - Chủ tịch Hội đồng nhân dân huyện Văn Yên tặng hoa chúc mừng TS Lê Ngọc Dũng - Ủy viên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Đạo Mẫu Việt Nam, Trưởng Ban chỉ đạo chương trình.

Tới dự chương trình có ông Luyện Hữu Chung - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Yên Bái, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân huyện Văn Yên; Bà Lã Thị Liền - Ủy viên Ban Thường vụ huyện ủy, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Văn Yên, Phó Ban tổ chức Lễ Hội đền Đông Cuông năm 2023 cùng các đồng chí trong Ban tổ chức Lễ Hội.

Về phía Viện Nghiên cứu và Phát triển Đạo Mẫu Việt Nam có sự hiện diện của TS Lê Ngọc Dũng - Ủy viên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Đạo Mẫu Việt Nam, Trưởng Ban chỉ đạo chương trình, Nghệ nhân ưu tú Đặng Ngọc Anh - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Đạo Mẫu Việt Nam, Trưởng Ban tổ chức chương trình cùng các Phó Viện trưởng, Ban Thư ký, Hội viên Viện Nghiên cứu và Phát triển Đạo Mẫu Việt Nam. Đặc biệt chương trình có sự tham gia của các Nghệ nhân, Thanh đồng, Đồng đền, Đồng phủ cùng đông đảo quý khách thập phương và các báo đài Trung ương và địa phương đã dự, đưa tin về chương trình.

Chương trình có sự tham gia của hơn 20 Nghệ nhân, Thanh đồng trong ngày 17/10 và 18/10/2023. Nghệ nhân ưu tú Đặng Ngọc Anh - Phó Viện trưởng, Trưởng Ban tổ chức chương trình đã loan giá phụng hành thánh lễ khai mạc chương trình tín ngưỡng Thờ Mẫu Thượng Ngàn tại đền Đông Cuông.

Trong khuôn khổ của Festival Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Thượng ngàn và Lễ hội cơm mới Đền Đông Cuông sẽ có nhiều hoạt động đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa của người Tày Khao với các nghi lễ truyền thống như cúng cơm mới, Lễ cúng chính tiệc… 

Bên cạnh đó là hoạt động trình diễn nghệ thuật hầu đồng; Carnaval rước biểu tượng Mẫu Thượng Ngàn; thi hát chầu văn "Linh thiêng đất Mẫu” huyện Văn Yên lần thứ nhất năm 2023; triển lãm, trưng bày tranh ảnh, thực hành nghi lễ thờ Mẫu; Hội thi khéo tay làm cốm: "Mâm cốm dâng Mẫu”; tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động thể thao… Điểm nhấn của Lễ hội lần này là Cuộc thi hát chầu văn "Linh thiêng đất Mẫu” huyện Văn Yên lần thứ nhất năm 2023 với sự tham gia của các nghệ nhân, các đội hát chầu văn, hầu đồng trên cả nước.

Thay mặt cho Viện Nghiên cứu và Phát triển Đạo Mẫu Việt Nam, Nghệ nhân ưu tú Đặng Ngọc Anh gửi lời cảm ơn đến Ủy ban nhân dân huyện Văn Yên, Ban Quản lý di tích quốc gia đền Đông Cuông đã tạo điều kiện cho Viện Nghiên cứu và phát triển Đạo Mẫu Việt Nam phối hợp tổ chức chương trình Thực hành tín ngưỡng Thờ Mẫu Thượng Ngàn năm 2023.

Trong khuôn khổ chương trình Viện Nghiên cứu và Phát triển Đạo Mẫu Việt Nam và Huyện Văn Yên đã trao Chứng nhận cho các Nghệ nhân, Thanh đồng đã có thành tích góp phần vào thành công của chương trình Tín ngưỡng Thờ Mẫu Thượng Ngàn tại đền Đông Cuông năm 2023.

Theo tài liệu của nhà đền ghi lại: “Đền Đông Cuông là ngôi đền cổ nằm bên dòng sông Hồng thuộc địa phận thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Từ lâu, đã nổi danh là một trong những ngôi Đền linh thiêng. Ngôi Đền là nơi thờ chính Mẫu Thượng ngàn trong tục thờ Mẫu Tam phủ của người Việt. Ở Đền Đông Cuông hình tượng Mẫu Thượng ngàn cai quản 81 cửa rừng có sự pha trộn, chồng lớp bởi rất nhiều truyền thuyết ở các thời đại khác nhau. Theo truyền tụng, đây vốn là một ngôi miếu nhỏ thời thần núi, thần rừng. Ngôi miếu này trở thành Đình vào thời Lê và đến triều Nguyễn thì đổi thành Đền. Theo ghi chép của Lê Quý Đôn trong “Kiến văn tiểu lục”, ngôi miếu này thờ Đông Quang Công Chúa nổi tiếng anh linh, giúp dân lập bản, lập mường, dạy dân bách nghệ, chữa bệnh, cứu đói.

Vào đời Vua Lê Thái Tổ đã phong bà là Lê Mại Đại Vương, sau khi bà phù hộ cho vua Lê đánh tan giặc. Đền Đông Cuông còn có tên là Đền Thần Vệ Quốc theo sắc phong của triều đình Nguyễn. Quần thể di tích lịch sử văn hóa Quốc gia Đền Đông Cuông gồm có: Đền chính, Miếu Cô, Miếu Cậu, Miếu Thần Linh, Động Sơn Trang tại tả ngạn Sông Hồng và Miếu Đức Ông bên hữu ngạn Sông Hồng.

Đền Đông Cuông được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử văn hóa Quốc gia vào năm 2009. Ngày 16/01/2023 Lễ hội Đền Đông Cuông được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể Quốc gia. Xuân thu nhị kỳ tại Đền diễn ra hai lễ hội lớn vào ngày Mão tháng Giêng với nghi lễ mổ trâu trắng và rước Mẫu sang sông; ngày Mão tháng 9 (âm lịch) với nghi lễ mổ trâu đen.
Hiện nay, Đền Đông Cuông đã được Nhà nước cho phép tu bổ, tôn tạo hạng mục Đền chính từ năm 2018 đến năm 2020 hoàn thành. Ngôi Đền ngày càng được khang trang hơn, phục vụ nhu cầu hành hương, chiêm bái của nhân dân và du khách, cầu nguyện cho Quốc thái dân an, cầu lộc, cầu tài, cầu bình an trong cuộc sống".

Hoài Thanh (Bảo Hân)