Điểm qua những phong cách làm nên dấu ấn của "ông hoàng tỉ đô” Christopher Nolan

Giá trị các tác phẩm của Christopher Nolan được chứng tỏ qua cả doanh thu phòng vé khổng lồ lẫn những lời khen không ngớt của giới chuyên môn. Đặc biệt hơn cả, phong cách và tầm nhìn của Nolan luôn duy trì nhất quán qua mọi bộ phim, biến cái tên của ông trở thành bảo chứng không thể chối cãi cho một tác phẩm chất lượng.

Nhân dịp INCEPTION quay trở lại màn ảnh rộng và siêu phẩm mới nhất TENET của Nolan chuẩn bị ra mắt, hãy cùng điểm lại những phong cách làm phim đã tạo thành dấu ấn "không lẫn vào đâu được" của vị đạo diễn đại tài.

1. Thách thức quy luật của không gian và thời gian

Christopher Nolan là một trong số ít các nhà làm phim đầy tham vọng dám thách thức quy luật của không gian và thời gian. Ngay từ những tác phẩm đầu tiên, Nolan dường như đã bị ám ảnh với lối kể chuyện xáo trộn dòng thời gian độc đáo.

Trong Memento (2000), ông thách thức cách kể chuyện tuyến tính khi đẩy khán giả vào câu đố hóc búa về thân phận thực sự của một người đàn ông mắc chứng mất trí nhớ ngắn hạn. Hai dòng thời gian đan xen cùng kỹ thuật “người kể chuyện” “không đáng tin” khiến khán giả có phần bối rối nhưng cũng không ngừng tò mò trước câu chuyện vô cùng cuốn hút và ám ảnh.

Khoa học viễn tưởng cũng là đề tài Christopher Nolan đam mê theo đuổi qua nhiều tác phẩm, và Inception (2010) là một ví dụ tiêu biểu. Bộ phim trở thành tượng đài của Hollywood hiện đại nhờ ý tưởng độc đáo về thế giới của giấc mơ. Trong thế giới do chính ông sáng tạo ra, Christopher Nolan không ngần ngại bẻ cong mọi thứ về thời gian, không gian và tạo ra những định luật của riêng mình.

2. Đầu tư tối đa giá trị sản xuất

Hầu hết các tác phẩm của Christopher Nolan đều là những bom tấn có kinh phí đầu tư không hề khiêm tốn, thường dao động từ 100 triệu tới hơn 200 triệu đô la. Nhưng Nolan luôn chứng minh được từng đồng đầu tư cho tầm nhìn đi trước thời đại của ông đều đáng giá. Kỹ xảo là một công cụ được Nolan tận dụng tối đa trong các tác phẩm của mình. Tuy vậy, Nolan không hề sử dụng thứ công cụ đắt tiền này vô tội vạ mà có triết lý riêng trong quá trình dệt nên những giấc mơ trên màn ảnh rộng. Nolan quan niệm dù kỹ xảo hình ảnh có tinh tế và đắt đỏ tới đâu cũng sẽ trở nên giả tạo nếu không có các yếu tố vật lý nhất định. Vì vậy, ông thích sử dụng mô hình và kỹ thuật máy quay để hỗ trợ kỹ xảo, khiến hình ảnh chân thật hơn.

Tiêu biểu là một cảnh phim trong Inception, nam diễn viên Joseph Gordon-Levitt phải chống trả những “đặc vụ an ninh” trong giấc mơ ở một hành lang không trọng lực liên tục bị đảo lộn. Thay vì sử dụng kỹ xảo toàn bộ, Christopher Nolan quyết định xây dựng và ghi hình trong một trường quay đặc biệt được thiết kế như hành lang xoay thực sự.

Tương tự, trong Interstellar, Nolan không sử dụng phông xanh mà chọn vùng băng tuyết Iceland làm bối cảnh cho cảnh phim Matthew McConaughey khám phá một hành tinh lạnh giá ngoài không gian. Ngay cả trong một tác phẩm không thuộc thể loại khoa học viễn tưởng như Dunkirk, Nolan cũng cân nhắc vô cùng kỹ lưỡng để đưa ra quyết định chính xác về sự kết hợp giữa kỹ thuật máy quay và kỹ xảo nhằm tạo ra cảm giác chân thật nhất cho từng cảnh phim bom rơi đạn bắn.

Sang đến TENET, Christopher Nolan còn mạnh tay chi tiền dàn dựng một vụ va chạm bằng máy bay Boeing 747 thật, đâm vào một tòa nhà thật để tạo ra một đại cảnh cháy nổ hoành tráng. TENET có chưa đến 300 cảnh phải xử lý kỹ xảo, thậm chí còn ít hơn một bộ phim tình cảm.

Máy quay IMAX cũng là công cụ được Nolan yêu thích qua nhiều bộ phim kể từ The Dark Knight (2008). Dù không phải nhà làm phim đầu tiên sử dụng công nghệ này nhưng Nolan lại là người tiên phong trong việc tận dụng tối đa lợi thế của IMAX cũng như biến nó trở thành yếu tố tiên quyết ảnh hưởng tới các quyết định sáng tạo. Chính vì những lý do này, các khán giả luôn tin tưởng sẽ được thưởng thức một trải nghiệm không thể quên mỗi khi bước chân vào rạp cùng Christopher Nolan.

3. Phá bỏ ranh giới thiện - ác

“Bậc thánh nhân có hoàn toàn thánh thiện? Kẻ sát nhân có tuyệt đối hung tàn?” Những câu chuyện của Christopher Nolan không chỉ kể về những người hùng. Có rất nhiều nhân vật của ông ban đầu xuất hiện sánh vai bên nhân vật chính nhưng dần lộ diện trở thành phản diện hoặc phản anh hùng hoặc ngược lại. Teddy (Joe Pantoliano) trong Memento, Angier (Hugh Jackman) trong The Prestige hay Harvey Dent (Aaron Eckhart) trong The Dark Knight là những nhân vật như vậy.

Các nhân vật này được tạo ra không nhằm mục đích khiến khán giả ghét bỏ mà thực sự đào sâu tâm lý để bóc tách căn nguyên của những hành động tội ác do họ gây ra. Ngay trong các nhân vật chính diện, Nolan cũng thường cài cắm những khoảnh khắc khiến họ trăn trở về đạo đức trong quyết định của chính mình.

4. Những cái kết ấn tượng khiến người xem nhớ mãi

Christopher Nolan là bậc thầy trong việc cuốn hút khán giả tới những giây cuối cùng. Trong Memento hay The Prestige, Nolan giữ lại tình tiết quan trọng để giúp khán giả xâu chuỗi toàn bộ câu chuyện và cung cấp một góc nhìn mới gây sốc cho toàn bộ trải nghiệm họ vừa trải qua. Tình tiết chuyển ngoặt bất ngờ này luôn được Nolan bày trí rất kĩ lưỡng để mọi tình tiết đều không có kẽ hở logic.

Tuy nhiên, cảnh cuối của Inception vẫn là cái kết được giới mộ điệu bàn luận nhiều nhất mỗi khi nhắc tới Nolan. Hình ảnh con quay vừa liên tục xoay vừa lắc lư như chực đổ xuống đẩy người xem vào nghi hoặc tất cả những gì vừa diễn ra là thực hay chỉ là mơ. Dù tường minh hay không lời giải đáp, những cách kết thúc bộ phim của Christopher Nolan luôn đưa cảm xúc và thỏa mãn của khán giả tới đỉnh điểm.

Trong tác phẩm sắp ra mắt TENET, có thể thấy những dấu ấn phong cách này vẫn được Christopher Nolan tiếp nối. Phim xoay quanh nhân vật chính được một tổ chức gián điệp bí ẩn chiêu mộ, sử dụng một thứ vũ khí có khả năng thao túng và nghịch đảo thời gian, thực thi sứ mệnh ngăn chặn chiến tranh Thế giới thứ III từ trước khi nó xảy ra.

Với kinh phí hơn 200 triệu Dollar đắt đỏ, TENET của Nolan tiếp tục hứa hẹn về độ chau chuốt và sáng tạo không kém bất cứ "đứa con tinh thần" nào trước đó, và chắc chắn sẽ là bom tấn đáng thưởng thức không chỉ với fan của Christopher Nolan nói riêng mà với toàn bộ người yêu điện ảnh nói chung.

INCEPTION - Tái xuất trên màn ảnh rộng Việt với định dạng 2D và IMAX 2D vào 21.08.2020, đặc biệt đính kèm lời chào của đạo diễn Christopher Nolan cùng 10 phút hậu trường của siêu phẩm TENET.

TENET được quay trên định dạng 70mm và IMAX - khởi chiếu tại Việt Nam với định dạng 2D và IMAX 2D từ 28.08.2020.

Ngân An