Con trai nữ sĩ tài hoa Xuân Quỳnh rơi nước mắt khi xem nhạc kịch "Sóng"

Vở nhạc kịch thuần Việt

Sóng là vở nhạc kịch thuần Việt lấy cảm hứng từ vẻ đẹp trong thơ và cuộc đời thực của nữ thi sĩ tài hoa Xuân Quỳnh do NSƯT Cao Ngọc Ánh - Phó giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ - làm Tổng đạo diễn. 

Câu chuyện bắt đầu khi Xuân Quỳnh là một cô diễn viên múa 18 tuổi xinh đẹp, tính tình hoạt bát sôi nổi của Nhà hát ca múa nhạc. Tại đây cô nảy sinh tình yêu trong sáng với anh nhạc công Trọng Khoa. Hai người kết hôn và sinh một cậu con trai. Trong thời gian làm việc ở tòa soạn, Quỳnh có gặp Đăng Dương, con một người bạn thơ lớn tuổi. Đăng Dương cảm mến văn tài và rung động trước vẻ đẹp cũng như tính cách hoạt bát, sôi nổi của bậc đàn chị Xuân Quỳnh.

Khi Quỳnh dần đạt được nhiều thành công trong sự nghiệp thi ca cũng chính là lúc cuộc hôn nhân đầu tiên rạn nứt. Quỳnh cảm thấy cô đơn vì không tìm được sự hòa hợp trong tâm hồn với chồng. Quỳnh đi đến quyết định chia tay Khoa và tái hôn với Đăng Dương. Cuộc sống gia đình tuy vất vả khó khăn nhưng vẫn rất ấm áp.

Cho đến khi Dương dần gặt hái những thành công trong nghề, thường xuyên đi công tác xa nhà và được nhiều bóng hồng ngưỡng mộ. Cùng lúc này, căn bệnh tim của Quỳnh tái phát khiến cô nhập viện. Quỳnh bắt đầu tự vấn về cuộc đời, ước mơ và tình yêu đích thực trong đời.

Với Sóng, ê-kíp Nhà hát Tuổi trẻ ấp ủ sáng tạo nên một vở nhạc kịch hoàn toàn “vị cộng đồng”, lấy khán giả làm trung tâm. Đây là vở diễn nhạc kịch thuần Việt bởi ekip sáng tạo 100% là người Việt. Kèm với đó, quy trình ra một vở nhạc kịch cũng được ekip tổ chức chuyên nghiệp ngay từ khâu casting diễn viên, đào tạo bài bản từ thanh nhạc, vũ đạo, và ngay cả khâu truyền thông trước, trong và sau sự kiện đều được ekip chú trọng.

Tất cả các công đoạn của vở diễn, từ tìm diễn viên, sáng tạo câu chuyện cho đến phát triển lời thoại, giai điệu, dàn dựng vũ đạo… đều được “đo ni đóng giày” sao cho gần gũi nhất với khán giả đương thời. Đây cũng là vở nhạc kịch được đầu tư lớn với dàn nhạc dàn nhạc Semi-classic (bán cổ điển) gồm 23 người.

Tổng đạo diễn Sóng chia sẻ, nếu dựng lại một vở nhạc kịch có sẵn đó là bước đi đơn giản và an toàn. Nhưng quan điểm làm nghề của chị là với nghệ thuật, tính sáng tạo luôn được đưa lên hàng đầu và vì thế Sóng ra đời. "Người nghệ sĩ có sáng tạo tới mấy, tiên phong tới mấy mà không có sự đồng hành của những người yêu mến nghệ thuật thì đứa con tinh thần đó chắc cũng khó có thể ra đời.

Rất may ý tưởng của tôi được sự ủng hộ cao từ ban lãnh đạo nhà hát cùng với sự đồng hành của các đơn vị yêu mến nghệ thuật với vai trò là nhà tài trợ chính cho chương trình: Công ty TNHH Đầu tư Địa ốc Thành phố (CityLand), Công ty cổ phần Tập đoàn Bình Minh (Bình Minh Group) …" - NSƯT Cao Ngọc Ánh chia sẻ.

Ca khúc Thuyền và biển là chủ đề chính xuyên suốt vở nhạc kịch. 10 bài thơ của Xuân Quỳnh được "âm nhạc hóa" như Sóng, Nếu ngày mai em không làm thơ nữa, Tự hát, Mắt của trời xanh, Nhà chật... để nói lên tiếng lòng của nhân vật, đồng thời tạo sự gần gũi với các tầng lớp yêu thơ Xuân Quỳnh.

Theo chia sẻ của nhạc sĩ Minh Đạo: “Chúng tôi muốn qua những bài thơ của Xuân Quỳnh để tái hiện một giai đoạn rất khó khăn nhưng mang lại rất nhiều giá trị và tạo thành động lực để nhiều người lớn lên trong giai đoạn đó trưởng thành và thành công, trở thành những người trụ cột cho đất nước bây giờ”.

Nhạc sĩ Minh Đạo cho rằng với anh, mỗi dự án đều là một thách thức không hề đơn giản, phải thật tập trung mới có thể giải quyết. Anh chia sẻ: “Với nhạc kịch Sóng, có hai phần nhạc khí và ca khúc. Với ca khúc thì lời là chất liệu văn học - những bài thơ Xuân Quỳnh, có sự thuận lợi nhất định khi viết nhạc. Biên kịch Kim Thùy đã chọn những bài thơ phù hợp với mạch của vở kịch để chúng tôi chuyển thành âm nhạc.

Có những bài chúng tôi giữ nguyên bản gốc, chẳng hạn như bài Con yêu mẹ, lời thơ rất hay rồi, tôi không can thiệp, chỉ điệp lại câu thơ ở những cung bậc, giai điệu khác nhau để tăng chiều sâu cho ý thơ và cũng là phát triển âm nhạc hơn.

Có những số nhạc phức tạp diễn tả nhiều trạng thái cảm xúc khi Quỳnh chia tay Khoa (người chồng đầu tiên), hoặc Quỳnh đến với Dương (Lưu Quang Vũ) rất phức tạp, chúng tôi phải chọn từ rất nhiều bài thơ, chắt lọc, chọn những đoạn kết hợp với nhạc để vang lên đem lại hiệu quả tốt nhất, nhưng không làm thay đổi thông điệp của bài thơ. Tiêu chí của tôi khi làm là đảm bảo sự phát triển của âm nhạc, giai điệu phải đẹp, ca sĩ hát phải thích thú”.

“Chơi live rất khó, hơn 20 nhạc công cần phối hợp với nhau, phối hợp với mạch nhạc kịch, thậm chí phải căn cứ theo cảm xúc từng buổi diễn, theo cảm xúc khán giả, diễn viên, chỗ nào nhấn nghỉ lâu hơn, chỗ nào chạy nhanh... tương đối phức tạp. Khó nhưng cũng chính là cái hay của chơi live vì có sự tương tác, giữa người chơi nhạc, diễn viên và khán giả với nhau, tạo năng lượng chỉ có những buổi trình diễn live mới có được. Mỗi đề bài khó thường mang cho mình những điều thú vị hơn, hay hơn, sáng tạo hơn” - nhạc sĩ Minh Đạo cho biết thêm.

Nhạc sĩ Bùi Tường Văn chia sẻ, anh mất nhiều thời gian để viết những bản nhạc “thuyết phục” đến Tổng đạo diễn Sóng. Ngoài phạm vi câu chuyện của Xuân Quỳnh, nhạc sĩ Bùi Tường Văn cũng viết và sáng tạo thêm những nhân vật phụ để nhịp điệu của vở thêm phong phú.

Theo nhạc sĩ Bùi Tường Văn, những bài thơ Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ rất hay nên phổ nhạc không quá khó. Anh không quá áp lực nên thoải mái viết giai điệu, giữ nguyên tác, để diễn viên hát trên tinh thần nhạc kịch. Anh chia sẻ: “Điều khó nhất là phải làm sao để ra màu nhạc kịch chứ không phải một chương trình ca nhạc, hoàn toàn khác việc sáng tác một ca khúc thông thường. Chúng tôi cũng tham khảo tư liệu từ cách làm của nước ngoài, diễn viên vừa hát, vừa có những màn vũ đạo, ra chất broadway".

Con trai nhà thơ Xuân Quỳnh bật khóc khi xem nhạc kịch "Sóng"

Trong buổi giới thiệu vở nhạc kịch Sóng tại Hà Nội, anh Lưu Tuấn Anh - con trai của nhà thơ Xuân Quỳnh và nghệ sĩ violon Lưu Tuấn cũng có mặt. Anh chia sẻ: "Khi biết vở nhạc kịch Sóng, tôi rất ngỡ ngàng và hoài nghi, liệu có khả năng thành hoàn thành hay không? Tôi có yêu cầu Tổng đạo diễn gửi cho tôi xem trước kịch bản. Đọc xong tôi rất bất ngờ vì câu chuyện chân thực, có nhắc nhiều tới bố tôi - nghệ sĩ violon Lưu Tuấn.

Nhận ra “ý đồ” rất đẹp, câu chuyện có hậu, nhân văn và sâu sắc, tôi bắt đầu có thiện cảm với dự án. Khi được xem một số cảnh diễn, trích đoạn, tôi xúc động bật khóc vì tốt hơn tôi tưởng quá nhiều. Tôi khóc là đương nhiên vì đó là nhạc kịch về mẹ - người tôi yêu quý nhất đời. Điều đáng quý hơn là các diễn viên cũng khóc, nghĩa là họ phải hoá thân rất sâu, phải đặt trái tim của mình để cảm nhân vật và kể câu chuyện thời bạn chưa sinh ra…".

Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn Trần Ly Ly đánh giá: "Thực hiện một vở nhạc kịch thuần Việt vô cùng khó. Việc dàn dựng một tác phẩm thuần việt ở mọi khâu, đưa góc nhìn Xuân Quỳnh, Lưu Quang Vũ vào vở, âm nhạc… rất khó khăn. Có thể nói đây là sự cố gắng lớn, là những bước đi đầu tiên của Nhà hát Tuổi trẻ đi vào mô hình nhạc kịch thuần Việt".

Được biết, ekip Sóng mất 9 tháng để tuyển chọn diễn viên cho phù hợp với từng nhân vật. Sau đó, ekip mất thêm 3 tháng để đào tạo cơ bản cả hát, múa, diễn kịch. Vở nhạc kịch dự định công diễn từ tháng 10/2021 nhưng do tình hình dịch diễn biến phức tạp, cho đến bây giờ "Sóng" mới có thể ra mắt.

Đóng chính trong vở nhạc kịch Sóng là diễn viên trẻ Thu Thảo (SN 2001) vai Xuân Quỳnh và ca sĩ Lê Việt Anh vai Đăng Dương (nguyên mẫu Lưu Quang Vũ). Tổng đạo diễn tin tưởng vào dàn diễn viên trẻ, đầy nhiệt huyết, luôn tràn đầy năng lượng, nỗ lực không ngừng, hứa hẹn sẽ góp sức để nhạc kịch Sóng ghi dấu ấn khó quên trong lòng khán giả. Sóng dự kiến công diễn buổi đầu tiên ngày 18/3 tại Nhà hát Lớn Hà Nội.

Ngân An