Chung kết Sao Mai 2017 dòng nhạc thính phòng: Những gương mặt triển vọng

Đậm chất thính phòng

Dẫu hai thí sinh mở đầu đêm thi có chất giọng đẹp, một soprano - Hoàng Thị Lan Anh, một baritone - Nguyễn Sỹ Thắng nhưng phần trình bày chưa thực sự chinh phục được khán giả khi thể hiện những tác phẩm quen thuộc “Người Châu Yên em bắn máy bay” (Trọng Loan), “Bài ca chiến thắng” (Trần Kiết Tường). Cả hai phần trình bày này gợi nét tương đồng với những kỳ thi trước không khỏi tạo một cảm giác lặp lại đối với khán giả theo dõi cuộc thi này thường xuyên.

Nhưng thật may, bất ngờ thú vị đã xuất hiện ngay sau đó, Lại Thị Hương Ly đã thể hiện đầy bản lĩnh một khúc aria thuộc hàng kinh điển của giọng soprano: “Die Holle Racht kocht in meinem Herzen/ Khúc hát nữ hoàng bóng đêm” của nhà soạn nhạc Mozart. Hương Ly đã khống chế được hơi thở, âm thanh và thể hiện được chất giọng soprano kịch tính của mình. Cộng thêm ngoại hình khá ổn với gương mặt sáng và “tây” phù hợp với dòng thính phòng càng làm cho phần trình bày của cô thêm thu hút. Thú vị ở chỗ, tại giải Sao Mai 2015, Hương Ly từng lọt vào vòng chung kết toàn quốc dòng nhạc… dân gian.

Sự bất ngờ đến thêm một lần nữa trong đêm chung kết, khi Đỗ Tố Hoa xuất hiện. Cô gái có ngoại hình bắt mắt, phong cách thể hiện đầy nữ tính, tuy giọng hát có phần hơi mảnh nhưng lại phù hợp với một bài hát Trung Quốc. “Bản biến tấu Mayila” (lời Việt: An Hiếu) với yêu cầu kỹ thuật thanh nhạc cao, đặc biệt là những đoạn chạy nốt nhanh, vậy nhưng Đỗ Tố Hoa với chất giọng soprano trữ tình linh hoạt đã thoát ra khỏi tư cách một thí sinh đi thi để thể hiện bản lĩnh của một nghệ sĩ hát thính phòng.

Hơi tiếc cho Hà Thị Phượng, một giọng hát đã nhìn thấy rõ màu sắc thính phòng, với ngoại hình khá ấn tượng, nhưng chưa khoe hết được các ưu thế về giọng và ngoại hình trong phần dự thi. Người nghe muốn một “Skyfall/Bầu trời sụp đổ” (Adele - Lời Việt: Trịnh Minh Hiền) phải “cháy”, “bốc lửa” và quyến rũ hơn… Vô hình chung, có thể điều đó lại là một khó khăn đối với một giọng hát thính phòng. Đó là chưa nói tới chi tiết Phượng hát tiếng Việt nhưng nghe không rõ lời.

Một phần không thành công của Hà Thị Phượng theo chúng tôi, là do cách chọn bài. Cho nên, mặc dù trong quy chế cuộc thi năm nay đã có những cởi mở, điều đó một mặt sẽ tạo nên sự phong phú cho cuộc thi, tạo cho thí sinh nhiều “đất” và cơ hội để thể hiện tài năng, nhưng cũng có thể nó cũng sẽ là con dao hai lưỡi một khi thí sinh chưa thực sự đánh giá đúng được tác phẩm mình chọn thể hiện.

Hơi thở mới

Rõ ràng, việc mở rộng phạm vi thể hiện tác phẩm, phong cách âm nhạc… là những nỗ lực của ban tổ chức với mong muốn cuộc thi đến gần hơn với công chúng, trong khi vẫn giữ được màu sắc mang tính hàn lâm của dòng nhạc. Xu hướng “mềm mại hóa” lối hát thính phòng, opera vốn vẫn bị coi khô cứng là điều hết sức cần thiết không chỉ ở Sao Mai mà còn cho chính dòng nghệ thuật này của Việt Nam hiện nay. Điều đó thể hiện xu thế hội nhập thế giới, đặc biệt là lối hát của các nước phương Tây hiện tại.

Tinh thần ấy không chỉ nhìn thấy ở những thí sinh “nặng chất” thính phòng như Hương Ly, Đỗ Tố Hoa, mà còn thấy ở cả 9 thí sinh của đêm thi. Đáng mừng nhất, đêm thi không có một thí sinh nào gồng mình trưng trổ kỹ thuật theo kiểu tôn vinh các yếu tố to - khỏe của giọng hát như đã từng thấy. Hầu hết thí sinh đã chú ý tới sự tinh tế trong âm nhạc.

Một số thí sinh đã mạnh dạn chọn tác phẩm còn mới đối với các cuộc thi để thể hiện như Nguyễn Thị Dịu với “Lời ru nguồn cội” (Xuân Thủy); Lê Thị Nhung với “Tình rừng” (Nhạc: Đức Trịnh – Thơ: Lê Cảnh Nhạc); hay Ngô Thế Hùng với “Gió lộng bốn phương” (Trần Mạnh Hùng). Điều này đã tạo một hơi thở mới, giúp đêm thi tránh được sự trùng lặp tác phẩm giữa các thí sinh dự thi và cảm giác nhàm chán từ phía khán giả.

Hơi thở mới còn thể hiện ở phần hòa âm do nhạc sĩ Dương Cầm đảm nhiệm, dù vẫn tôn vinh được dòng nhạc thính phòng nhưng cũng đã thể hiện hơi hướng đại chúng hóa. 

Nhiều giọng ca triển vọng

Nếu vẫn giữ phong độ như đêm thi này, Đỗ Tố Hoa và Hương Ly sẽ là hai ứng viên sáng giá của phong cách thính phòng năm nay. Thậm chí, nếu vẫn tiếp tục phát triển đúng hướng đang đi thì con đường ca hát của hai thí sinh này sẽ còn tiến xa hơn ở những cuộc thi đậm chất thính phòng kể cả trong nước cũng như quốc tế.

Hai giọng soprano Lê Thị Nhung với “Tình rừng” và Vũ Thị Thanh Thanh với “Sông Dakrong mùa xuân về” (Tô Hải) đã thể hiện tác phẩm tương đối "sạch", có cảm xúc, đã cùng với Hương Ly và Đỗ Tố Hoa giành 4 vé của dòng thính phòng trong đêm chung kết xếp hạng ngày 10/7 tới.

Khá duyên trên sân khấu, song phần dự thi của Ngô Thế Hùng vẫn còn để lộ những hạn chế về kỹ thuật thanh nhạc, từ hơi thở đến vị trí âm thanh. Dẫu thế, con đường chính phục dòng nhạc thính phòng sẽ còn rộng mở và còn nhiều cơ hội với giọng ca mới 21 tuổi này. Có thể, Ngô Thế Hùng cùng Hà Thị Phượng sẽ là những cái tên sáng giá cho những mùa Sao Mai kế tiếp.

Nguyễn Quang Long