Cần xác minh rõ thời điểm xây dựng không phép công trình Gia Trang Quán - Tràm Chim Resort?

Việc xử lý đang có vấn đề

PV: Thưa luật sư, vụ cưỡng chế liên quan đến Resort Tràm Chim - Gia Trang Quán đang là tâm điểm chú ý của người dân TP.HCM, luật sư có nhìn nhận gì về vụ việc này?

Luật sư Trần Đình Dũng: Resort Tràm Chim - Gia Trang Quán là điểm du lịch sinh thái được biết đến khá lâu với người dân TP.HCM và cả với nhiều người ở địa phương khác. Nhiều bài báo đăng tải trên rất nhiều báo cũng đã phản ảnh việc chính quyền địa phương huyện Bình Chánh “kiên quyết xử lý” liên quan đến khu công trình du lịch này. Tuy vậy, việc xử lý, tôi cho rằng, đang rất có vấn đề. Đó cũng là lý do mà chủ đầu tư phản ứng bằng khiếu nại liên tục, kêu cứu lên công luận và cả khởi kiện lên tòa án.

Chúng ta cần phải thấy rằng, địa bàn TP.HCM có tình hình xây dựng đặc biệt khác các địa phương khác. Đó chính là điểm mà nhiều lần Chủ tịch UBND TP.HCM ban hành văn bản qui phạm pháp luật nhằm hướng dẫn cho phép công nhận sở hữu các công trình xây dựng không phép, sai phép. Cho nên khi xử lý, chính quyền địa phương phải cẩn trọng, xác minh làm rõ, đặc biệt nếu không xem xét thời điểm xây dựng không phép mà cưỡng chế Resort Tràm Chim - Gia Trang Quán là trái pháp luật.

PV: Như vậy, những công trình xây dựng không phép ở trường hợp như thế nào thì được phép tồn tại?

Luật sư Trần Đình Dũng: Do quá trình phát triển đô thi nước ta, đặc biệt ở hai thành phố Hà Nội và Hồ Chí Minh quá nhanh mà qui hoạch kế hoạch sử dụng đất cũng như pháp lý quản lý hành chính không theo kịp, nên cơ quan nhà nước liên tục bổ túc các qui định, trong đó thừa nhận sở hữu và cho phép tồn tại công trình xây dựng không phép ở một số giai đoạn.

Căn cứ Công văn số 6414/UBND-ĐTMT ngày 07/12/2009 của UBND thành phố, ngày 30/6/2010 Liên Sở Xây dựng – Tài nguyên & Môi trường ban hành công văn hướng dẫn số 5144/HD-LS để giải quyết các công trình xây dựng trái phép (hiện đang có hiệu lực thi hành) trên địa bàn TP.HCM.

Theo đó, các trường hợp được xử lý như sau:

Trường hợp xây dựng không phép, sai phép trước ngày 01/7/2006: Căn cứ Công văn số 29/QLN ngày 12/02/2007 của Cục Quản lý nhà – Bộ Xây dựng và Nghị định 88/2009/NĐ-CP ngày 19/10/2009 của Chính phủ thì các trường hợp nhà ở, công trình xây dựng không phép, sai phép trước ngày 01/7/2006 được tồn tại và xem xét công nhận sở hữu;

Trường hợp xây dựng sai phép từ ngày 01/7/2006 đến trước ngày 01/5/2009: Đối với trường hợp công trình nhà ở vi phạm nằm trong quy hoạch xây dựng khu dân cư ổ định mà xây dựng sai phép về số tầng, về diện tích xây dựng nhưng không ảnh hưởng đến công trình lân cận thì cho phép chủ đầu tư được giữ nguyên công trình xây dựng với điều kiện khi thực hiện quy hoạch xây dựng chi tiết tỷ lệ 1/500 được duyệt thì chủ đầu tư phải tự tháo dỡ phần sai phép mà không được bồi thường; Đối với công trình xây dựng khác, nếu vi phạm nằm trong quy hoạch xây dựng khu dân cư ổn định mà xây dựng sai phép về số tầng, về diện tích xây dựng nhưng không ảnh hưởng đến công trình lân cận thì cho phép chủ đầu tư được giữ nguyên công trình xây dựng với điều kiện khi thực hiện quy hoạch xây dựng chi tiết tỷ lệ 1/500 được duyệt thì chủ đầu tư phải tự phá dỡ phần sai phép mà không được bồi thường.

Bên cạnh đó, trường hợp công trình xây dựng vi phạm không nằm trong quy hoạch xây dựng khu dân cư, nhưng quy hoạch xây dựng khu vực này cũng chưa thực hiện ngay thì yêu cầu chủ đầu tư phải cam kết tự phá dỡ và không được bồi thường khi thực hiện quy hoạch xây dựng khu vực này. Trường hợp xây dựng vi phạm nằm trong quy hoạch xây dựng khu dân cư ổn định nhưng lấn chiếm không gian, lấn chiếm đất đai, lấn chiếm chỉ giới xây dựng, lấn chiếm chỉ giới đường đỏ thì phải kiên quyết phá dỡ.

Lưu ý đối với khu vực nông thôn như ở các xã, chúng ta hiểu khu vực dân cư là khu vực dân cư nông thôn, tức ngoài các khu vực đã qui hoạch đất trồng lúa, đất đã có dự án, còn lại đều là khu dân cư.

Như vậy các công trình xây dựng không phép, sai phép trước ngày 01/5/2009 nếu không phải xây vi phạm lấn chiếm không gian, lấn chiếm đất đai, lấn chiếm chỉ giới xây dựng, lấn chiếm chỉ giới đường đỏ thì được phép tồn tại.

Công trình được phép tồn tại

PV: Hiện nay, các cơ quan chức năng tại địa phương huyện Bình Chánh đã thực hiện các thủ tục liên quan để thực hiện cưỡng chế Resort Tràm Chim - Gia Trang Quán, luật sư đánh giá các vấn đề pháp lý trong trường hợp này như thế nào?

Luật sư Trần Đình Dũng: Theo thông tin tôi biết được qua báo chí thì các công trình nhà ở nghỉ dưỡng và một số công trình khác của khu Resort Tràm Chim - Gia Trang Quán tại xã Tân Quý Tây, huyện Bình Chánh được xây dựng từ thời điểm trước năm 2006, sau này có sửa chữa. Nếu như thế thì đây là công trình được phép tồn tại nên cưỡng chế tháo dỡ là trái qui định pháp luật.

Có lẽ ở đây nhà chức trách có hai nhầm lẫn là Thời điểm xây dựng và Công năng làm khu nghỉ dưỡng du lịch. Việc thời điểm xây dựng cần phải xác minh rõ để tránh phá dỡ “oan sai cho công trình”. Riêng việc công năng công trình nhà ở được đưa vào làm nghỉ dưỡng du lịch thì điều chỉnh bằng các qui định pháp luật khác, chứ đó không phải căn cứ để ra quyết định xử lý tháo dỡ.

Đối với công trình xây dựng nhà ở không phép trước ngày 01/7/2006 nằm trong khu vực đất nông nghiệp xen kẽ trong khu dân cư, được Quyết định số 26/2017/QĐ-UBND ngày 20/6/2017 của UBND TP.HCM cho phép sửa chữa cải tạo lại lên tối đa đến 3 tầng lầu.

Xin cảm ơn luật sư!

Anh Hào