Âm nhạc Phú Quang - Đỗ Bảo cùng hòa quyện trong "Hà Nội mùa chuyển"

Phú Quang hay Đỗ Bảo - mỗi người có một giọng điệu, phong cách riêng nhưng vẫn chung mảng đề tài nổi bật là tình yêu và những cung bậc cảm xúc yêu gắn với khung cảnh bốn mùa của Hà Nội. Âm nhạc của cả hai đều giàu tính trữ tình đem lại những cảm xúc lắng đọng với nhiều thế hệ khán giả. Hai đêm tới đây tại Nhà hát Lớn sẽ là một dịp đặc biệt để những người yêu mến cả hai nhạc sĩ cùng tụ hội.

Phú Quang - Đỗ Bảo còn có điểm chung là đến với âm nhạc từ sớm, được đào tạo bài bản và dành một quỹ thời gian đáng kể cho khí nhạc, hòa âm, dàn dựng dàn nhạc. Hai nhạc sĩ đều chỉn chu trong việc đưa tác phẩm ra công chúng bằng việc viết luôn bản phối. Cùng với giai điệu chính, những khán giả mộ điệu đã thuộc nằm lòng những câu nhạc dạo, đệm trong những ca khúc làm nên tên tuổi hai nhạc sĩ.

Chính vì vậy đêm nhạc tới sẽ là dịp để chúng ta được nghe một số sáng tác của Phú Quang do Đỗ Bảo chuyển soạn lại. Mặc dù Phú Quang chủ yếu phổ thơ còn Đỗ Bảo đa phần tự viết lời nhưng cả hai nhạc sĩ đều trau chuốt câu từ. Họ cầu toàn và hướng tới sự hoàn mỹ trong nghệ thuật.

Nhạc sĩ Đỗ Bảo chia sẻ: "Tôi từng lớn lên trong những năm tháng mà ở đó những câu hát câu nhạc của nhạc sĩ Phú Quang đã là những bến bờ thi ca thân thuộc với nhiều người. Sau này trong những năm 1990-2000, tôi có nhiều dịp được làm việc với chú trong những sự kiện biểu diễn mà chú tổ chức, lúc là trưởng ban nhạc, lúc phối khí một phần.

Nhạc sĩ Phú Quang hóm hỉnh, sắc sảo, nhiều nét tính cách khác xa tôi, trong đó có nhiều điều hay mà tôi quan sát học hỏi được. Tôi hiểu được ít nhiều và thực sự trân trọng cuộc đời âm nhạc, những thành công cũng như cách mà âm nhạc của chú đã sống được trong lòng công chúng.

Chú Phú Quang phần lớn viết các tác phẩm phổ từ những bài thơ hay và viết ở gam thứ, tôi lại rất hiếm khi phổ thơ và phần lớn tác phẩm viết gam trưởng. Hay việc chú Phú Quang trung thành với khuynh hướng ca khúc trữ tình, các bản hòa âm bán cổ điển, còn tôi ở thế hệ khi đất nước đã bước vào thời kỳ hội nhập quốc tế, viết pha trộn đa phong cách, thì âm nhạc của chú và của tôi có không ít những điểm tương đồng.

Cảm xúc lãng mạn, cảm xúc gắn với mùa đông Hà Nội, về các mùa khác, cách sử dụng những chùm ba trong giai điệu, các tiết nhịp cho giọng hát ở đó đề cao cảm xúc mà không quá chú trọng đến vấn đề hợp thị hiếu theo cách thị trường đã và đang du nhập là một số điểm mà tôi nhất thời nghĩ đến".

Anh nói thêm: "Tôi thích các bài hát về Hà Nội của chú Phú Quang. Mặc dù tôi có không ít dịp làm việc với chú, có những người bạn vong niên chung… nhưng ngoài công việc chú và tôi lại có ít dịp chuyện trò gần gũi. Tôi nghĩ đây là nét điển hình của văn nghệ sĩ Hà Nội khi có khoảng cách thế hệ. Tuy nhiên vì cùng lĩnh vực, tôi và chú vẫn luôn hiểu và dành cho nhau sự trân quý trong âm thầm.

Thật vui vì bây giờ càng nhận ra những sự trân trọng lặng lẽ, những đồng điệu vô hình luôn là vốn quý trong giới tác giả các thế hệ, là tiền đề cho những cuộc hẹn gặp giữa họ theo một cách rất riêng ít ai ngờ.

"Hội ngộ rồi chia ly, cuộc đời vẫn thế", chú Phú Quang đã viết thế. Còn tôi muốn thêm vế sau rằng “chia ly rồi hội ngộ”. Cuộc hội ngộ này của chú cùng tôi có thể là do những điểm tương đồng giữa âm nhạc của chú và và của tôi đều nảy sinh bởi những ảnh hưởng của âm nhạc cổ điển, môi trường âm nhạc của Hà Nội, bởi những nét tính cách Hà Nội, các mùa của Hà Nội, hay những góc tính cách lãng đãng trong chú và tôi.

Mặt khác, bởi tác giả nào một khi đã sáng tác đủ nhiều, đi chặng đường đủ dài, cũng mang một cái tôi cứng cáp trong nghệ thuật của họ và nghệ thuật âm nhạc chung, giúp họ nhận ra bản thân họ không có tuổi khi họ là người đã may mắn sinh ra và để lại một số tác phẩm có thể sống với thời gian. Chính vì thế, bất cứ lúc nào trong dòng thời gian, họ có thể có cơ hội gặp nhau như những người nghệ sĩ cùng chung một lĩnh vực, bổn phận của người viết mà tạo hóa đã trao. Điều này khiến tôi tâm đắc hơn cả".

"Để thực hiện chương trình đặc biệt này, tôi cũng đã gác lại cả kế hoạch tổ chức đêm nhạc riêng trong năm dù đã lên lịch, bởi đồng cảm và trân trọng ý tưởng tổ chức chương trình của BTC. Đây cũng là một chương trình hội tụ không ít tinh hoa, những người anh chị mà tôi rất mến mộ, đạo diễn, các con của nhạc sĩ Phú Quang, các ca sĩ, họa sĩ, nghệ sĩ dàn nhạc, các cố vấn, nhà tổ chức, mọi người đều là những người tài danh đã ít nhiều đóng góp với chương trình nhiều ý tưởng tâm huyết và bất ngờ, có cả những sự chia sẻ dành riêng đến một Đỗ Bảo nhiều áp lực khi xây dựng phần âm nhạc đan xen của hai tác giả thuộc hai thế hệ mà tự nó vốn đã mang thật nhiều yêu cầu đòi hỏi.

Cuối cùng, tôi chủ trương giữ tâm thế một giám đốc âm nhạc trong chương trình nhiều hơn là tâm thế một tác giả, tôi phải gắng nhìn nhận cả hai tác giả là độc lập và không sa đà vào phân định tuổi tác và thế hệ. Tôi cần xây dựng một chương trình hài hòa có thể đan xen xuyên suốt hai tính cách âm nhạc, cả những tương đồng và khác biệt, để chương trình liền mạch và hy vọng nó đủ hấp dẫn với cả hai nhóm khán giả của chương trình" - theo nhạc sĩ Đỗ Bảo.

Nghệ sĩ piano Trinh Hương mong chờ sự mới mẻ mà nhạc sĩ Đỗ Bảo mang lại. Chị nói: "Tôi cũng biết đôi khi cái mới cũng không dễ để mọi người đón nhận ngay. Vì sau mấy chương trình làm cho bố, tôi cũng cảm nhận được khán giả của bố khá bảo thủ, khá giống bố. Bố tôi đương nhiên ít khi muốn ai khác động đến đứa con tinh thần mà ông đã định hình từ bản nhạc đến khi âm thanh vang lên. Cho nên khi ông còn sống có thể người này người kia phối nhạc của ông, nhưng ông luôn yêu cầu giữ nguyên hòa thanh gốc.

Lúc sinh thời, bản thân bố tôi sau một vài năm cũng có điều chỉnh, phối lại, làm mới theo thời đại. Giờ ông không còn tự làm mới được sẽ phải có người khác. Tôi mong chờ sẽ tìm được những nhạc sĩ hiểu được ông. Trong chương trình, Đỗ Bảo sẽ thoải mái sáng tạo với 3-4 bài của bố tôi. Tôi muốn sự thay đổi từ từ cho mọi người tiếp nhận chứ không muốn quá đột ngột".

Đến với đêm nhạc Phú Quang - Đỗ Bảo, khán giả còn được thưởng thức các tác phẩm nghệ thuật thị giác song hành cùng âm nhạc của họa sĩ Lê Thiết Cương. Sân khấu sẽ được anh trang trí bằng một cách sắp đặt có tính trừu tượng lấy cảm hứng từ những mái nhà lô xô của phố cổ Hà Nội. Ngoài tiền sảnh có một sắp đặt dưới dạng cổng và khi ánh sáng xuyên qua những chỗ trổ thủng trên vòm và hai bên thì tên các bài hát trong chương trình sẽ hiện lên người những ai đi dưới cổng. 

Họa sĩ Lê Thiết Cương chia sẻ: "Trang trí sân khấu gần đây có xu hướng quay về câu chuyện nghệ thuật và mỹ cảm chứ không lạm dụng kỹ xảo công nghệ. Lần này tôi cũng theo hướng đó. Phong cách của tôi không thay đổi, làm gì cũng vẫn phải tối giản. 

Sân khấu sẽ được trang trí bằng một sắp đặt có tính trừu tượng về sự nhấp nhô của những ngôi nhà trong phố cổ Hà Nội, gợi thôi chứ không có cổng, cửa, đầu hồi. Tôi sử dụng thủ pháp điêu khắc bằng ánh sáng để tạo chiều sâu cho sân khấu. Ở tiền sảnh Nhà hát Lớn, tôi sẽ làm cổng Hà Nội mùa chuyển. Tên 20 bài hát trong chương trình sẽ được trổ lên mái và hai bên cổng được và khi dùng đèn chiếu từ trên xuống sẽ in lên người nào qua cổng".

Đạo diễn Phạm Hoàng Nam thực hiện đêm nhạc mở màn cho chuỗi chương trình Hà Nội mùa chuyển với mong muốn góp phần tạo nên một bước chuyển cho đời sống văn hóa giải trí Thủ đô. Anh xác định chương trình là điểm hội tụ của nhiều anh tài từ các lĩnh vực, không nhằm mục tiêu bán vé mà sẽ tiệm cận một sự kiện văn hóa đáp ứng nhu cầu thưởng thức vừa đa dạng vừa chuyên sâu của khán giả hôm nay.

"Hà Nội mùa chuyển" do Nhà hát Lớn Hà Nội phối hợp với IB Group Việt Nam và Maine Coon Productions thực hiện, với sự tham gia của các giọng ca Thanh Lam, Tấn Minh, Ngọc Anh và Hà Trần.

Ngân An