Xuất khẩu nông lâm thủy sản liên tục khởi sắc, hướng tới mục tiêu 100 tỷ USD

Theo quyền Bộ trưởng Bộ NN&MT Trần Đức Thắng khẳng định, dù đối diện với nhiều biến động phức tạp của khu vực và thế giới, hoạt động xuất nhập khẩu NLTS vẫn giữ vai trò trụ cột và đạt nhiều kết quả toàn diện.

Bộ NN&MT đã thống nhất mục tiêu tăng trưởng toàn ngành trên 4% và kim ngạch xuất khẩu NLTS đạt trên 65 tỷ USD, phấn đấu 70 tỷ USD trong năm 2025. Quyền Bộ trưởng tin tưởng mục tiêu này hoàn toàn khả thi với sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan nhà nước, hiệp hội ngành hàng và cộng đồng doanh nghiệp.

Cơ hội và thách thức từ thị trường toàn cầu

Ngành NLTS Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội lớn để bứt phá. Theo đó, sự hồi phục mạnh mẽ của thị trường Trung Quốc, ASEAN và Nhật Bản, cùng với tín hiệu gỡ bỏ rào cản kỹ thuật từ EU, mở ra dư địa tăng trưởng đáng kể cho các dòng sản phẩm chế biến sâu.

Các hiệp định thương mại tự do (FTA) như EVFTA, CPTPP, UKVFTA tiếp tục tạo lợi thế thuế quan vượt trội so với các nước đối thủ, đặc biệt cho các mặt hàng giá trị gia tăng mà các quốc gia khác không sản xuất được.

Nhiều thị trường còn dư địa cho các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam như châu Âu, UAE và khu vực lân cận. Trong 7 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu sang UAE tăng trưởng đáng kể ở các mặt hàng như hạt điều (tăng 34,64%), rau quả (tăng 55%), thủy sản (tăng 21%), gỗ và sản phẩm gỗ (tăng 26,5%). 

Với mặt hàng gạo, ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết, trong 7 tháng đầu năm, xuất khẩu gạo Việt Nam đạt 5,5 triệu tấn, kim ngạch đạt 2,8 tỷ USD. Gạo Việt Nam hiện đã xây dựng được thương hiệu riêng, được nhiều thị trường ưa chuộng, cung không đủ cầu. Giá xuất khẩu bình quân đạt 514 USD/tấn, cho thấy bước tiến tích cực.

Ông Nam đề nghị Bộ NN&MT cùng các cơ quan liên quan quan tâm, hỗ trợ để tận dụng tốt cơ hội này, đồng thời mở rộng thị trường sang Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Phi.

Với thị trường Trung Quốc, ông Nông Đức Lai, Tham tán thương mại Việt Nam tại Trung Quốc cho biết, với quy mô nhập khẩu hàng năm lên đến 2.500 tỷ USD, trong đó, nông sản từ 210 - 230 tỷ USD/năm, có thể thấy Trung Quốc vẫn là thị trường lớn đầy tiềm năng đối với hàng hóa nông lâm thủy sản của Việt Nam.

Còn theo ông Trần Văn Công - Tham tán nông nghiệp Việt Nam tại thị trường EU đánh giá, tiềm năng thúc đẩy xuất khẩu nông lâm thủy sản vào thị trường EU còn rất lớn. Tuy nhiên, tỷ trọng hàng chế biến, giá trị gia tăng của Việt Nam xuất khẩu sang EU còn thấp, chưa tạo được kênh phân phối bền vững, chưa có thương hiệu, khả năng hiện diện tại chưa phổ biến.

Để khai thác thị trường tiềm năng EU, Tham tán nông nghiệp Việt Nam tại thị trường EU, Việt Nam cần phát triển các vùng nguyên liệu đạt chuẩn EU; xây dựng các vùng sản xuất an toàn dịch bệnh đối với các vùng chăn nuôi trọng điểm để thúc đẩy việc đàm phán EU mở cửa thị trường. Ngoài ra, cần tăng cường xây dựng thương hiệu quốc gia, tăng khả năng nhận diện sản phẩm nông sản thực phẩm Việt Nam trên thị trường EU,…

Đồng hành cùng các doanh nghiệp ngành nông, lâm, thủy sản, về phía Bộ Công Thương, ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết, Bộ đang và sẽ tiếp tục tăng cường kiểm soát chống buôn lậu, gian lận thương mại, gian lận xuất xứ hàng hóa. Đồng thời, Bộ cũng đẩy mạnh các biện pháp phòng vệ thương mại, với sự phối hợp của Cục Phòng vệ thương mại và các bộ, ngành, nhằm tận dụng thế mạnh, ứng phó chống bán phá giá.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đang phối hợp đàm phán mở rộng thị trường mới như Vùng Vịnh, thị trường Halal, Ai Cập…, trong đó có việc xúc tiến xuất khẩu gạo sang Singapore. Hai Bộ Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường cũng đã tổ chức nhiều hội chợ thương mại thành công, như Hội chợ Hoa quả tại Bắc Kinh, cùng các hội nghị xúc tiến thương mại hằng tháng với các tham tán thương mại.

Hiện, Cục Xuất nhập khẩu được giao nghiên cứu hai đề án: “Đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu nhập khẩu” và “Tận dụng các hiệp định thương mại tự do khi Hoa Kỳ áp thuế đối ứng”, dự kiến sẽ đưa ra các đề xuất thiết thực cho doanh nghiệp.

“Liên quan thông tin Philippines ngừng nhập khẩu gạo 60 ngày, Bộ Công Thương đã báo cáo Chính phủ và đề nghị các bộ, ngành can thiệp qua kênh ngoại giao để tháo gỡ”, ông Sơn cho hay.

Phấn đấu hướng đến mục tiêu xuất khẩu nông lâm thủy sản 100 tỷ USD

Quyền Bộ trưởng Bộ NN&MT Trần Đức Thắng nhấn mạnh: Nhìn lại thời gian qua, dù đối diện với nhiều biến động phức tạp của khu vực và thế giới, hoạt động xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản tiếp tục giữ vai trò trụ cột, đạt nhiều kết quả toàn diện.

Bộ NN&MT đã thống nhất quyết tâm bằng mọi biện pháp để tăng trưởng ngành trên 4%, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt trên 65 tỷ USD, phấn đấu 70 tỷ USD trong năm 2025. "Qua phân tích, đánh giá, chúng tôi tin rằng mục tiêu này hoàn toàn khả thi khi có sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan nhà nước, hiệp hội ngành hàng và cộng đồng doanh nghiệp", ông Thắng nói.

Để đạt được muc tiêu trên, Quyền Bộ trưởng Bộ NN&MT nhấn mạnh, doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng là lực lượng trực tiếp sản xuất, cần chủ động đề xuất hỗ trợ từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương hoặc các địa phương khi cần thiết.

Về thị trường, các doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng bên cạnh việc chú trọng các thị trường truyền thống, cần mở rộng khai thác thêm các thị trường tiềm năng, nơi còn nhiều dư địa cho các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam như: Châu Âu, UAE và khu vực lân cận (200 tỷ USD, Việt Nam mới chiếm 10%), châu Phi, Nam Mỹ… Cùng với đó, các DN xuất khẩu cũng cần đặc biệt chú ý, quan tâm hơn tới thị trường nội địa với hơn 100 triệu dân với sức mua và mức tiêu dùng ngày càng tăng nhanh.

Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng cũng đề nghị Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ NN&MT) xây dựng bản tin định kỳ cập nhật số liệu sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu; tình hình thị trường trong nước và quốc tế; phân tích thị trường tiềm năng; cùng các thông tin chính thống từ cơ quan liên quan để doanh nghiệp và người dân tham khảo, định hướng sản xuất hiệu quả.

Về vấn đề thuế quan của Hoa Kỳ, theo lãnh đạo Bộ NN&MT, việc áp thuế này không chỉ với Việt Nam mà với tất cả các quốc gia xuất khẩu vào Mỹ, chênh lệch không quá lớn. Trong khi đó, Mỹ vẫn có nhu cầu cao với một số sản phẩm Việt Nam không thể thay thế, như tôm hay cà phê - vốn được đánh giá đứng đầu thế giới về chất lượng, đặc biệt khi chế biến sâu. Bộ NN&MT sẽ tiếp thu các đề xuất xác đáng của doanh nghiệp, phối hợp cùng Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan để xử lý, hỗ trợ DN.

"Với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự vào cuộc của các Bộ, ngành, địa phương, ngành hàng và cộng đồng doanh nghiệp, chúng ta nhất định sẽ đạt và vượt mục tiêu xuất khẩu, góp phần thực hiện thành công kế hoạch phát triển ngành trong năm 2025 và các năm tiếp theo", quyền Bộ trưởng Bộ NN&MT bày tỏ sự tin tưởng.

Minh Anh