00:00 ngày 28/02/2025 | HOTLINE : 0983.88.33.66 / 091.33.05.882 | Email: bbt.thpl199@gmail.com
Liên hệ quảng cáo: 090.1111.388
DÒNG SỰ KIỆN

Vinh quang đánh đổi, gian nan nghề xiếc

10:26 31/01/2025

(THPL) - Ánh hào quang, sự ái mộ, thán phục, những tiếng tung hô, hò reo, những tràng vỗ tay cổ vũ,…tưởng chừng vui sướng, hạnh phúc là vậy, thế nhưng ít ai biết rằng diễn viên xiếc đã phải đánh đổi những gì.

Từ đam mê đến nghệ sĩ xiếc chuyên nghiệp

Trong căn phòng tập của Trường Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam (Khu Văn hóa Nghệ thuật Mai Dịch, phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy,Hà Nội) ngày nào cũng như ngày nào, các diễn viên xiếc đều tập trung cao độ, mải mê luyện chuyên môn. Khi tận mắt chứng kiến hình ảnh những em nhỏ 11-13 tuổi “chập chững” luyện những động tác cơ bản mới thực sự cảm nhận được nỗi đau đớn, cực khổ của mọi người. Nhưng dường như tất cả đều quên đi thời gian, sự mệt mỏi, những giọt mồ hôi đang đổ dồn trên mặt, thậm chí là cả những chấn thương có thể xảy ra bất cứ lúc nào,… Từng ấy điều đủ để thấy được cơ duyên, niềm đam mê với nghề trong các em là vô cùng lớn.

Những giờ tập luyện vất vả của học viên xiếc.

Năm 2016, cô bé Dương Minh Thư (15 tuổi) bắt đầu nhập học tại Trường Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam. Cũng giống như Thư, hầu hết diễn viên xiếc được đào tạo chính quy từ khi còn rất nhỏ. Nhớ lại cơ duyên với xiếc Thư tâm sự: “Đam mê của em bắt đầu từ một buổi biểu diễn xiếc mà em được xem, em bị mê hoặc bởi ánh đèn sân khấu, bởi những động tác đu dây nhào lộn trên không của các cô chú diễn viên, từ đó đã khơi dậy cho em niềm đam mê, tình yêu mãnh liệt đối với xiếc và rồi em đã quyết định đăng ký vào ngôi trường này”. 

Hay như Phùng Tuyết Phương (17 tuổi, Ba Vì, Hà Nội), cô gái được coi là “hạt giống” của Liên đoàn xiếc Việt Nam khi em vừa đạt giải Vàng tại Liên hoan Xiếc toàn quốc 2021 chia sẻ: “Lúc thấy các thầy cô của trường Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam về tuyển sinh ở quê em, được xem các anh chị biểu diễn em cảm thấy rất thích, nên em xin bố cho đăng ký luôn và bố rất ủng hộ quyết định của em. Còn mẹ, ban đầu không cho vì sợ con gái học xiếc tập tành vất vả sẽ khổ, nhưng giờ mẹ lại là người lúc nào cũng động viên, tiếp thêm động lực để em cố gắng hơn mỗi ngày”. 

Một ngày luyện tập tại trường Trung cấp Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Việt Nam.

Ở cái tuổi, khi bạn bè cùng trang lứa được sống trong vòng tay, sự bao bọc, chở che của cha mẹ thì các em đã phải tự lập, xa gia đình. Một mình cố gắng, “vật lộn” với cuộc sống để theo đuổi đam mê, với ước mơ duy nhất là sớm trở thành một nghệ sĩ xiếc chuyên nghiệp. 

Năng khiếu, sự đam mê nghề xiếc là một ưu điểm lớn nhưng khi chọn lựa để dấn thân, theo đuổi đam mê đến tận cùng thì đây lại là một thử thách vô cùng khó khăn. Mỗi ngày vừa phải tập luyện chăm chỉ, cực khổ vừa phải hoàn thành việc học văn hóa là áp lực mà không phải ai cũng vượt qua.

“Nhiều khi bản thân em cũng cảm thấy rất nản, tuy việc học văn hóa của trường đã được giảm tối đa nhưng vì vừa phải tập xong lại học nên chúng em cũng rất mệt và áp lực. Tuy vậy, mọi người vẫn luôn cố gắng để cân bằng được cả việc học và luyện tập. Em nghĩ văn hóa cũng rất quan trọng vì phải có văn hóa, đạo đức tốt thì mới có thể trở thành những nghệ sĩ thực thụ”, Minh Thư chia sẻ. 

Sàn tập đổ mồ hôi, sàn diễn bớt đổ máu…

Đằng sau những tiết mục hoành tráng là sự khổ luyện, bất chấp tất cả, thậm chí là cả nguy hiểm đến tính mạng của người diễn viên. Những vết sẹo do chấn thương, những vết chai sạn chằng chịt của quá trình luyện tập cứ thế hằn lên thân thể các em. 

Người theo học nghề xiếc đều đã quá quen với những chấn thương trong quá trình luyện tập và biểu diễn.

Có những tiết mục, những động tác phải tập đi tập lại hàng trăm, hàng nghìn lần chỉ để đổi lấy 5 phút “rực rỡ” trên sân khấu. Minh Thư tâm sự: “Những tiết mục dễ chỉ cần 2 năm là có thể tập hoàn thiện, nhưng những tiết mục khó thì phải mất khoảng 3-4 năm mới có thể biểu diễn được. Nhiều lúc cảm thấy rất mệt mỏi, rất nản, muốn từ bỏ khi cứ mãi tập đi tập lại như vậy, nhưng rồi mọi người động viên nhau cùng cố gắng nên chúng em dần quen được và coi đó là động lực để tiếp tục theo đuổi con đường mà mình đã chọn”.

Trong các nghề có yếu tố biểu diễn, xiếc là nghề nguy hiểm và tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn nhất. Nhào lộn, quay người trên không trung, đi thăng bằng trên dây… là những tiết mục không thể thiếu của nghệ thuật xiếc, nhưng việc thắt dây an toàn hoặc sử dụng lưới căng ở phía dưới sân khấu, không phải tiết mục nào cũng được thực hiện. Chính vì thế, các tai nạn nghề nghiệp trong khi biểu diễn xiếc là điều hiển nhiên và các diễn viên coi đó là chuyện như “cơm bữa”. 

Phùng Tuyết Phương và bạn cùng lớp K37 chuyên ngành "Đu dây trên cao" trong giờ tập.

Những chấn thương như trật khớp, bong gân, gãy tay, gãy chân vẫn chưa thấm là bao so với những tai nạn có thể khiến người diễn viên ấy vĩnh viễn chấm dứt sự nghiệp biểu diễn. Các động tác trình diễn càng hấp dẫn người xem bao nhiêu bởi sự mạo hiểm thì lại có nguy cơ tai nạn rình rập người diễn viên xiếc ấy bấy nhiêu. Dù là khi tập luyện hay biểu diễn, chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến chấn thương, nguy hiểm đến tính mạng. 

“Theo học được 2 năm thì em bị gãy tay trong lúc tập luyện, bác sĩ thông báo phải mất 6 tháng mới có thể bình phục. Nhưng nghỉ 6 tháng đối với các diễn viên xiếc là coi như bỏ nghề, vậy nên sau đó 1 tháng em đã cương quyết tháo đinh ở tay để có thể tiếp tục tập luyện. Hàng ngày em cố gắng tập co ra duỗi vào nhẹ nhàng, sau một thời gian kiên trì thì tay em đã có thể cử động như người bình thường. Tuy nhiên đến khi em tập xiếc lại rất khó khăn vì tay lúc này khá yếu, em bị chậm hơn so với các bạn, nhưng không bỏ cuộc, sau quãng thời gian cố gắng, nỗ lực em đã theo kịp với mọi người và có được ngày hôm nay”, Tuyết Phương tâm sự. 

Những vết chai sạn trên cơ thể là thứ sẽ đi cùng người diễn viên xiếc đến hết cuộc đời.

Cuối ánh hào quang

Khổ luyện là vậy nhưng tuổi nghề của diễn viên xiếc lại khá ngắn ngủi, thông thường ở nữ không quá 35 tuổi và nam giới khoảng 40 tuổi. Minh Thư tâm sự: “Nghề của em đòi hỏi tuổi thanh xuân của xương, tuổi trẻ của da và cơ bắp. Vậy nên, em chỉ có thể diễn tới khoảng 30 tuổi, rồi sau đó sẽ phải giải nghệ”.

Sau khi giải nghệ mỗi diễn viên lại có cho mình một hướng đi riêng, có người chọn ở lại làm giảng viên, tiếp tục đào tạo, truyền lửa cho những thế hệ kế cận. Nhưng cũng có những người vì cơm áo gạo tiền mà buộc phải từ bỏ đam mê từ sớm để chuyển sang một ngành nghề khác. 

Những chấn thương là điều rất dễ có thể xảy ra với diễn viên xiếc.

"Rất ít diễn viên xiếc sống được bằng nghề. Luyện tập thì không được ngừng nghỉ, nhưng suất diễn lại rất ít. Cả năm chỉ trông chờ vào Tết Thiếu nhi 1/6 hay dịp Trung thu mới nhiều show diễn. Chưa kể khán giả đến với xiếc ngày càng thưa thớt. Nhiều khi nhìn vào hàng ghế trống khán giả mà chúng em thấy chạnh lòng, dù thế tất cả mọi người đều vẫn "cháy" hết mình trên sân khấu", Minh Thư nói.

Thu Thủy - Hồng Hạnh – Tuấn Anh

Bình luận

Bình luận

Tin khác

Quảng bá thương hiệu Việt

Tôn vinh thương hiệu toàn cầu