Tiết lộ nguyên nhân Bob Dylan đạt giải Nobel Văn học

Viện Hàn lâm Thụy Điển ngày 13/10 thông báo, ca sĩ, nhạc sĩ người Mỹ Bob Dylan đã giành giải thưởng Nobel Văn học vì “tạo ra những biểu đạt thi ca mới bên trong truyền thống âm nhạc vĩ đại của Mỹ”.

Ca sĩ Bob Dylan, 75 tuổi là người Mỹ đầu tiên giành giải thưởng danh giá này kể từ khi tiểu thuyết gia Toni Morrison được vinh danh vào năm 1993, theo tin tức trên báo An ninh thủ đô. 

Bob Dylan tên thật là Robert Allen Zimmerman, người gốc Do Thái sinh năm 1941 ở Minesota, Mỹ. Môi trường gia đình, với ông bà nội ngoại đều là những người di cư đến Mỹ sau những sự kiện bài Do Thái thảm khốc, cha mẹ nằm trong nhóm những người Do Thái khép kín tại nơi cư trú, đã ảnh hưởng khá nhiều đến tính cách của cậu bé Robert. 

Ông yêu thích âm nhạc từ nhỏ, và thay vì mải vui với những trò chơi như bọn trẻ cùng trang lứa thì Robert lại làm bạn với chiếc radio và thường xuyên nghe nhạc dân gian từ máy phát. Ở tuổi thiếu niên, Robert đã bắt đầu có ban nhạc riêng và tham gia biểu diễn ở trường.

Nguyên nhân đưa Bob Dylan đến với giải Nobel Văn học đúng ra đã bắt nguồn từ khi ông vào đại học. Thời điểm này đánh dấu bước chuyển ngoặt trong các sáng tác của Dylan, ông thôi không theo đuổi dòng nhạc rock ‘n roll nữa mà chuyển hẳn sang thể loại dân gian. “Những thứ có được với rock ‘n roll với tôi dẫu sao cũng không đủ... 

Nó vẫn có những ẩn ý rất hay và cả những nhịp trầm bổng, nhưng ca từ thì thực sự không nghiêm túc và không thể hiện được bộ mặt thật của cuộc sống. Tôi chỉ biết đến đời sống thực khi được tiếp xúc với nhạc dân gian, một thể loại rõ ràng là nghiêm túc hơn hẳn. 

Ca khúc của dòng nhạc dân gian chứa đựng trong nó nhiều sự thất vọng hơn, nhiều nỗi buồn hơn, nhiều vinh quang hơn, nhiều niềm tin hơn trong một thứ cảm xúc siêu nhiên và lắng đọng hơn”. Bob Dylan nói. 

Đó chính là “địa hạt” mà ông có thể đưa vào những ca từ thấm đẫm chất thơ, những ca từ chứa đựng cả quan điểm chính trị, tôn giáo, triết học, nhân sinh và nhân văn để nâng tầm ca khúc vượt lên khỏi giá trị giải trí thông thường.

Theo báo VOV, Nhìn vào quá khứ của Nobel Văn học, đã từng có những trường hợp như Bob Dylan – được trao giải thưởng Văn học dù thực hiện việc sáng tạo ở những mảng khác nhau như thơ, kịch. 

Năm 1953, cựu Thủ tướng Anh Winston Churchill đồng thời là một nhà báo, tác giả, họa sĩ nhận giải Nobel vì “miêu tả rành mạch về lịch sử và tiểu sử nhân vật cùng với việc tôn vinh giá trị cao quý của con người”. Nhà triết học Bertrand Russell và Henri Bergson cũng từng nhận giải Nobel Văn học.

Trước Bob Dylan, nhà thơ Rabindranath Tagore cũng nhận được giải thưởng Nobel Văn học năm 1913 bởi hàng nghìn bài hát bằng tiếng Bengal "tinh tế, tươi tắn và tuyệt đẹp” của mình. 

Dù sự liên kết của văn học với những mảng nghệ thuật khác có thể mong manh nhưng thực tế, rất nhiều tác phẩm văn thơ đã được phổ nhạc. Nhiều nhà văn vĩ đại của thế giới như Geoffrey Chaucer, William Shakespeare và Robert Burns cũng đã viết ra rất nhiều lời bài hát. Bởi vậy, việc giải thưởng Nobel Văn học trao cho Bob Dylan là điều có thể hiểu được.

Hồng Hà (T/H)