Thương hiệu gốm Mường Chanh: Tôn vinh vẻ đẹp truyền thống của dân tộc Thái
(THPL) - Xã Mường Chanh, huyện Mai Sơn được coi là trung tâm gốm cổ của dân tộc Thái đen ở tỉnh Sơn La. Những năm 1979-1985, gốm Mường Chanh bước vào thời kỳ hưng thịnh nhất, nó có mặt ở khắp các huyện, thị trong tỉnh và cả một số địa phương của vùng Tây Bắc. Đặc biệt, với chất đất sét pha cao lanh đặc trưng của vùng cộng với đôi bàn tay khéo léo của đồng bào dân tộc Thái, đã tạo ra các sản phẩm gốm Mường Chanh độc đáo nức tiếng một thời.
Tin liên quan
- Doanh nghiệp Việt cần lưu ý khi xuất khẩu hàng hoá sang Bắc Âu
Thực thi hiệu quả FTA - Cơ hội để doanh nghiệp xây dựng và phát triển thương hiệu
Xây dựng và phát triển thương hiệu doanh nghiệp gắn với thương hiệu quốc gia
Tập đoàn An Dương và chính quyền tỉnh Niigata thống nhất đẩy mạnh dự án phi lợi nhuận VJC tại tỉnh
Giá trị thương hiệu Việt Nam đạt gần 500 tỷ USD trong năm 2023
» Thương hiệu chè lam Thạch Xá: Thức quà quê dân dã, mang đậm hương vị Việt
» Làng nghề nón lá Phú Châu: Giữ gìn và phát triển thương hiệu nón lá gần trăm năm tuổi
Nằm cách trung tâm thành phố Sơn La khoảng 20 km, ở thung lũng Mường Chanh có nghề làm gốm truyền thống của người dân tộc Thái đen.
Theo các cụ cao niên trong làng chia sẻ: Không biết rõ nghề gốm Mường Chanh có từ bao giờ, song chất liệu, quy trình cùng phương pháp trang trí gốm Mường Chanh được cho là có nhiều điểm tương đồng với đồ gốm thời tiền-sơ sử, cách nay khoảng 2.000 năm.
Nguyên liệu để làm ra sản phẩm gốm Mường Chanh, phải là loại đất dẻo, đất sét pha cao lanh có chất lượng tốt với nhiều màu sắc, như: Xanh xám, đen, vàng, hanh đỏ, loại đất này chỉ ở xã Mường Chanh mới có.
Để lấy đất, sau mỗi vụ gặt lúa, người làm gốm phải đào sâu khoảng 1m ở ruộng mới tới lớp đất làm gốm dày khoảng 20 - 50cm. Sau khi lấy được đất về, phải giã đất thật nhuyễn và dẻo, sau đó mới tạo hình trên bàn xoay bằng thớt gỗ tròn có đường kính khoảng 40cm, cao 20cm, úp trên một trụ gỗ chôn chặt dưới gầm sàn.
Để tạo ra được một sản phẩm gốm phải trải qua nhiều công đoạn, tất cả đều làm thủ công như: Giã đất, nặn gốm, phơi và nung. Chẳng hạn như làm chum hay lọ, đầu tiên phải rắc một lớp tro mịn chống dính lên bàn xoay, đặt miếng đất sét lên mặt, miết xung quanh cho đất dính chặt vào bàn, dùng gậy gỗ dát mỏng, làm nhẵn mặt đáy, sau đó lấy dao tre cắt đáy kết hợp quay bàn xoay thành một vòng tròn quanh đáy sản phẩm.
Sau khi tạo hình hoàn chỉnh sản phẩm rồi phơi hoặc sấy khô thì đến công đoạn nung gốm. Đây là khâu quyết định chất lượng sản phẩm. Ban đầu, lò được đốt nhỏ lửa để sấy gốm cho khô khi gốm chuyển sang màu hồng lửa, mới tăng thêm củi cho gốm chín.
Để tạo màu sắc cho gốm, người thợ lấy lá cây dẻ cho vào lò rồi lấp cửa, lấp ống khói, trong quá trình ủ, lá dẻ cháy tạo thành khói đen ám vào sản phẩm và sinh ra màu xám đen đặc trưng của gốm Mường Chanh. Thời gian nung gốm mất một ngày một đêm, sau đó ủ tiếp trong lò tạo độ chắc, bền cho gốm và chờ đến khi nguội hẳn mới dỡ lò.
Sản phẩm gốm của người Thái Mường Chanh thuộc loại gốm trơn, không tráng men nhưng nhẹ, bền chủ yếu là gốm gia dụng như: Chum, bình có quai, nồi nấu cách thủy, cối... Các sản phẩm làm ra chủ yếu bán cho người dân địa phương và phục vụ khách du lịch.
Có dịp tới thăm nhà ông Hoàng Văn Nam (bản Noong Ten, Mường Chanh), chúng tôi không khỏi bất ngờ khi trong ngôi nhà sàn nhỏ của ông có rất nhiều sản phẩm gốm mới ra lò. Cũng trong câu chuyện với chúng tôi, ông Nam chia sẻ: “Không biết nghề làm gốm của người dân Mường Chanh có từ lúc nào, nhưng từ ngày còn bé, tôi đã được cùng cha làm gốm và theo mẹ mang gốm đi bán hoặc đổi lấy vải, gạo, gà, lợn...”
Mặc dù, gốm Mường Chanh vẫn được nhiều người ưa chuộng, nhưng do làm gốm tốn nhiều thời gian, công sức nên thế hệ trẻ hiện nay không còn mặn mà với nghề gốm truyền thống của dân tộc mình.
Trải qua bao thăng trầm, các nghệ nhân làng gốm Mường Chanh đã tạo ra những sản phẩm gốm không chỉ phục vụ cho cuộc sống đời thường mà còn tôn vinh giá trị văn hóa độc đáo của dân tộc. Hi vọng theo thời gian sản phẩm gốm Mường Chanh sẽ tiếp tục phát triển, khẳng định vị trí với từng sản phẩm và luôn giữ bí quyết của nghề truyền thống có bề dày lịch sử lâu năm.
Huyền Chi
Tin khác
-
Cục HKVN đề nghị tăng chuyến bay nội địa dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5
-
Giá vàng và ngoại tệ ngày 25/4: Vàng SJC tăng vọt, USD phục hồi nhẹ
-
Dự báo thời tiết ngày 25/4: Nắng nóng xuất hiện nhiều nơi trên cả nước
-
Trường ĐH Điện Lực đón nhận chứng nhận kiểm định chất lượng giáo dục cho 6 ngành đào tạo
-
Ca sĩ Đinh Hiền Anh ra mắt 2 Album nhân kỷ niệm 49 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước
-
Hà Nội: Khai mạc hội chợ “Hàng hóa, sản phẩm xanh vì người tiêu dùng”
Giải quần vợt bãi biển vô địch quốc gia năm 2024 cúp VTV8 sẽ diễn ra tại Sầm Sơn
(THPL) - Giải Quần vợt bãi biển vô địch quốc gia Cúp VTV8 2024 sẽ diễn ra tại khu B, bãi biển TP. Sầm Sơn, Thanh Hóa, từ ngày 3 – 8.5.2024. Giải...24/04/2024 20:29:25Cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo cho xe lưu thông từ 7 giờ sáng ngày 26/4
(THPL) - Cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo qua các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận sẽ chính mở tuyến cho xe chạy từ 7h sáng ngày 26/4 để phục vụ...24/04/2024 18:02:44Thanh Hóa: Bắt thêm 1 đối tượng trong nhóm sản xuất thực phẩm chống đột quỵ giả
(THPL) - Ngày 23/4, Cơ quan CSĐT Công an thành phố Thanh Hóa đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam đối tượng Nông Thị Hằng (SN...24/04/2024 20:35:45Văn Phú – Invest: Xây chắc nền tảng, hướng tới tương lai
(THPL) - Ngày 24/04, tại Hà Nội, Công ty Cổ phần Đầu tư Văn Phú - Invest đã tổ chức thành công cuộc họp Đại hội đồng cồ đông thường...24/04/2024 17:02:35
ĐỌC NHIỀU NHẤT
Quảng bá thương hiệu Việt
-
Cộng đồng runner ngóng chờ giải chạy VPBank Can Tho Music Night Run 2024
(THPL) - VPBank Can Tho Music Night Run 2024 sẽ chính thức khởi tranh vào ngày 13/4. Hàng ngàn runner háo hức trải nghiệm lễ hội thể thao âm nhạc lần đầu tiên diễn ra tại đô thị sông nước Cần Thơ. - Vietjet công bố đường bay mới TP. Hồ Chí Minh – Tây An (Trung Quốc)
- Du lịch Việt Nam có thêm điểm đến mới khiến giới thượng lưu khắp toàn...
- Thành lập Công ty TNHH Một thành viên CADIVI miền Bắc
Tôn vinh thương hiệu toàn cầu
-
Văn Phú – Invest: Xây chắc nền tảng, hướng tới tương lai
(THPL) - Ngày 24/04, tại Hà Nội, Công ty Cổ phần Đầu tư Văn Phú - Invest đã tổ chức thành công cuộc họp Đại hội đồng cồ đông thường niên năm 2024. Với mục tiêu giữ vững ổn định, song song với việc tiếp tục phát triển kinh doanh, doanh nghiệp sẽ tiếp tục triển khai loạt dự án tại các địa bàn mang tính trọng điểm và nằm trong kế hoạch chiến lược tầm nhìn đến năm 2032. - SHB năm thứ hai liên tiếp được vinh danh Ngân hàng có hoạt động tài trợ...
- Công bố thêm 1 nhà máy đạt trung hòa carbon, Vinamilk tiến nhanh trên hành trình...
- Quý 1/2024: Techcombank báo lãi 7.802 tỷ đồng, quán quân tỷ lệ CASA ở mức...