Thủ tướng: Phát triển đột phá KHCN, đổi mới sáng tạo là một động lực tăng trưởng

Sáng ngày 18/3 tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng ban Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, chủ trì và chỉ đạo Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo.

Trước khi bắt đầu Phiên họp, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Đức Long đã công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập BCĐ của Chính phủ về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06.

Tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, cải cách hành chính, chuyển đổi số và triển khai Đề án 06 là những công việc đã được tích cực triển khai trong những năm qua, nhưng cần được nâng tầm, nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả.

Phát triển đột phá KHCN, đổi mới sáng tạo là một động lực tăng trưởng

Theo Thủ tướng, để thực hiện được các mục tiêu chiến lược phát triển đất nước (phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao), yêu cầu đặt ra là phải đột phá hơn, mạnh mẽ hơn, quyết tâm, quyết liệt hơn trong hành động; đề ra chủ trương, đường lối sát tình hình, huy động sức mạnh tổng hợp của nhân dân, của xã hội, nguồn lực trong và ngoài nước, kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại để phát triển nhanh, bền vững.

Chúng ta xác định mục tiêu tăng trưởng GDP ít nhất 8% năm 2025 và 2 con số những năm tiếp theo. Đồng thời, xác định phát triển đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là lựa chọn, là giải pháp để phát triển nhanh, bền vững; đây cũng là một động lực tăng trưởng. Thời gian qua, trong những lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chúng ta đã có những tiến bộ, đạt nhiều kết quả nhất định, nhưng so với các nước tiên tiến, so với các nước trong khu vực và so với mong muốn, yêu cầu phát triển thì vẫn còn khoảng cách.

Thủ tướng đề nghị làm tốt 3 nhiệm vụ trọng tâm

Ngay sau khi Nghị quyết 57 được ban hành, Bộ Chính trị đã tổ chức đoàn kiểm tra đôn đốc, hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc việc triển khai. Điều này cho thấy tầm quan trọng của Nghị quyết và sự chỉ đạo sát sao của Bộ Chính trị. Do đó, các cấp, các ngành, các cơ quan, địa phương, doanh nghiệp người dân phải hành động, phải chuyển động thì cả nước mới chuyển động, từ đó biến Nghị quyết thành hiện thực, thành sản phẩm cụ thể, thành của cải vật chất, mang lại hạnh phúc, ấm no cho toàn dân. "Chúng ta đang làm rất nhiều việc trong bối cảnh hiện nay nhưng việc này không thể không làm", Thủ tướng phát biểu.

Về những việc sắp tới, Thủ tướng đề nghị làm thật tốt 3 nhiệm vụ trọng tâm liên quan khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cải cách hành chính và Đề án 06.

Thứ nhất, tập trung tháo gỡ thể chế, Bộ Khoa học và Công nghệ, các bộ ngành khẩn trương rà soát các luật liên quan, tổng hợp, đề xuất Quốc hội theo hình thức một luật sửa nhiều luật tại kỳ họp sắp tới, nhanh chóng tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, với quan điểm thể chế là động lực, nguồn lực, truyền cảm hứng phát triển.

Thứ hai, tiếp tục rà soát, đầu tư hạ tầng, bố trí ít nhất 3% ngân sách năm 2025 cho khoa học công nghệ, trong đó có nguồn vượt thu 10 nghìn tỷ đồng; xây dựng các đề án, dự án cụ thể để triển khai các đi đôi với phòng chống lãng phí, tham nhũng.

Thứ ba, đa dang hóa hình thức đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển trong tình hình hiện nay.

Song song với đó, phải đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách hành chính. "Nếu một rừng thủ tục thì không làm được", Thủ tướng nêu rõ.

Thủ tướng cũng chỉ đạo, các cơ quan khi xây dựng, sửa đổi các luật, nghị định, thông tư thì phải trả lời, làm rõ những câu hỏi: Những nội dung nào cụ thể hóa chủ trương của Đảng; những nút thắt, vướng mắc thể chế cần tháo gỡ; những nội dung lược bỏ, những nội dung kế thừa, hoàn thiện, những nội dung bổ sung; thủ tục hành chính và chi phí tuân thủ đã cắt ít nhất 30% chưa; đã phân cấp, phân quyền tối đa chưa; đã rà soát lại để bảo đảm thông thoáng chưa, tính khả thi thế nào và các yêu cầu khác...

Thủ tướng nhấn mạnh, phải phân công "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm"; làm việc trên tinh thần 3 có và 2 không': '3 có' là có lợi cho đất nước, có lợi cho người dân, có lợi cho doanh nghiệp, '2 không' là không có động cơ cá nhân, tham nhũng, tiêu cực và không để thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước, của nhân dân, tài nguyên của đất nước. Các cơ quan hành chính phải chuyển trạng thái từ xử lý công việc cho người dân, doanh nghiệp sang phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Thủ tướng nêu rõ 5 quan điểm, tư tưởng chỉ đạo

Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải cách hành chính và triển khai Đề án 06, những việc "không làm không được, nhưng làm phải có hiệu quả, chuyển mạnh mẽ từ nhận thức thành hành động, mang lại kết quả cụ thể, lợi ích cho quốc gia, dân tộc, cho nhân dân".

Thủ tướng cũng nêu rõ 5 quan điểm, tư tưởng chỉ đạo:

Thứ nhất, cải cách bộ máy hành chính và phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số găn bó chặt chẽ với nhau, thúc đẩy, hỗ trợ lẫn nhau, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể.

Thứ hai, cải cách bộ máy hành chính, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu, "không làm không được".

Thứ ba, "Đảng lãnh đạo, Chính phủ thống nhất, Quốc hội đồng tình, Nhân dân ủng hộ, Tổ quốc mong đợi thì chỉ bàn làm, không bàn lùi"; làm có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải, không nửa vời, làm viêc nào ra việc đó, làm việc nào dứt việc đó.

Thứ tư, cương quyết chuyển đổi trạng thái từ bị động tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính sáng trạng thái chủ động, tích cực phục vụ nhân dân, doanh nghiệp.

Thứ năm, khen chê rõ ràng, kịp thời, đúng lúc, hiệu quả.

Đi đôi với 5 quan điểm, tư tưởng chỉ đạo là 3 công việc quan trọng: Thực hiện đẩy mạnh số hóa quốc gia; cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính không có giới hạn, làm càng nhiều càng tốt; phát triển công dân số toàn diện. Tinh thần là "bộ máy phải tinh gọn, dữ liệu phải kết nối, quản trị phải thông minh".

Cùng với đó là 3 nhiệm vụ trọng tâm vừa trước mắt vừa lâu dài: Hoàn thiện thể chế thông thoáng, trước mắt đề xuất Quốc hội dùng một luật sửa nhiều luật;  phát triển hạ tầng phải thông suốt, đẩy mạnh phát triển phủ sóng 5G, hệ thống cáp quang, vệ tinh, đặc biệt là cơ sở dữ liệu; các cấp, các ngành, địa phương, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục và đào tạo xây dựng và triển khai kế hoạch đào tạo nhân lực (từ bình dân học vụ số tới nâng cao, chuyên nghiệp, chất lượng cao).

Chỉ rõ 3 nhiệm vụ cụ thể cần tập trung thực hiện, Thủ tướng yêu cầu: Xử lý các văn bản hành chính và nhất là thủ tục hành chính trên môi trường số; đẩy mạnh, phổ cập thanh toán không dùng tiền mặt, với lộ trình cụ thể để cần làm tốt hơn nữa; đẩy mạnh thu thuế điện tử, áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, nhất là với dịch vụ ăn uống và bán lẻ.

Đưa Trung tâm dữ liệu quốc gia đi vào hoạt động trong năm 2025

Về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, Thủ tướng yêu cầu xây dựng và trình ban hành Chương trình Quốc gia phát triển công nghệ và công nghiệp chiến lược, bao gồm phát triển hệ thống các trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm, các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, tập trung cho công nghệ chiến lược.

Xây dựng Đề án hình thành các doanh nghiệp công nghệ chiến lược quy mô lớn trong nước để phát triển hạ tầng số, nhân lực số, dữ liệu số, công nghệ chiến lược, an toàn an ninh mạng.

Xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ thành lập Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp chiến lược. Xây dựng Chương trình phát triển Chính phủ số và triển khai Chính phủ không giấy tờ và thực hiện chỉ đạo, điều hành trên môi trường điện tử dựa trên dữ liệu.

Đưa Trung tâm dữ liệu quốc gia đi vào hoạt động trong năm 2025, các bộ, ngành, địa phương xây dựng cơ sở dữ liệu của mình; sớm mở sàn giao dịch dữ liệu số; đẩy mạnh phát triển hệ thống truyền dẫn dữ liệu qua vệ tinh; cáp quang băng thông rộng tốc độ cao…

Về cải cách hành chính, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh cung cấp, nâng cao chất lượng, hiệu quả cung cấp dịch vụ công trực tuyến, gắn với sắp xếp đơn vị hành chính, không để ách tắc công việc. Đẩy mạnh cắt giảm và xóa bỏ TTHC; chuyển trạng thái "xin" cung cấp dịch vụ công sang trạng thái "chủ động" cung cấp dịch vụ công cho người dân. Trong năm 2025, 100% các sân bay, bến cảng, cửa khẩu ứng dụng công nghệ sinh trắc, nền tảng VNeID.

Để đẩy mạnh triển khai Đề án 06, Thủ tướng chỉ đạo bám sát Chỉ thị số 07/CT-TTg, xây dựng Kế hoạch triển khai, có giải pháp cụ thể, lộ trình chi tiết, đảm bảo "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ kết quả", gắn trách nhiệm của từng cơ quan, cá nhân cụ thể.

Các bộ, ngành thực hiện cắt giảm thành phần hồ sơ đối với 324 TTHC có thông tin giấy đã được tích hợp trên tài khoản định danh điện tử; hoàn thành trong Quý II/2025.

Các địa phương khẩn trương hoàn thành số hóa dữ liệu hộ tịch, dữ liệu đất đai, chủ động nghiên cứu phương án tái sử dụng dữ liệu đã số hóa để thực hiện đơn giản hóa đối với 200 TTHC theo thẩm quyền (có 10 địa phương: Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, TPHCM, Bắc Giang, Hà Nam, Nam Định, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Khánh Hòa đã khai thác dữ liệu đất đai trong giải quyết thủ tục đăng ký cư trú).

Tuấn Kiệt