Thủ tướng: Pháp luật phải bảo đảm thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối của Đảng

Ngày 19/3, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 3/2025 để xem xét, cho ý kiến, thông qua đối các dự án luật.

Tại phiên họp, Chính phủ xem xét, thảo luận về: Dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi); dự án Luật Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; dự án Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; đề nghị xây dựng Luật Doanh nghiệp (sửa đổi).

Xây dựng các Luật là hết sức cần thiết, đáp ứng yêu cầu thực tiễn

Tại phiên họp, các thành viên Chính phủ cho rằng, việc xây dựng các Luật kể trên là hết sức cần thiết, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, nhằm hoàn thiện khung khổ pháp luật; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước trong đẩy mạnh ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; khuyến khích sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo môi trường pháp lý thông thoáng, thuận lợi cho doanh nghiệp…

Trong đó, với dự án Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi), Chính phủ tập trung thảo luận các chính sách về thúc đẩy phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử; bảo đảm an toàn, an ninh bức xạ, hạt nhân và phân cấp quản lý nhà nước; hoạt động thanh sát hạt nhân; quản lý chất thải phóng xạ, nguồn phóng xạ đã qua sử dụng và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng; ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân; trách nhiệm dân sự đối với thiệt hại hạt nhân.

Góp ý xây dựng Luật Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhiều đại biểu cho rằng, các quy định phải có đột phá, tác động tích cực, hiệu lực, hiệu quả tới hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển và ứng dụng công nghệ; thúc đẩy thị trường khoa học, công nghệ; thúc đẩy sáng tạo và ứng dụng công nghệ trong đời sống xã hội, từ đó, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an ninh, an toàn cho quốc gia, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân; đưa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo thực sự trở thành động lực để hoàn thành công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước như Đại hội XIII của Đảng đã đề ra; đặc biệt thể chế hóa Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.

Các đại biểu cho rằng, việc xây dựng Luật doanh nghiệp (sửa đổi) nhằm tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý để “cởi trói cho doanh nghiệp”, thúc đẩy phát triển doanh nghiệp, thu hút đầu tư sản xuất kinh doanh; góp phần cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, an toàn và minh bạch; đảm bảo tính cấp thiết, kịp thời, đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với yêu cầu của thực tiễn… Chính phủ dành thời gian thảo luận các nội dung liên quan tới việc gia nhập thị trường và rút khỏi kinh doanh của doanh nghiệp; về quản trị doanh nghiệp; thực hiện cam kết quốc tế về phòng, chống rửa tiền; cơ sở pháp lý cho hoạt động của cá nhân kinh doanh…

Về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, Chính phủ thảo luận các nội dung nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tế thi hành hiện hành; tăng cường chế tài để đảm bảo tuân thủ việc cung cấp thông tin, số liệu tiêu thụ năng lượng và kinh doanh của các doanh nghiệp cho cơ quan chức năng; quy định về chính sách ưu đãi, công cụ hỗ trợ tài chính; chuyển đổi thị trường và quản lý hiệu suất phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng; nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả…

Đầu tư cho thể chế là đầu tư cho phát triển; thể chế là đột phá của đột phá

Phát biểu kết luận tại phiên họp, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, đầu tư cho thể chế là đầu tư cho phát triển; thể chế là đột phá của đột phá, nhưng hiện vẫn là điểm nghẽn của điểm nghẽn, nên đầu tư cho thể chế là đầu tư hiệu quả nhất trong bối cảnh hiện nay.

Thủ tướng nhấn mạnh cần tiếp tục đổi mới tư duy, cách tiếp cận với tinh thần thực tiễn, xây dựng, hoàn thiện pháp luật phù hợp tình hình thực tế diễn biến rất nhanh; bảo đảm quy định có tính khả thi cao, vừa đáp ứng yêu cầu cấp bách, trước mắt, nhưng cũng bền vững, ổn định tương đối với tư duy "nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn", để người dân, doanh nghiệp yên tâm làm, giải phóng sức sản xuất, huy động mọi nguồn lực của Nhà nước, trong nhân dân, trong xã hội cho sự phát triển.

Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng, thủ trưởng các cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, dành thời gian, công sức, trí tuệ cho công tác này; ưu tiên nguồn lực, cơ sở vật chất, tăng cường ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, ứng dụng AI, quan tâm bảo đảm chính sách phù hợp với cán bộ làm công tác xây dựng thể chế, pháp luật; đồng thời tham gia góp ý, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật do các bộ ngành, cơ quan khác chủ trì xây dựng.

Bộ Tư pháp chủ trì cùng các cơ quan tiếp tục rà soát và đặc biệt là khuyến khích các địa phương rà soát, tổng hợp, đề xuất xử lý các khó khăn, vướng mắc trong các quy định pháp luật hiện hành, trong năm 2025 tập trung sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định để huy động tối đa nguồn lực phục vụ tăng trưởng.

Pháp luật phải cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước

Thủ tướng nêu rõ, quá trình xây dựng, hoàn thiện pháp luật phải bảo đảm thể chế hóa đầy đủ chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Để nâng cao chất lượng, tiết kiệm thời gian, bảo đảm tiến độ thì quá trình xây dựng, hoàn thiện pháp luật phải bảo đảm làm rõ: Những nội dung lược bỏ; những nội dung kế thừa; những nội dung sửa đổi, hoàn thiện; những nội dung mới bổ sung; cắt giảm thủ tục hành chính đã đạt chỉ tiêu ít nhất 30% chưa; những nội dung phân cấp, phân quyền, những vướng mắc cần tháo gỡ; những vấn đề còn ý kiến khác nhau thì hướng xử lý thế nào, thẩm quyền thuộc về ai.

Khẳng định cần dứt khoát bỏ tư duy không quản được thì cấm, Thủ tướng cũng cho rằng, luật quy định theo hướng khung, mang tính nguyên tắc, tiêu chuẩn, tiêu chí, chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội; còn những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ thì đề xuất giao Chính phủ quy định chi tiết nhằm bảo đảm tính ổn định của luật và bảo đảm tính chủ động của Chính phủ trong quản lý, điều hành.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tối đa trong điều kiện có thể, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi theo tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm"; quản lý theo đầu ra, phát huy tính chủ động, linh hoạt, sáng tạo của các cấp, giảm tập trung công việc lên cấp trên, các cơ quan Trung ương.

Cùng với đó, tổ chức thực hiện, phân công công việc đúng tinh thần 5 rõ: "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm".

Về một số nhiệm vụ cụ thể, trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan, địa phương tiếp tục tổ chức tốt công tác triển khai thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Lưu ý đối với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Thủ tướng giao Bộ Tư pháp sớm trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp để tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật này.

Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ theo dõi, đôn đốc các bộ, cơ quan liên quan và các địa phương trong việc xây dựng, triển khai thi hành các luật, nghị quyết đã được Quốc hội thông qua; kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng phụ trách những vấn đề vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực hiện.

Thủ tướng cũng chỉ đạo các cơ quan khẩn trương hoàn thiện, trình Quốc hội các luật, nghị quyết tại các phiên họp sắp tới bảo đảm tiến độ, chất lượng, trong đó tại phiên họp lần thứ 9, Quốc hội khóa XV dự kiến Chính phủ sẽ trình Quốc hội khoảng 30 dự án luật, nghị quyết.

Tú Anh