Thủ tướng: ĐBSCL cần thần tốc hơn, quyết liệt hơn để hoàn thành mục tiêu kinh tế - xã hội năm 2025

Sáng ngày 13/7, tại Cần Thơ, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị về tình hình thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; tiến độ triển khai các dự án giao thông trọng điểm; và Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh vùng ĐBSCL.

Đây là chuyến công tác đầu tiên, hội nghị đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ với Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) kể từ khi sắp xếp lại các tỉnh, thành phố và triển khai chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025.

Báo cáo tại hội nghị cho thấy, sau 2 tuần triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại các tỉnh, thành phố bước đầu ghi nhận nhiều kết quả tích cực, bộ máy cơ bản ổn định, đảm bảo thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước, đáp ứng nhu cầu phục vụ người dân và doanh nghiệp, tạo nền tảng thuận lợi cho các bước triển khai tiếp theo.

Về tiến độ triển khai các dự án giao thông trọng điểm, hiện nay, khu vực phía Nam đang triển khai 21 dự án giao thông trọng điểm, trong đó có 13 dự án dự kiến hoàn thành trong năm 2025 và 8 dự án hoàn thành sau năm 2025. Ngoài ra, 3 dự án đang chuẩn bị đầu tư gồm: Cao tốc Cà Mau-Đất Mũi, đường kết nối ra cảng Hòn Khoai và Cảng Hòn Khoai do Bộ Quốc phòng làm cơ quan chủ quản.

Qua kiểm tra cho thấy, các dự án đã có những chuyển biến tích cực về tiến độ thi công. Tuy nhiên, một số dự án vẫn chưa khắc phục hoàn toàn tình trạng chậm trễ trước đó.

Để đảm bảo tiến độ, Bộ Xây dựng thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo các đơn vị tăng cường nhân lực, thiết bị, tổ chức thi công “3 ca 4 kíp”. Trong đó, mục tiêu là hoàn thành các tuyến Cần Thơ-Cà Mau, Cao Lãnh-Lộ Tẻ, Lộ Tẻ-Rạch Sỏi trước ngày 19/12/2025, đồng thời đưa vào khai thác cầu Rạch Miễu 2 đúng dịp 19/8/2025.

Bộ Xây dựng và Bộ Quốc phòng cũng đã phối hợp xây dựng dự thảo Biên bản hợp tác đầu tư các tuyến cao tốc, hiện đang rà soát để thống nhất ký kết. Về phần mình, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu các đơn vị đẩy nhanh công tác lập, thẩm định, phê duyệt các dự án chuẩn bị đầu tư.

Bên cạnh việc phát triển hạ tầng, một trọng tâm khác đang được triển khai mạnh mẽ là lĩnh vực nông nghiệp với Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại ĐBSCL. Từ năm 2024 đến nay, 7 mô hình thí điểm đã được thực hiện tại 5 tỉnh, với quy mô 50 ha mỗi mô hình trong hai vụ Hè Thu và Thu Đông.

Kết quả sơ bộ cho thấy hiệu quả rõ rệt cả về kinh tế lẫn môi trường, chi phí sản xuất giảm, năng suất tăng, lượng phát thải khí nhà kính trung bình giảm, giá lúa cũng ghi nhận xu hướng tăng. Những kết quả này là cơ sở thực tiễn quan trọng để tiếp tục nhân rộng mô hình trong khuôn khổ đề án, từng bước nâng cao giá trị gia tăng và tính bền vững cho ngành hàng lúa gạo-lĩnh vực chiến lược của vùng ĐBSCL.

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Văn phòng Chính phủ cùng các bộ, ngành, địa phương tổng hợp, tiếp thu tối đa các ý kiến, hoàn thiện và sớm trình Thủ tướng Chính phủ Thông báo kết luận hội nghị để thống nhất triển khai.

Trong đó, Thông báo kết luận tập trung vào thực hiện 3 nhóm nhiệm vụ chính, gồm các nhiệm vụ liên quan tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; các nhiệm vụ triển khai các công trình hạ tầng chiến lược ở ĐBSCL kết nối miền Đông Nam Bộ, TPHCM, kết nối quốc tế về đường không, hàng hải, đường bộ, đường sông; các nhiệm vụ liên quan Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao. Cùng với đó là các nhiệm vụ liên quan triển khai các công trình trọng điểm cho Tuần lễ Cấp cao APEC 2027 ở Phú Quốc và Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ, triển khai các công trình chống biến đổi khí hậu ở ĐBSCL.

Đánh giá kết quả đạt được từ tháng 5/2025 (khi Thủ tướng vào tiếp xúc cử tri tại ĐBSCL) đến nay, Thủ tướng nêu rõ, việc triển khai chính quyền địa phương 2 cấp cơ bản tốt, các cơ quan liên quan đã triển khai chắc chắn, bài bản, hoàn thiện dần và đang đi vào hoạt động ổn định. Tuy nhiên, nhiều nội dung còn phải rà soát, triển khai đồng bộ, chuyên nghiệp hơn nữa, bảo đảm thông suốt, thông thoáng, thuận lợi hơn nữa cho người dân, doanh nghiệp, cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội.

Về các công trình giao thông trọng điểm vùng ĐBSCL kết nối với vùng Đông Nam Bộ và kết nối quốc tế, các báo cáo cho thấy cơ bản đang đúng tiến độ, nhiều công trình vượt tiến độ đề ra, nhất là các công trình do Bộ Xây dựng đảm nhận và hoàn thành trong năm 2025, trong đó có sân bay Long Thành, cầu Rạch Miễu 2, cầu Đại Ngãi…. Tuyến cao tốc Bắc - Nam đang hoàn thành vượt mức kế hoạch; nhiều đoạn cao tốc trục Đông – Tây có khả năng hoàn thành trong năm nay.

Bên cạnh đó, còn có những tồn tại, hạn chế về nguyên vật liệu. Thủ tướng nêu rõ tất cả các dự án cần tăng tốc, bứt phá, rút ngắn thời gian, bảo đảm chất lượng, an toàn, hiệu quả, bảo đảm vệ sinh môi trường.

Về Đề án 1 triệu ha lúa, các tỉnh đã triển khai với sự hưởng ứng tích cực của doanh nghiệp, hợp tác xã, bà con nông dân và đến nay, chúng ta đã đạt được những kết quả bước đầu nhưng rất tích cực, quan trọng.

Thủ tướng nhấn mạnh, "vạn sự khởi đầu nan", đây là chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp đầu tiên trên thế giới. Đề án có ý nghĩa lớn trong chủ động, tích cực bảo đảm an ninh lượng thực cho Việt Nam và các đối tác trên thế giới, ổn định đầu ra, tránh "được mùa mất giá, được giá mất mùa" với lúa gạo Việt Nam, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả canh tác.

Cùng với đó, đề án góp phần ứng phó biến đổi khí hậu, khô hạn, sụt lún, sạt lở tại ĐBSCL; tạo việc làm, sinh kế cho người dân; thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; tạo liên kết vùng, liên kết quốc tế trong chuỗi cung ứng, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng; nâng cao thương hiệu quốc gia, thương hiệu gạo Việt Nam.

Về mục tiêu trong tháng 7, quý III và những tháng còn lại của năm 2025, Thủ tướng yêu cầu củng cố, tăng cường đoàn kết, thống nhất hơn nữa, tăng tốc, bứt phá, thần tốc hơn nữa để vượt qua chính mình, "biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể", góp phần đạt toàn bộ các mục tiêu đã đề ra trong năm 2025 và cả nhiệm kỳ.

Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh 4 mục tiêu gồm: Tăng trưởng kinh tế từ 8% trở lên năm 2025, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn; giữ vững quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội, môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển; nhanh chóng ổn định, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, thông suốt, hoàn hảo nhất có thể; hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát trước ngày 31/8/2025, trong đó xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người có công trước ngày 27/7, phát huy tinh thần "ai có gì giúp nấy, ai có công giúp công, ai có của giúp của, ai có ít giúp ít, ai có nhiều giúp nhiều".

Về vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Thủ tướng yêu cầu triển khai nghiêm Kết luận số 177-KL/TW ngày 11/7/2025 của Bộ Chính trị với tinh thần “làm đến đâu, dứt điểm đến đó”, đảm bảo thông suốt, đồng bộ và chuyên nghiệp. Trong đó, chú trọng sắp xếp cán bộ cấp tỉnh, cấp xã; chuẩn bị nhân sự và văn kiện cho Đại hội Đảng các cấp; giải quyết thủ tục hành chính, duy trì y tế, giáo dục và hạ tầng số ở vùng khó khăn.

Về các công trình trọng điểm quốc gia, Thủ tướng chỉ đạo thực hiện với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, cả hệ thống chính trị phải vào cuộc. Chính quyền các cấp chủ động tháo gỡ vướng mắc. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể hỗ trợ lực lượng thi công. Các nhà thầu huy động nguồn lực tại chỗ, giúp doanh nghiệp địa phương phát triển.

Về Đề án 1 triệu ha lúa, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện quy hoạch liên quan trong quý III/2025; xây dựng thương hiệu lúa gạo Việt Nam, phát triển thêm các thương hiệu mới, cùng với các thương hiệu nổi tiếng đã có như ST25.

Ngân hàng Nhà nước triển khai chính sách ưu đãi về tín dụng, Bộ Tài chính giải quyết các vấn đề liên quan nguồn vốn của các tổ chức quốc tế; Bộ Công Thương đàm phán, ký kết, triển khai ngay các hiệp định về lúa gạo; các doanh nghiệp cung ứng nguyên vật liệu đầu vào phục vụ sản xuất, bảo đảm đầu ra.

Bộ Khoa học và Công nghệ góp phần xây dựng thương hiệu, mẫu mã, bao bì đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, hấp dẫn, dễ nhận diện; thúc đẩy liên kết 4 nhà gồm Nhà nước, nhà doanh nghiệp, nhà trường, nhà nông.

Các địa phương chủ động hướng dẫn, triển khai các công việc theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn; các bộ ngành, cơ quan, địa phương phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Về một số công trình, dự án quan trọng khác, Thủ tướng yêu cầu các công trình phục vụ APEC tại Phú Quốc phải xây dựng nhanh, đẹp, xứng tầm nền văn hóa và vị thế, vai trò đất nước, trí tuệ con người Việt Nam; hoàn thành xây dựng trung tâm xử lý rác thải, vệ sinh môi trường, trung tâm nước sạch, giao thông liên kết với các công trình phục vụ APEC; định hướng vừa phục vụ APEC vừa phục vụ phát triển lâu dài.

Với dự án Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ (có tổng mức đầu tư 1.727 tỷ đồng từ vốn ODA và vốn đối ứng trong nước, khởi công 2017 nhưng kéo dài, chưa hoàn thành), Thủ tướng chỉ đạo tiến hành thanh tra, Bộ Tài chính chủ trì bố trí vốn đầu tư công để khởi động lại dự án, giao Cần Thơ làm chủ đầu tư và phải hoàn thành trong năm 2026.

Tuấn Kiệt