Thanh tra chỉ rõ nhiều sai phạm trong quản lý đất nông trường của Công ty TNHH MTV Cao su Thanh Hoá

Nhiều sai phạm trong việc quản lý đất Nông trường

Theo kết luận thanh tra tỉnh Thanh Hoá cho biết, việc vi phạm về đất đai của 47 hộ dân (ở 61 vị trí) thuộc phạm vi đất của Công ty TNHH MTV Cao su Thanh Hoá trên địa bàn huyện Thạch Thành là đã rõ ràng và yêu cầu các đơn vị thực hiện nghiêm theo kết luận thanh tra.

Được biết, Công ty Cao su Thanh Hóa (nay là Công ty TNHH MTV Cao su Thanh Hoá) Nông trường Thạch Quảng được UBND tỉnh chuyển giao về cho Công ty TNHH MTV Cao su Thanh Hóa theo QĐ số 2506/QĐ-UBND ngày 12/9/2006.

Nông trường Thạch Quảng được giao quản lý, sử dụng đất nông nghiệp trên địa giới hành chính thuộc 02 huyện, gồm 04 xã: 03 xã Thạch Quảng, Thạch Lâm, Thành Mỹ thuộc huyện Thạch Thành và xã Cẩm Tú thuộc huyện Cẩm Thủy; tổng diện tích được giao quản lý 1.374,38 ha, trong đó: Đất sản xuất nông nghiệp: 189,93 ha; đất trồng cây lâu năm: 342,02 ha; đất lâm nghiệp: 719,43 ha; đất khác: 123 ha.

Qua kiểm tra, phát hiện có 21 hộ là chủ hợp đồng nhận khoán đất vườn cây trực tiếp với Nông trường Thạch Quảng có hành vi vi phạm về quản lý, sử dụng đất. Tổng diện tích đất bị vi phạm khoảng 3,0 ha (do có một số hộ chỉ tính tiền chuyển nhượng theo chiều dài mặt đường, không tính tiền theo diện tích).

Tại thời điểm thanh tra, tổng số hộ vi phạm về đất đai 44 hộ (tại xã Thạch Quảng có 28 hộ, tại xã Thạch Lâm có 11 hộ, tại xã Thành Mỹ 02 hộ và có 03 hộ vi phạm đồng thời tại 02 xã Thạch Quảng và Thạch Lâm).

Qua xác minh ban đầu của Đoàn thanh tra tỉnh thì số tiền chuyển nhượng đất giữa các hộ là 6.058 triệu đồng. Trong số các hộ này, có một số hộ đã chuyển nhượng nhiều lô đất cho các hộ khác với số tiền chuyển nhượng lớn.

Hộ ông Ngô Gia Ba đã chuyển nhượng 09 lô đất với số tiền bước đầu các hộ khai báo là 911 triệu đồng; hộ ông Lê Đức Duyên đã chuyển 3 nhượng 06 lô đất với số tiền bước đầu các hộ khai báo là 1.325 triệu đồng; hộ ông Trần Văn Kết đã chuyển nhượng 03 lô đất với số tiền bước đầu các hộ khai báo là 642 triệu đồng ... Thậm chí, có một số trường hợp không còn là chủ hộ nhận khoán với nông trường hoặc chưa được Nông Trường Thạch Quảng ký hợp đồng giao khoán nhưng vẫn làm hợp đồng chuyển nhượng đất cho người khác.

Có 02 trường hợp (như ông Trần Hồng Thái, ông Lê Sỹ Gừng): diện tích đất nhận khoán đã đề nghị và đã được Nông trường Thạch Quảng chuyển sang ký hợp đồng cho con trai (Trần Văn Kết, Lê Ngọc Đức), nhưng đến năm 2019-2020 (thời điểm không còn là chủ hợp đồng) nhưng 02 ông này vẫn làm hợp đồng chuyển nhượng đất cho người khác (ông Gừng đã nhận số tiền chuyển nhượng đất là 390 triệu đồng; ông Thái đã chuyển nhượng đất với giá trị 142 triệu đồng).

Có 06 chủ hợp đồng nhận khoán đã hết thời hạn của hợp đồng nhận khoán nhưng vẫn chuyển nhượng đất cho người khác. Hộ ông Nguyễn Văn Khánh không được Công ty hoặc Nông trường ký hợp đồng giao khoán nhưng vẫn chuyển nhượng đất cho ông Ngô Xuân Cương. Hộ ông Ngô Gia Ba chưa được Công ty hoặc Nông trường ký hợp đồng giao khoán (phần đất trước đây thuộc hợp đồng của ông Ngô Hoàng Kỳ) nhưng vẫn chuyển nhượng 09 lô đất cho các ông, bà: Hà Đình Lợi, Lê Văn Điền, Trịnh Văn Chấn, Nguyễn Đoàn Quý, Nguyễn Quang Bang, Trần Minh Cảnh, Trần Thị Vân Anh, Ngô Minh Hoan, Đặng Thị Yến.

Có 44 hộ đã tự ý san lấp, xây dựng công trình trên diện tích đất vườn cây khoán. Đây là hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, chiếm đất trái pháp luật.

Có 03 chủ hợp đồng nhận khoán đất vườn cây của Nông trường Thạch Quảng (hộ Lê Đức Duyên, Nguyễn Thị Đức, Nguyễn Đình Hạnh) vừa chuyển nhượng đất trái quy định, đồng thời tự ý san lấp, xây dựng công trình. Có 09 chủ hợp đồng nhận khoán đất vườn cây của Nông trường Thạch Quảng tự ý san lấp, xây dựng công trình.

Còn lại 32 hộ nhận chuyển nhượng đất từ các chủ hợp đồng và nhận chuyển nhượng từ các hộ khác đã tự ý san lấp, xây dựng công trình. Vi phạm sử dụng đất của 44 hộ được xác định tại 53 vị trí (giai đoạn Giám đốc Nông trường trước 9/2020 có 06 vị trí vi phạm trên địa bàn xã Thạch Quảng; giai đoạn Giám đốc Nông trường từ tháng 9/2020 đến nay: có 47 vị trí vi phạm ở xã Thạch Quảng, Thạch Lâm, Thành Mỹ).

Qua kiểm tra thực địa, tại 53 vị trí có vi phạm về sử dụng đất, có 15 vị trí đã đổ đất san lấp nhưng chưa xây dựng công trình (Thạch Quảng 09 vị trí, Thạch Lâm 06 vị trí). Có 38 vị trí đã xây dựng công trình: Thạch Quảng 26, Thạch Lâm 10, Thành Mỹ 02. Trên 38 vị trí này có 39 công trình nhà ở, quán bán hàng kết hợp làm nhà ở, nhà xưởng, trạm cân.

Tất cả 44 hộ có vi phạm này đều đã được UBND huyện và UBND các xã Thạch Quảng, Thạch Lâm và Thành Mỹ lập biên bản xử lý vi phạm hành chính về “San lấp mặt bằng và xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp do Nông trường Thạch Quảng quản lý”, đồng thời đã ban hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính, yêu cầu tháo dỡ công trình, hoàn trả nguyên trạng đất ban đầu nhưng các hộ này vẫn chưa thực hiện.

Số hộ vi phạm, số vị trí đất bị vi phạm, số chủ hợp đồng nhận khoán vi phạm có thay đổi so với số liệu UBND huyện Thạch Thành và Sở Tài nguyên và Môi trường báo cáo (giảm 08 vị trí và 03 hộ và 01 hợp đồng nhận khoán) là do: Khi tổng hợp, 02 cơ quan trên đã tổng hợp cả những hộ trùng ở các vị trí và ở các xã; số vị trí sai phạm tổng hợp theo số lần lập biên bản hành vi (có những vị trí bị lập biên bản > 01 lần); giảm 01 chủ hợp đồng (hộ bà Thêm sử dụng đất thuộc hợp đồng nhận khoán của hộ ông Hà Văn Tiệp).

Việc 21 chủ hợp đồng đã tự ý chuyển nhượng đất nông nghiệp nhận khoán của Nông Trường Thạch Quảng là vi phạm theo quy định tại khoản 1 Điều 6 “Đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất” và khoản 6 Điều 12 về những hành vi bị nghiêm cấm “Sử dụng đất, thực hiện giao dịch về quyền sử dụng đất mà không đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền” theo quy định tại Luật đất đai 2013

Vi phạm Quy chế hoạt động của Công ty TNHH MTV Cao su Thanh hoá (ban hành năm 2014), tại khoản 5 Điều 28 quy định “Nếu người nhận khoán không thể tiếp tục nhận vườn cây trên đất nhận khoán thì phải làm đơn xin trả vườn cây gửi đội trưởng, thủ trưởng đơn vị; thủ trưởng đơn vị có văn bản đề nghị Tổng giám đốc công ty xem xét phê duyệt thực hiện thủ tục thanh lý hợp đồng và ra quyết định thu hồi đất”.

Tại khoản 6 Điều 28 quy định “Nghiêm cấm người nhận khoán tự ý chuyển nhượng vườn cây”. Vi phạm quy định khoản 1 Điều 168 Luật đất đai năm 2013 đã quy định: “người sử dụng đất chỉ được thực hiện các quyền chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất khi có Giấy chứng nhận QSĐ”; trong khi đó các hộ nhận khoán này lại thuộc đối tượng không được cấp Giấy chứng nhận QSĐ đất quy định tại khoản 4 Điều 19 Nghị định 43/2014/NĐ-CP: quy định về các trường hợp không được cấp GCNQSD đất: “4. Người nhận khoán đất trong các nông trường, lâm trường, doanh nghiệp nông, lâm nghiệp, ban quản lý rừng phòng hộ, ban quản lý rừng đặc dụng”. Do đó, việc các hộ này chuyển nhượng đất nhận khoán vườn cây của Nông trường Thạch Quảng là hành vi chuyển nhượng QSD đất trái quy định của pháp luật.

Việc 44 hộ đã tự ý san lấp và xây dựng công trình trên đất nông nghiệp vi phạm khoản 1, 2, 3 và khoản 6 Điều 12 Luật đất đai 2013 quy định về những hành vi bị nghiêm cấm “1. Lấn, chiếm, hủy hoại đất đai; 2. Vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công bố; 3. Không sử dụng đất, sử dụng đất không đúng mục đích; 6. Sử dụng đất, thực hiện giao dịch về quyền sử dụng đất mà không đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền”.

Đối với 32 hộ nhận chuyển nhượng đất từ các đối tượng không có Giấy chứng nhận QSD đất (không được công nhận QSD đất), không phải là chủ hợp đồng giao khoán của Nông trường Thạch Quảng. Hành vi nhận chuyển nhượng này là trái quy định tại khoản 4 Điều 19 Nghị định 43/2014 và Điều 168 Luật đất đai 2013.

Căn cứ quy định tại điểm c khoản 1 Điều 117 và Điều 123 Bộ luật dân sự thì giao dịch dân sự này là vô hiệu. Theo quy định tại điểm a, điểm d khoản 3 Điều 167 Luật đất đai 2013 quy định về quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất “3. Việc công chứng, chứng thực hợp đồng, văn bản thực hiện các quyền của người sử dụng đất được thực hiện như sau: a) Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp kinh doanh bất động sản quy định tại điểm b khoản này; d) Việc công chứng thực hiện tại các tổ chức hành nghề công chứng, việc chứng thực thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp xã”. Việc giao dịch chuyển nhượng đất của 32 hộ này chỉ có giấy viết tay (không có hợp đồng chuyển nhượng, không được công chứng hoặc chứng thực), vi phạm về nguyên tắc sử dụng đất, các trường hợp bị nghiêm cấm theo quy định của Luật đất đai 2013 là vô hiệu, không được pháp luật thừa nhận. Việc các hộ này tự ý san lấp, xây dựng công trình trên đất nông nghiệp khi không có QSD đất là hành vi chiếm đất, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép, huỷ hoại đất (quy định tại Điều 12 Luật đất đai năm 2013).

Kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với Giám đốc và các tập thể, cá nhân có liên quan.

Trước hàng loạt những sai phạm đã được chỉ rõ, Thanh tra đã kiến nghị Công ty TNHH MTV Cao su Thanh Hoá, tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý trách nhiệm đối với Giám đốc, Phó Giám đốc Nông trường Thạch Quảng và cán bộ của Công ty về các khuyết điểm, vi phạm.

Tổ chức tuyên truyền pháp luật về quyền, nghĩa vụ cũng như những điều cấm trong chuyển nhượng đất đai đối với các hộ nhận khoán vườn cây. Trên cơ sở đó, đẩy nhanh tiến độ thanh lý hợp đồng cũ để ký hợp đồng mới theo quy định tại nghị định 168/2016/NĐ-CP của Chính phủ; hoàn thiện các quy định của Công ty về phân cấp, phân quyền cũng như trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong công tác quản lý diện tích đất được UBND tỉnh giao.

Phối hợp chặt chẽ với Chủ tịch UBND huyện Thạch Thành trong việc tổ chức cưỡng chế đối với các hộ có vi phạm về đất đai trên địa bàn của Nông trường Thạch Quảng; buộc các hộ đã ký hợp đồng nhận đất với Công ty phải sử dụng đất đúng theo mục đích được giao, cho thuê; cùng UBND huyện và Sở Tài nguyên Môi trường thực hiện rà soát đất đai để bàn giao về cho địa phương các loại đất sản xuất kém hiệu quả. Trên cơ sở đó đề nghị UBND tỉnh cho thuê đất theo đúng quy định của pháp luật.

Kiến nghị Chủ tịch UBND huyện Thạch Thành: tổ chức kiểm điểm và xử lý trách nhiệm trong việc để xảy ra các vi phạm về đất đai đối với UBND, Chủ tịch UBND, cán bộ địa chính và Trưởng Công an các xã: Thạch Quảng, Thạch Lâm, Thành Mỹ (giai đoạn 2019-2021).

Tổ chức kiểm điểm, nghiêm khắc rút kinh nghiệm về những khuyết điểm của Phòng TNMT, Phòng Kinh tế hạ tầng huyện trong việc chưa kịp thời, thiếu quyết liệt xử lý các vi phạm về đất đai. Xây dựng kế hoạch, phương án tổ chức cưỡng chế tháo dỡ các công trình xây dựng vi phạm pháp luật về đất đai trên địa bàn các xã Thạch Quảng, Thạch Lâm, Thành Mỹ (giai đoạn 2019-2021); buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm.

Kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo UBND huyện Thạch Thành, Công ty TNHH MTV Cao Su Thanh Hoá thực hiện nghiêm Kết luận, kiến nghị thanh tra. Giao công an tỉnh, Sở Tư pháp tỉnh phối hợp với UBND huyện Thạch Thành thực hiện trình tự, thủ tục cưỡng chế, tháo dỡ công trình trái phép trên đất nông nghiệp đã chỉ ra ở trên.

Giao Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND huyện Thạch Thành và Công ty TNHH MTV Cao su Thanh Hoá: Tiếp tục rà soát các loại đất sử dụng kém hiệu quả, đất bị lấn chiếm, đất các hộ dân đã xây dựng công trình...để tham mưu cho UBND tỉnh thu hồi, bàn giao về cho địa phương quản lý theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh.

Đối với diện tích đất của các hộ dân vi phạm đã được kết luận tại kết luận thanh tra cũng đưa vào diện tích rà soát, bàn giao về cho UBND huyện quản lý (sau khi đã thực hiện xong việc cưỡng chế tháo dỡ các công trình và khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất). Trên cơ sở đó để hướng dẫn Công ty TNHH MTV Cao su Thanh Hoá làm thủ tục thuê đất theo quy định.

Với những sai phạm đã được Thanh tra tỉnh Thanh Hoá chỉ rõ, liệu các tổ chức, cá nhân mắc sai phạm ở Nông trường này có bị xử lý nghiêm hay không?

Thương hiệu và Pháp luật sẽ tiếp tục thông tin nội dung này đến quý bạn đọc.

Duy Duẩn