Nhạc kịch 'Lửa từ Đất': Khắc họa hành trình cách mạng của Bí thư Hà Nội đầu tiên

Hướng tới lễ kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Đảng bộ đầu tiên của Hà Nội (17/3/1930 - 17/3/2025) và được sự đồng ý của Ban Tuyên giáo – Thành Ủy Hà Nội, Sở văn hóa và Thể thao Hà Nội và các cơ quan liên quan cùng Nhà hát Tuổi Trẻ chính thức dàn dựng vở Nhạc kịch đặc biệt "Lửa từ Đất" ngay từ những ngày đầu tiên của năm mới 2025.

Với lòng yêu nước nồng nàn và sự giác ngộ sâu sắc, người thanh niên Nguyễn Ngọc Vũ, cũng như nhiều lớp người Hà Nội trong đó có giới trí thức thành thị thời đó, tham gia cách mạng với niềm tin sắt đá vào lý tưởng cách mạng mà Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã soi đường chỉ lối. Ông Nguyễn Ngọc Vũ hiểu nỗi nhục mất nước chỉ có thể giải quyết bằng đấu tranh giành độc lập tự do, dẫu phải đánh đổi cả thanh xuân trong ngục tù, hay thậm chí phải hy sinh thân mình cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc chứ nhất định không chịu làm nô lệ.

 "Lửa từ Đất" là ngọn lửa của lòng yêu nước, của niềm tin về một tương lai tươi sáng, ngọn lửa của đấu tranh giải phóng dân tộc, ngọn lửa của những người anh hùng tiên phong dám hy sinh thân mình và cảm hóa được các tầng lớp nhân dân (trí thức, công nhân, nông dân...) đưa đến cuộc Tổng Khởi nghĩa Mùa Thu cách mạng năm 1945. Bằng sự truyền lửa cho những người cùng chí hướng đi tiếp hành trình đầy thử thách cam go nhưng cũng đầy tự hào vẻ vang, "Lửa từ Đất" ấy là ngọn lửa thiêng trong lòng dân, Lửa tượng trưng cho tinh thần và niềm tin bất diệt, Đất chính là nhân dân, tượng trưng cho việc Đảng thắp lên ngọn lửa trong đêm tối của chế độ nô lệ, ngọn lửa này được sinh ra và bùng cháy mạnh mẽ từ nhân dân bởi chính Đảng được sinh ra từ khát vọng độc lập tự do của Dân tộc.

Nhạc kịch "Lửa từ Đất" - vở nhạc kịch số 3 của Tổng Đạo diễn - NSƯT Cao Ngọc Ánh trên hành trình đi đến ước mơ "Nhạc kịch của người Việt" – ra đời từ ý tưởng dàn dựng Nhân vật anh hùng – Nguyễn Ngọc Vũ – Bí thư chính thức đầu tiên của Đảng bộ Hà Nội thông qua hình thức sân khấu nhạc kịch. Chấp bút bởi nhà viết kịch Lê Quý Hiền – một cây bút dày dạn kinh nghiệm trong mảng đề tài lịch sử, tâm lý xã hội…, "Lửa từ Đất" không phải thể tài kịch tâm lý mà là thể Anh Hùng Ca lãng mạn giản dị, khai thác câu chuyện của những nhân vật có thật trong bối cảnh những năm 1930 khi Đảng Cộng sản Việt Nam vừa ra đời để khán giả có thể cảm nhận được hình tượng lòng Dân – ý Đảng ngay từ những ngày đầu mới thành lập.

Với Ê-kíp sáng tạo, dàn dựng có nhiều thành tựu về nhạc kịch như Đạo diễn sân khấu Đào Duy Anh, một gương tuy trẻ của Nhà hát Tuổi Trẻ nhưng có nhiều kinh nghiệm trong cách truyền đạt tâm lý vai diễn cho diễn viên, luôn tạo được cảm hứng thăng hoa cho nhân vật mình xây dựng. Đồng hành cùng anh là nhạc sĩ Minh Đạo với bề dày sản xuất và sáng tác các tác phẩm âm nhạc cũng như phối khí cho dàn nhạc lớn. Việt kết hợp âm nhạc điện tử, cổ điển và dàn nhạc dân tộc cũng là một thế mạnh của anh, giúp anh sáng tác 20 tác phẩm âm nhạc hoàn toàn mới mang nhiều màu sắc, kết hợp nhiều thể loại và hình thức âm nhạc dành cho "Lửa từ Đất". Ngoài ra, cũng phải kể đến những người có rất nhiều kinh nghiệm góp sức xây dựng cho "Lửa từ Đất" lần này như họa sĩ NSND Doãn Bằng, tổng biên đạo Thành Công, huấn luyện thanh nhạc Dương Minh Anh, đạo diễn hình ảnh Hoàng Duy Đông…

Dàn nghệ sĩ của vở diễn được đào tạo bài bản và hiện đã trở thành gương mặt sáng giá trong làng musical - nhạc kịch Việt với khả năng 3 trong 1 (vừa diễn xuất, vừa hát, vừa thực hiện vũ đạo), nổi bật là Sao mai Lê Việt Anh, Trần Việt, Trung Hiếu, Dương Minh Anh, Phạm Văn Thọ. Đặc biệt vở diễn có sự tham gia của NSƯT Thanh Tâm - người sở hữu chất giọng mezzo alto (nữ trung) hòa quyện, đắm say - trong những màn aria của nhân vật bà Đàm Thị (mẹ của Nguyễn Ngọc Vũ). Hai gương mặt trẻ tài năng đến từ Nhà hát Nhạc vũ kịch cũng góp mặt trong chương trình là Đình Khánh vai ông Toản (bố của Nguyễn Ngọc Vũ); Bùi Trang vai Thúy (bạn gái của Nguyễn Ngọc Vũ)…

 Được lựa chọn vào 2 vai chính là nhân vật có thật của 2 vở Nhạc kịch khác nhau đều có tên là Vũ (Lưu Quang Vũ của nhạc kịch "Sóng", và Nguyễn Ngọc Vũ của nhạc kịch "Lửa từ đất", Lê Việt Anh trải lòng, với anh thì Vũ lần này coi như "trả vai" cho Vũ của lần trước. Vì lần nào Vũ của anh cũng đều có số phận đầy bi thương và dồn nén cảm xúc để làm ngòi nổ cho những tình tiết đầy kịch tính của vở. Mỗi lần nhập vai là mỗi lần phải vượt lên chính bản thân mình để cố gắng nghiền ngẫm, thẩm thấu hình tượng nhân vật mình thể hiện nhằm lột tả nhân vật đó một cách chân thực và sống động nhất.

Về ý tưởng dựng sân khấu cho nhạc kịch "Lửa từ Đất", tổng đạo diễn và họa sĩ thiết kế mỹ thuật đã cùng thống nhất tiêu chí: sân khấu sẽ được thể hiện qua các Mô đun động để có thể di chuyển, xoay lật nhằm biến đổi không gian hiệu quả qua các cảnh diễn. Thiết kế sẽ mang những diện mạo đặc trưng của phố phường Hà Nội cổ, những nét kiến trúc, nội thất của những căn nhà, góc phố cùng không khí của Hà Nội những năm đầu thế kỷ 20. Hiệu ứng công nghệ 3D Mapping bằng máy chiếu công suất lớn 30-40k (không sử dụng màn Led) nhuộm toàn bộ hoặc một phần sân khấu sẽ được sử dụng gần như xuyên suốt vở diễn, góp phần minh họa không gian hoặc chia cắt không gian, tái tạo không khí cũng như không gian biểu diễn, nhằm mang tới cho khán giả không chỉ cảm xúc mà còn kích thích mạnh mẽ trí tưởng tượng của họ. 

NSƯT Nguyễn Sĩ Tiến – Giám đốc Nhà hát Tuổi Trẻ - Chỉ đạo Nghệ thuật chương trình chia sẻ, với sức trẻ của một Nhà hát tầm vóc Quốc gia, NHTT vẫn giữ vững niềm tin, đam mê, nhiệt huyết và hội nhập sâu rộng với dòng chảy Văn hóa Thế giới. Ngoài các vở diễn đặc sắc đã ghi dấu ấn trong lòng khán giả, gần đây Nhà hát tiếp tục sáng tạo, xây dựng những vở diễn mới mang phong cách nhạc kịch để tiếp cận và phù hợp với xu thế sân khấu hiện nay nhằm đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật đa dạng của công chúng trong thời kỳ mới.

Nhạc kịch "Lửa từ Đất" sẽ chính thức được công diễn mở màn vào 2 ngày 15 và 16/03/2025 tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô để phục vụ các cán bộ, lãnh đạo Nhà nước, lãnh đạo Đảng bộ và các Bộ, Ban, Ngành trung ương và địa phương trực thuộc TP. Hà Nội. Sau đó, "Lửa từ Đất" dự kiến sẽ được trình diễn các đợt tiếp theo tại một số hội trường lớn của Đảng bộ các quận huyện trên địa bàn TP. Hà Nội.

Đức Hoàng