Nhà sử học Lê Văn Hưu - Ông tổ của nền sử học Việt Nam

Dự buổi lễ có ông: Đỗ Trọng Hưng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; bà Trịnh Thị Thủy, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; ông Đỗ Minh Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; ông Trịnh Tuấn Sinh, Phó Bí thư Tỉnh ủy; các Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy; Trưởng Ban Tổ chức lễ kỷ niệm; đại diện lãnh đạo các ban, sở, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, huyện Thiệu Hóa, xã Thiệu Trung và dòng họ Lê xã Thiệu Trung.

Từ xưa đến nay Thiệu Hoá được biết đến là vùng đất có bề dày truyền thống lịch sử, văn hóa, mảnh đất có nhiều danh nhân, khoa bảng, anh hùng, hào kiệt, góp phần làm rạng ngời sử sách, non sông.

Nổi bật trong đó là nhà giáo mẫu mực, nhà sử học Lê Văn Hưu - người được mệnh danh là “Ông tổ của nền sử học Việt Nam”. Bằng sự tinh anh và trí tuệ mẫn tiệp, ông đã soạn nên bộ “Đại Việt sử ký” lưu truyền cho muôn đời.

Đền thờ Lê Văn Hưu ở xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hoá đã được Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch công nhận Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia năm 1990.

Trải qua lớp bụi thời gian, đến nay đã đền thờ đã xuống cấp nghiêm trọng, nguyện vọng của Nhân dân và các cấp chính quyền muốn sớm được đầu tư tu bổ, tôn tạo nơi thờ tự nhà sử học Lê Văn Hưu cho khang trang xứng tầm.

Việc tu bổ, tôn tạo, phát huy giá trị di tích lịch sử quốc gia Đền thờ Lê Văn Hưu có ý nghĩa hết sức thiết thực để nơi này trở thành một địa chỉ văn hóa lịch sử, đặc biệt là niềm tự hào của người dân Thiệu Hoá nói riêng và Nhân dân tỉnh Thanh Hóa nói chung.

Ngày 26/12/2018, UBND tỉnh Thanh Hoá đã phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử Đền thờ Lê Văn Hưu. Trên cơ sở đó, ngày 11/3/2019 UBND huyện Thiệu Hoá đã phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình tu bổ, tôn tạo khu di tích lịch sử Đền thờ Lê Văn Hưu tại xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hoá. Đến nay đền thờ đã cơ bản hoàn thành đáp ứng yêu cầu tiến độ đề ra.

Sau khi khánh thành và đưa vào sử dụng, Đền thờ Lê Văn Hưu sẽ là điểm đến linh thiêng, đáp ứng nguyện vọng của toàn thể con cháu họ Lê Việt Nam nói riêng và Nhân dân cả nước nói chung. Đồng thời trở thành địa chỉ để giáo dục các thế hệ trẻ về truyền thống yêu nước, ý chí, tinh thần vượt khó của ông cha ta và lan toả tinh thần đoàn kết bên nhau thực hiện tốt đạo lý Uống nước nhớ nguồn, tri ân tổ tiên với lòng thành kính và biết ơn nhà sử học Lê Văn Hưu - người đặt nền móng cho Quốc sử Việt Nam.

Bằng tài năng, đức độ hơn người, Lê Văn Hưu đã ghi tên mình vào “bảng vàng” danh nhân văn hoá Việt Nam. Đồng thời, trở thành niềm tự hào của mảnh đất Thanh Hoá giàu truyền thống lịch sử, văn hóa. Để rồi, sử gia Lê Văn Hưu cùng nhiều tên tuổi lớn như Lê Quát, Lương Đắc Bằng, Lê Trạc Tú… đã trở thành hiện thân của truyền thống yêu nước, tinh thần kiên trung, nhân nghĩa, trọng tình, hiếu học đã được gây dựng và trao truyền suốt nhiều thế kỷ, để thế hệ hôm nay thừa hưởng và tiếp tục bồi đắp cho dày thêm và đẹp hơn.

Cũng chính cội nguồn truyền thống ấy đã và đang trở thành điểm tựa để Thanh Hoá đổi mới và phát triển. Lễ kỷ niệm 700 năm ngày mất của nhà sử học Lê Văn Hưu có ý nghĩa quan trọng không chỉ với Thanh Hoá quê hương của danh nhân Lê Văn Hưu, mà còn trên phạm vi cả nước.

Nhà sử học Lê Văn Hưu (SN 1230), ở làng Phủ Lý (nay thuộc xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hóa). Từ thuở nhỏ, ông nổi tiếng là người thông minh, học giỏi, có rất nhiều giai thoại bộc lộ tư chất hơn người của ông. Với tài học lừng danh, lại chăm dùi mài kinh sử, Lê Văn Hưu đã đỗ Bảng nhãn khoa thi năm Đinh Mùi (năm1247) đời vua Trần Thái Tông. Đây là khoa thi đầu tiên trong lịch sử nước ta lấy danh vị Tam khôi. Lê Văn Hưu được giao nhiều chức vụ quan trọng của triều đình nhà Trần như: Kiểm pháp quan, Hàn lâm viện học sĩ kiêm quốc sử viện tu giám, làm phó quan cho Thượng tướng quân Trần Quang Khải. Trong thời kỳ làm quan, Lê Văn Hưu được biết đến với học vấn uyên thâm, đức độ hơn người; được vào cung theo lệnh của của vua Trần Thái Tông, giảng sách cho hoàng tử Quang Khải - là bậc vương công toàn tài, không chỉ tinh thông võ nghệ, mà giỏi cả thi thư; sau này trở thành Thượng tướng quân, vang danh trong các cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông xâm lược. Những tấm bia đời sau ghi chép về Lê Văn Hưu đều xưng tụng là bậc thầy. Trải qua các thời kỳ lịch sử, nhà giáo Lê Văn Hưu đã trở thành hình tượng gắn liền với truyền thống hiếu học và sự nỗ lực vươn lên trên con đường học vấn không chỉ của người Thanh Hoá, mà còn ở nhiều nơi trong cả nước. Không chỉ là Bảng nhãn đầu tiên, nhà giáo, nhà chính trị, quân sự, nhà văn hoá lớn ở thế kỷ XIII, XIV, mà quan trọng hơn cả, Lê Văn Hưu là người đặt nền móng cho quốc sử dân tộc. Tấm gương của danh nhân Lê Văn Hưu trong học tập, làm việc khoa học và trách nhiệm cần được tuyên truyền rộng rãi hơn nữa. Qua đó khơi dậy niềm tự hào, góp phần làm cho quê hương Thanh Hoá và đất nước ta ngày càng có nhiều bậc hiền tài, “nguyên khí” của nước nhà sẽ ngày một hưng thịnh, xây dựng quê hương, đất nước phát triển nhanh và bền vững.

.

Duy Duẩn