Nguyễn Chiến Trường: Khát vọng giúp doanh nghiệp bền vững bằng Triết học

PV: Chào anh Chiến Trường. Rất hân hạnh có buổi trò chuyện hôm nay cùng anh. Cảm giác của anh sau khi chương trình "Cơ hội cho ai" phát sóng đang thế nào ạ? Anh có điều gì hài lòng hay băn khoăn khi xem lại màn thể hiện của mình không?

Chuyên gia Nguyễn Chiến Trường: Chào anh, đầu tiên xin cảm ơn anh vì câu hỏi. Về cơ bản thì mình hài lòng. Chương trình "Cơ Hội Cho Ai" là một điểm mốc đặc biệt để đánh dấu cho hành trình mang Triết học vào Doanh nghiệp mà mình lựa chọn. Tuy nhiên do thời lượng chương trình có hạn nên số phát sóng cũng không kể lại hết những gì đã thực sự diễn ra. Nhưng mình hoàn toàn thấu hiểu được điều đó.

PV: Tôi cũng hoàn toàn bất ngờ và thấy thú vị khi nghe anh nói về dự định mang Triết học vào doanh nghiệp. Anh có thể cho biết ý tưởng này anh đến từ đâu không?

Chuyên gia Nguyễn Chiến Trường: Theo cái nhìn của mình thì về tự nhiên, Triết học đã lẩn khuất trong mọi hoạt động sống của chúng ta. Khi chúng ta hành động, ra quyết định chúng ta đều có những nguyên tắc riêng. Những nguyên tắc này xuất phát từ một triết lý phân mảnh đâu đó trong quá trình trưởng thành của chúng ta. Việc tiếp cận Triết học sẽ giúp các triết lý đó kết nối nhau thành hệ thống để chúng ta hành động nhất quán, thay vì rơi vào các tiêu chuẩn kép, hoặc lúc này lúc khác. Do vậy mà khi mang Triết học vào Doanh nghiệp, thực chất là giúp các triết lý đang có trong Doanh nghiệp được kết nối nhau thành một hệ thống để Doanh nghiệp có thể phát triển bền vững, lành mạnh và hữu cơ hơn thôi.

PV: Thực sự thì khi nghe tôi cũng thấy khá hấp dẫn, tuy nhiên anh có thể cụ thể hóa hơn 1 chút việc Triết học có thể làm gì trong Doanh nghiệp không?

Chuyên gia Nguyễn Chiến Trường: Ứng dụng có lẽ trực quan nhất mà Triết học làm được là xây dựng được tinh thần tư duy phản biện nơi nhân sự cho Doanh nghiệp. Triết học hướng dẫn nhân sự đặt câu hỏi đúng để giải quyết vấn đề phức tạp, không chỉ tập trung vào giải pháp nhanh chóng mà còn tìm ra căn nguyên của vấn đề; cũng như hướng dẫn toàn bộ nhân sự cách thức đối thoại lẫn nhau một cách văn minh để điều hòa các mâu thuẫn và xung đột để cùng tìm ra giải pháp chung cho các vấn đề gặp phải. Ngoài ra, Triết học cũng có thể giúp các lãnh đạo thực hiện việc quản trị của họ bằng lối tư duy nhân văn và phát triển bền vững.

PV: Tư duy nhân văn và phát triển bền vững theo ý của anh là thế nào?

Chuyên gia Nguyễn Chiến Trường: Trình bày vấn đề này sẽ khá dài. Tuy nhiên có thể tóm tắt vài ý chính như Lãnh đạo biết xem mọi nhân sự cấp dưới của mình không phải là công cụ mà là mục đích như lời kêu gọi của Kant rằng “không xem con người là công cụ”. Anh có thể hiểu đại ý là Doanh nghiệp không xem nhân sự là công cụ để khai thác nhằm để doanh nghiệp phát triển, mà xem nhân sự là mục đích để cùng phát triển với doanh nghiệp. Doanh nghiệp lớn đến đâu thì nhân sự trưởng thành đến đó. Để mỗi nhân sự khi đến điểm mốc rời khỏi doanh nghiệp, có thể đi đến đâu mà tự hào: “Tôi đã từng là người của tổ chức đó”. Bên cạnh đó, người lãnh đạo cũng cần Triết học cổ vũ và làm căn cứ cho hệ tư duy sinh thái, nghĩa là biết gắn sự phát triển của doanh nghiệp mình với sự phát triển của ngành trong sự tương quan với các doanh nghiệp đối thủ theo mô hình Lý thuyết trò chơi, mà rộng hơn là trách nhiệm xã hội từ sự phát triển đó.

PV: Những điều anh nói, tôi cũng thấy đã xuất hiện đâu đó ở các Doanh nghiệp. Vậy điểm khác biệt của Triết học mang lại là gì?

Chuyên gia Nguyễn Chiến Trường: Như anh đã cũng thấy, đâu đó cũng đã có doanh nghiệp đang làm những điều trên. Tuy nhiên đó là những quan điểm phân mảnh khác nhau. Triết học chính là giúp hệ thống nó lại thành những quan điểm và phương pháp luận chung để từng nhân sự trong doanh nghiệp có thể đồng hành cùng nhau thực hiện sứ mệnh ấy. Bên cạnh đó, cũng có khá nhiều Doanh nghiệp chưa có tư duy như trên thì Triết học chính là người đồng hành và dẫn lối cho Doanh nghiệp phát triển bền vững theo hướng này.

PV: Vậy theo anh, tại sao Triết học lại gặp khó khi ta mang vào Doanh nghiệp để ngần ấy năm các Doanh nghiệp vẫn loay hoay với các Triết lý như anh nói?

Chuyên gia Nguyễn Chiến Trường: Khoảng cách ấy theo tôi đến từ việc hiểu nhầm hoặc không hiểu nhau giữa Doanh nghiệp và Triết học. Doanh nghiệp ở Việt Nam, dẫu sao vẫn luôn đặt nặng việc hoàn thành mục tiêu ngắn hạn thông qua các KPI theo quãng thời gian ấn định. Triết học thì lại đòi hỏi cần một tầm nhìn xa hơn thế, nghĩa là lộ trình của KPI thống nhất hữu cơ lẫn nhau. Bên cạnh đó, Triết học luôn đặt vấn đề phát triển con người là trung tâm, tuy nhiên ở Doanh nghiệp đôi khi mục tiêu này được đặt sau sự phát triển Doanh nghiệp. Ngoài ra thì mặc cảm chung ở Việt Nam mình với Triết học là cũng có. Khi nghe đến Triết học thì người ta thường lắc đầu sợ hãi. Ai cũng có thể nói rằng nó hay thì thiệt là hay, nhưng suy tư về nó thì không phải ai cũng sẵn lòng làm được.

PV: Cảm ơn anh vì những ý kiến rất mới và thú vị. Sau cùng, thì anh có lời nhắn gửi nào với mọi người về hành trình này không?

Chuyên gia Nguyễn Chiến Trường: Tôi biết đây là một hành trình gian nan và khó khăn vì là một người rất ít người chọn đi ở Việt Nam. Nhưng với bản tính thích làm việc khó của mình thì tôi tin rằng bản thân có đủ sức mạnh để đi hành trình này. Và cũng trên hành trình đã chọn, hy vọng tôi sẽ gặp được những Doanh nghiệp chung chí hướng để cùng nhau làm việc khó này. Nhân đây tôi cũng xin cảm ơn sếp Loan Văn Sơn và Công ty Toppion đã đồng cảm và cùng chia sẻ hành trình này của tôi trong giai đoạn chập chững này. Xin cảm ơn lần nữa về buổi phỏng vấn.

PV; Xin trân trọng cảm ơn những chia sẻ của anh./.

PV