Người thầy tận tụy vì học sinh nghèo, khuyết tật

Điểm tựa cho học trò nghèo

Chúng tôi gặp gỡ thầy Ngô Mạnh Cường vào một ngày thời tiết nắng dịu nhẹ. Ấn tượng đầu tiên với chúng tôi là thầy giáo già với mái tóc hoa râm, da mồi nhưng vẫn còn minh mẫn, đi lại nhanh nhẹn, nói chuyện dí dỏm hoạt bát. Thầy Cường sống bình dị trong căn nhà mái ngói rêu phong, nền gạch đỏ vương vức nhẵn bóng. Vừa tiếp chúng tôi chén nước trà nóng mới pha trong căn phòng nhỏ, thầy Cường vừa kể về những ngày tháng tuổi trẻ, công việc thiện nguyện, giọng nói thầy sôi nổi hẳn lên.

Làng Hoàng Dương nằm ven dòng sông Đáy, từ bao đời nay đã nức tiếng là làng thi ca. Người làng Hoàng Dương coi thơ là một món ăn tinh thần không thể thiếu, từ trẻ nhỏ đến các cụ già đều gắn bó với thơ, hầu như ai cũng biết là thơ mà mọi sinh hoạt cộng đồng đều có món ăn tinh thần chủ đạo là… thơ.

Sinh ra và lớn lên tại làng Hoàng Dương, như bao đứa trẻ khác trong làng, thầy Cường đã tập tành làm thơ từ rất nhỏ, khi được theo bố đến các buổi sinh hoạt của làng. Thầy Cường nhớ lại: “ Ngày bé, tôi đã sớm được tiếp xúc với thơ. Đặc biệt, cha mẹ tôi luôn dạy dỗ tôi bằng thơ, những câu chuyện luân lý, những bài học đạo đức… chứ không quát mắng khi chẳng may tôi có phạm lỗi gì đó. Trong sinh hoạt hàng ngày, các cụ cũng mang thơ ra ngâm. Rồi thơ ngấm vào máu tôi lúc nào không biết...”.

Thầy Ngô Mạnh Cường sinh năm 1957, sau khi học xong chuyên ngành sư phạm đã được phân công về công tác tại huyện Kim Bôi (Hòa Bình) trong hai năm, sau đó chuyển về Trường THCS Sơn Công. Gắn bó suốt 35 năm với mái trường của một xã nghèo, thầy giáo Ngô Mạnh Cường thấu hiểu nỗi vất vả, gian truân của những gia đình khó khăn khi lo cho con đi học. Với tấm lòng của người thầy luôn yêu thương học trò, quan tâm không chỉ đến việc học tập mà cả hoàn cảnh khó khăn của các em, thầy Cường được biết đến với vai trò của người gây quỹ từ thiện, giúp đỡ nhiều trường hợp bệnh tật hiểm nghèo, những mảnh đời cơ nhỡ, éo le. Thầy bảo, không còn nhớ nổi có bao nhiêu học trò đã từng được mình cưu mang, nhưng cũng có những trường hợp khiến thầy nhớ mãi.

“Vào một ngày năm 2004, khi tôi đang đứng lớp, có một học trò tên là Nguyễn Thị Hòa xin phép về sớm để làm lễ cúng tuần cho mẹ. Nhìn cô học trò lớp 7 nhỏ bé, vẻ mặt khắc khổ, tôi không cầm được nước mắt. Sau này tôi mới biết bố của Hòa đã mất khi đi đánh cá ngoài biển, hai mẹ con Hòa về Ứng Hòa sinh sống chưa được bao lâu thì mẹ em đột ngột qua đời. Thương hoàn cảnh côi cút của học trò nghèo, ngoài việc trích tiền lương hằng tháng của mình, tôi vận động người quen tài trợ để giúp Hòa có thêm kinh phí mua sách vở, quần áo, dụng cụ học tập...” - thầy Cường trầm ngâm nói.

Mặc dù đồng lương nhà giáo không nhiều, lại phải nuôi ba con ăn học nhưng thầy giáo Cường vẫn cố gắng dành dụm để hỗ trợ Hòa tiền mua sách vở, tiền đóng học phí, tiền mua bảo hiểm xã hội…trong suốt 5 năm học, cho đến khi em học hết lớp 12. “ Sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, Hòa học tiếp trung cấp dược, đến nay đã có công việc ổn định và lập gia đình. Sự thành đạt của học trò khiến tôi có thêm động lực để tiếp tục công việc của mình ” - người thầy giáo già chia sẻ.

Không chỉ giúp đỡ những cô cậu học trò nhỏ mà mình đứng lớp, thầy Ngô Mạnh Cường còn là ân nhân của những học trò cũ, nay đã trưởng thành, lập gia đình. Đơn cử là trường hợp cháu Phạm Minh Duy, 12 tuổi, bị bệnh nặng nhưng gia đình không có tiền đưa đi bệnh viện. Mẹ của Duy là học trò cũ của thầy.

Thời gian đầu khi thấy chồng và bố mình lóc cóc đạp chiếc xe đạp cà tàng cũ kỹ gõ cửa từng nhà, từng doanh nghiệp trên địa bàn xã rồi lại bỏ ra từng đồng lương ít ỏi của mình, thậm chí bán từng nải chối, mớ rau của gia đình….đem đi mua sách vở, xây nhà tình thương cho các gia đình học sinh nghèo, cơ nhỡ, khuyết tật trên địa bàn, vợ con thầy Cường rồi cả bà con lối xóm ra sức khuyên ngăn, buông không ít lời rèm pha. Họ chưa hiểu tấm lòng của thầy, buông những lời khó chịu là “ kẻ rỗi hơi ”, “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng” . Nhưng bỏ ngoài tai tất cả, thầy Cường vẫn nhất quyết âm thầm làm. Sau này, dần dần vợ con và hàng xóm hiểu được công việc đầy ý nghĩa của thầy nên đã ủng hộ, là hậu phương vững chắc để thầy Cường vững tin trong công việc của mình.

Biết thầy là người có tấm lòng nhân ái, mẹ của Duy đã tìm đến thầy Cường để nhờ cứu giúp. Dù tuổi cao, sức khỏe cũng đã yếu đi nhiều nhưng người thầy giáo già vẫn không quản ngại khó khăn, gõ cửa khắp nơi để kêu gọi sự hỗ trợ. Gần 200 triệu đồng đã được quyên góp, đủ để Duy được phẫu thuật.

Được người làng chỉ dẫn, chúng tôi tìm đến ngôi nhà mới khang trang của gia đình em Nguyễn Thị Hiền, lớp 6B, Trường THCS Sơn Công (xã Sơn Công, huyện Ứng Hòa). Mẹ mất sớm vì bệnh nặng, Hiền sống với ông bà nội, bố và anh trai. Ông bà nội của em đều đã gần 80 tuổi nhưng hằng ngày vẫn phải chăm sóc người con trai mắc bệnh nặng. Thương ông bà, nhiều lúc Hiền muốn nghỉ học để ở nhà phụ giúp gia đình.

Tuy vậy, nhờ thầy Ngô Mạnh Cường nhiều năm nay hỗ trợ sách vở, tiền học, em đã bớt lo lắng để tập trung vào việc học tập. Cũng nhờ sự kêu gọi, vận động của thầy Cường, căn nhà nhỏ dột nát, có nguy cơ sập bất cứ lúc nào của gia đình em đã được xây mới với tổng kinh phí 300 triệu đồng.

Lòng nhân ái của nhà giáo yêu thơ

Ngoài thời gian dành cho thơ, Hội trưởng Hội Thơ làng Hoàng Dương còn được biết đến với tấm lòng nhân ái. Ngay từ khi còn là một thầy giáo trẻ dạy học ở vùng cao, thầy Cường đã sử dụng những đồng lương ít ỏi của mình để giúp đỡ học sinh nghèo, khi thì tập vở, khi thì một vài chiếc bút. Sau này, nhận thấy sự giúp đỡ nhỏ bé của mình chẳng thấm tháp vào đâu so với hoàn cảnh của học sinh, thầy Cường lặn lội đi tìm sự giúp đỡ của các nhà hảo tâm trong và ngoài nước.

Tấm gương nhân ái của thầy Ngô Mạnh Cường có sức tác động đến đồng nghiệp gần xa. Nhằm nhân lên những tấm lòng cao cả, tạo điểm tựa vững chắc cho các học trò nghèo, thầy đã thành lập nhóm “ Chia sẻ yêu thương ”, chủ yếu gồm các đồng nghiệp đang giảng dạy tại Trường THCS Sơn Công và một số trường học ở khu vực lân cận.

Dù đã nghỉ hưu, nhưng thầy cũng không cho phép mình “ nghỉ hưu ” với người nghèo, cũng như dù khó khăn đến đâu trong cuộc sống cũng không được phép “quên” thơ. Thầy chia sẻ: “ Cuộc sống còn rất nhiều người nghèo cần giúp đỡ. Tôi cố gắng cũng chỉ giúp đỡ được một vài hoàn cảnh. Hiện nay, tôi vẫn đang đi kêu gọi xây nhà cho một trường hợp ở quê mình. Hai mẹ con họ vẫn sống ở một cái chòi ven sông, uống nước ao mỗi ngày... Tôi đã kêu gọi được tiền xây nhà, nhưng họ không có đất nên tôi vẫn đang rất áy náy...”.

Cô giáo Vũ Thị Thanh - Chủ tịch Công đoàn Trường THCS Sơn Công, cũng là một thành viên nhóm “ Chia sẻ yêu thương ”, cho biết: Hiếm thấy ai có tấm lòng nhiệt huyết như thầy Ngô Mạnh Cường. Mấy chục năm qua, người dân xã Sơn Công và các thầy, cô giáo, học trò nơi đây đã quen với hình bóng người thầy giáo dạy toán có mái tóc điểm bạc, đôi cánh tay sạm đen vì nắng gió, bất kể trời mưa hay nắng vẫn đều đặn ngày hai buổi đạp xe đến trường. Không chỉ tận tâm với công tác giảng dạy, thầy Cường còn là tấm gương sáng về phong cách giản dị và tấm lòng nhân hậu.

Dù mới thành lập chưa đầy một năm, song nhóm “ Chia sẻ yêu thương ” đã làm được khá nhiều việc. Nhân dịp khai giảng năm học mới 2017-2018, nhóm đã vận động các nhà hảo tâm tặng quần áo, sách giáo khoa, dụng cụ học tập cho 8 học sinh mồ côi cả cha lẫn mẹ trên địa bàn với tổng số tiền hơn 4 triệu đồng. Nhóm còn phối hợp với một công ty may tặng 45 chiếc áo khoác cho 45 phụ nữ nghèo; tặng quà cho 10 gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; thăm và tặng quà 1 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, 7 thân nhân liệt sĩ và 3 thương binh nặng thường xuyên ốm đau. Những ngày này, cả nhóm đang nỗ lực kêu gọi các nhà hảo tâm ủng hộ tiền để xây dựng một căn nhà nhỏ cho hai mẹ con chị Nguyễn Thị Được (thôn Vĩnh Thượng, xã Sơn Công) - người bị bệnh tâm thần - nhằm giúp hai mẹ con có chỗ ở ấm áp trước khi mùa đông đến.

Cảm kích trước tấm lòng nhân ái của thầy Ngô Mạnh Cường, nhiều thế hệ học trò đã noi gương thầy, thường xuyên làm việc thiện. Nhiều học trò của thầy sinh sống ở xa, có người ở tận TP Hồ Chí Minh vẫn thường xuyên gửi kinh phí hỗ trợ nhóm “Chia sẻ yêu thương” với mong muốn được góp sức xây dựng quê hương. Nhiều người trực tiếp hỗ trợ các học trò nghèo tại địa phương bằng các hiện vật cụ thể như sách giáo khoa, vở, dụng cụ học tập, quần áo…

Không chỉ là một thầy giáo tận tụy với sự nghiệp trồng người, thầy Ngô Mạnh Cường còn tích cực hoạt động từ thiện 13 năm qua với số tiền vận động được hơn 900 triệu đồng. Con số không phải là lớn đối với nhiều người nhưng lại là nguồn hỗ trợ cho biết bao nhiêu gia cảnh éo le, bệnh tật để họ có thể vượt lên số phận. Với tấm lòng đáng trân trọng này, thầy giáo Ngô Mạnh Cường đã được bình bầu là một trong 10 công dân ưu tú của Thủ đô năm 2017.

Gặp chúng tôi, thầy Nguyễn Văn Võ - Hiệu trưởng Trường THCS Sơn Công bày tỏ sự khâm phục với người đồng nghiệp lớn tuổi. “ Trường có hơn 300 học sinh, chủ yếu là con các gia đình có bố mẹ làm nghề nông, không có nghề phụ nên hoàn cảnh kinh tế rất khó khăn. Tỷ lệ học sinh thuộc diện được miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập hằng năm chiếm từ 10 đến 15%. Vì vậy, sự hỗ trợ kịp thời của thầy giáo Ngô Mạnh Cường thực sự đã giúp các em rất nhiều. Thầy là một tấm gương sáng về cách sống giản dị và tấm lòng nhân ái để đồng nghiệp, học trò noi theo ” - thầy Nguyễn Văn Võ chia sẻ.

Trần Toản.