Người nghệ nhân “giữ hồn” Then, đàn Tính

Sinh ra trong gia đình giàu truyền thống nghệ thuật, bà Xuyến lớn lên cùng lời hát của bà, của mẹ, bên những thanh âm trầm bổng của đàn Tính. Khi nhận ra ngày càng ít người nhớ đến những giai điệu thân thuộc ấy, bà quyết tâm học hỏi, gìn giữ và lan tỏa giá trị của hát Then, đàn Tính.

Hành trình trở thành nghệ nhân ưu tú không hề dễ dàng. Bà đã dành nhiều năm miệt mài học hỏi từ các bậc tiền bối, trau dồi từng câu hát, từng ngón đàn. Sự nỗ lực không chỉ giúp bà hiểu sâu sắc giá trị của âm nhạc truyền thống mà còn truyền vào từng giai điệu hơi thở cuộc sống, để Then và đàn Tính mãi là một phần không thể thiếu trong đời sống người Tày (Thái Nguyên). 

Với bà Xuyến, văn hóa không thể là chuyện của quá khứ, mà phải sống trong hiện tại. Bà mở lớp dạy hát Then, đàn Tính cho thế hệ trẻ, không chỉ truyền dạy kỹ thuật mà còn khơi gợi tình yêu với di sản.

“Văn hóa chỉ thực sự tồn tại khi được gìn giữ và phát huy trong đời sống đương đại”, bà Xuyến chia sẻ. 

Chính vì vậy, bà tích cực tham gia biểu diễn, giao lưu văn hóa, đưa Then và đàn Tính không chỉ gắn bó với người Tày mà còn lan tỏa đến bạn bè trong và ngoài nước.

Năm 2023, bà Xuyến được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú, một sự ghi nhận xứng đáng cho những đóng góp của bà. Nhưng với bà, đó không chỉ là vinh quang mà còn là động lực để tiếp tục truyền lửa cho thế hệ sau.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Xuyến tâm niệm: Hát Then, đàn Tính không chỉ là âm nhạc, mà là nhịp đập tâm hồn của người Tày, là cây cầu nối quá khứ với hiện tại và tương lai. Và chính nhờ những người như bà, những giai điệu Then, những tiếng đàn Tính sẽ mãi ngân vang, giữ trọn hồn cốt văn hóa dân tộc Tày trong dòng chảy thời gian.

Quốc An (bài, ảnh)