Ngành mía đường Việt Nam có nguy cơ tụt hậu

Tại Hội nghị Mía đường quốc tế do Công ty cổ phần Mía đường Thành Thành Công tổ chức mới đây, ông Phạm Hồng Dương, Chủ tịch HĐQT Công ty đặt câu hỏi trước khoảng 500 khách tham dự đến từ 16 quốc gia, trong đó có Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam rằng, tại sao Việt Nam chưa hỗ trợ ngành mía đường như Thái Lan, Philippines...?

Thái Lan có khoảng 1,5 triệu ha diện tích trồng mía, gấp 5 lần Việt Nam, nhưng đạt sản lượng đường gấp 8 lần. Ngành mía đường nước này đạt giá trị khoảng 6,3 tỷ USD mỗi năm, đóng góp 1,6% GDP. Còn Philippines có 450.000 ha mía, mỗi vụ sản xuất được 2,5 triệu tấn đường. Giá trị của ngành mía đường Philippines đạt hơn 2 tỷ USD, đóng góp 0,7% GDP. Trong khi đó, tại Việt Nam, với 300.000 ha trồng mía, sản xuất khoảng 1,5 triệu tấn đường/vụ, đóng góp khoảng 0,5% GDP, với giá trị khoảng 975 triệu USD.

Theo ông Dương, Thái Lan, Philippines có nhiều hình thức hỗ trợ ngành mía đường gồm hỗ trợ công khai như đưa ra mức giá cố định, phân chia thị phần/hạn ngạch, trợ cấp xuất khẩu... và hỗ trợ không chính thức như thu nhập, trợ cấp đầu vào... Trong khi đó, dù ngành mía đường được hình thành từ đầu thế kỷ 20, nhưng đến nay, Việt Nam chưa có Luật Mía đường như tại Thái Lan (luật này có từ năm 1984, giúp ngành mía đường Thái Lan hiện đạt mức tăng trưởng 334% so với trước khi có luật)...

“Ngành mía đường Việt Nam đạt mức tăng trưởng 134% từ năm 1997 đến nay, nhưng có nguy cơ tụt hậu càng xa so với Thái Lan và Philippines”, ông Phạm Hồng Dương khẳng định. Theo ông, ngành mía đường Việt Nam đang thiếu một kế hoạch bài bản cho phát triển lâu dài.

Hiện tại, thuế xuất nhập khẩu đường giữa các nước trong khu vực ASEAN là 5% và sau năm 2018 sẽ về mức 0%. Đây được xem là thách thức lớn cho ngành mía đường Việt Nam, vì nếu giá đường nội địa không giảm, thì sẽ rất khó cạnh tranh với đường nhập từ Thái Lan.

Bên cạnh đó, Philiippines và Thái Lan có hơn 18 và 31 hiệp hội người trồng mía, 3 hiệp hội nhà máy đường với nhiệm vụ thực thi và giám sát Luật Mía đường. Trong khi đó, Việt Nam chỉ có một hiệp hội mía đường với vai trò phối hợp đánh giá.

Trong bối cảnh hiện nay, nhiều người cho rằng cần thiết phải ban hành một kế hoạch phát triển bài bản cho ngành mía đường Việt Nam. Là người đứng đầu một đơn vị đang chi phối hơn 30% thị phần ngành đường trong nước, ông Phạm Hồng Dương cho rằng, hiệp hội duy nhất trong ngành mía đường Việt Nam cần xây dựng chiến lược phát triển đến năm 2025, tầm nhìn 2030; liên minh, liên kết với hiệp hội mía đường các nước và đẩy mạnh đa dạng hóa thành phần.

Ông Dương còn nhắc đến việc tăng cường M&A để tập hợp thành doanh nghiệp đủ mạnh nhằm nhanh chóng bắt kịp thị trường: “Cây mía không phải là cây xóa đói giảm nghèo, nhưng nếu có kế hoạch phát triển bài bản, nó sẽ là cây làm giàu”.

Minh Minh (t/h)

Minh Minh (t/h)