Luật Trí tuệ nhân tạo là công cụ để thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ, hỗ trợ chuyển đổi số
(THPL) – Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, dự án Luật Trí tuệ nhân tạo phải là công cụ để thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ, hỗ trợ chuyển đổi số, số hóa, và trí tuệ nhân tạo đến với người dân, hộ sản xuất kinh doanh, tránh việc quy định bó hẹp, cản trở sự phát triển.
Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 52, chiều 4/12, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật Trí tuệ nhân tạo.

Trình bày Tờ trình của Chính phủ về Dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Luật Trí tuệ nhân tạo (Luật AI) là luật ngắn, luật khung, tập trung xác định các nguyên tắc và khung quản trị, đảm bảo sự linh hoạt cho Chính phủ trong tổ chức thực hiện.
Về mô hình AI: Luật không điều chỉnh mô hình, vì mô hình là kết quả sáng tạo của nội bộ doanh nghiệp và thay đổi liên tục. Luật chỉ điều chỉnh đầu ra, tức là hành vi sử dụng AI và các rủi ro phát sinh từ việc AI tác động đến xã hội. Đây là thông lệ quốc tế và bảo đảm không cản trở đổi mới sáng tạo.
Về Quỹ AI: Mặc dù đã có các quỹ như Quỹ Phát triển Khoa học công nghệ, Quỹ Đổi mới công nghệ, Quỹ Đầu tư mạo hiểm, nhưng vẫn cần một quỹ riêng cho AI. Vì AI không chỉ là công nghệ mà còn là hạ tầng chiến lược quốc gia. AI cần cơ chế giải ngân nhanh, linh hoạt để phát triển. AI là công nghệ quan trọng nhất của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cần đầu tư rất lớn đến hàng tỷ đô la Mỹ. Các quỹ hiện có không đáp ứng được. Quỹ AI cũng đã được Ban Chỉ đạo Nghị quyết 57 yêu cầu thành lập.
Về quản lý AI dựa trên mức độ rủi ro: Cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu tiếp thu ý kiến của các đại biểu theo hướng có 3 mức độ rủi ro (trước đây là 4): Thấp - Trung bình - Cao. Đồng thời bổ sung một điều về các hành vi bị cấm.

Về tiền kiểm AI rủi ro cao: Luật đã đưa ra hình thức nghĩa vụ tối thiểu trước khi triển khai. Nghĩa vụ tối thiểu trước khi triển khai là doanh nghiệp phải tự chuẩn bị đầy đủ hồ sơ đánh giá an toàn trước khi đưa AI rủi ro cao ra thị trường, nhưng không phải nộp hồ sơ xin phép. Và chỉ phải xuất trình khi cơ quan quản lý yêu cầu. Đây có thể gọi là cách tiếp cận "tiền kiểm tối thiểu". Bởi doanh nghiệp vẫn phải thực hiện trước khi triển khai. Một số lĩnh vực đặc biệt sẽ bắt buộc đánh giá bởi bên thứ 3 để đảm bảo khách quan.
Về gắn nhãn: Nội dung do AI tạo ra và cung cấp cho công chúng thì chỉ cần thông báo. Nhưng nội dung Deepfake (giả mạo) có tính chất giả gây nhầm lẫn như thật thì phải được gán nhãn bắt buộc.
Về bồi thường thiệt hại: Ban soạn thảo đã bỏ quy định mức phạt theo doanh thu, vì Luật đã quy định bồi thường toàn bộ thiệt hại do hành vi trái pháp luật gây ra và đã có hình thức đình chỉ cung cấp dịch vụ - là những chế tài rất cao đã đủ sức răn đe.
Về việc AI có phải là nguồn nguy hiểm cao độ hay không: Nguồn nguy hiểm cao độ thường là các phương tiện vật lý và bản thân nó vốn đã nguy hiểm như ô tô, thuốc nổ. Dù người dùng đã cẩn thận vẫn có thể gây ra tai nạn lớn như chết người. AI đề cập trong luật này không phải phương tiện vật lý gây nguy hiểm, nó là phần mềm. AI là rủi ro từ ra quyết định, không phải rủi ro vật lý tự thân. Tuy nhiên, dự thảo đã bổ sung cơ chế bồi thường thiệt hại đối với hệ thống AI rủi ro cao trong trường hợp các bên không có lỗi. Tương tự như cơ chế bồi thường đối với nguồn nguy hiểm cao độ.

Trình bày báo cáo thẩm tra của Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Chủ nhiệm Ủy ban Nguyễn Thanh Hải cho biết, sau khi cho ý kiến, cơ quan chủ trì soạn thảo đã tiếp thu 12 nội dung, nhóm nội dung lớn. Tuy nhiên vẫn còn một số nội dung chưa được tiếp thu như dữ liệu phục vụ AI.
Về xử phạt vi phạm và mức xử phạt, cơ quan soạn thảo đã lược bỏ quy định mức phạt vi phạm hành chính theo % doanh thu theo ý kiến của ĐBQH nhưng vẫn tiếp tục quy định về mức xử phạt tối đa là 01 tỷ đồng đối với cá nhân, 02 tỷ đồng đối với tổ chức. Điều này sẽ dẫn tới khả năng mâu thuẫn, chồng chéo với Luật Xử lý vi phạm hành chính, chưa bảo đảm tính thống nhất pháp luật.
Về sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm do AI tạo ra: đây là vấn đề phức tạp, quốc tế vẫn còn nhiều tranh luận, nhiều ý kiến khác nhau. Tuy nhiên, để tránh hình thành khoảng trống pháp lý có khả năng dẫn đến đến tranh chấp, khiếu kiện, Ủy ban thẩm tra đề nghị bổ sung các quy định mang tính nguyên tắc chung về quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm do AI tạo ra để làm cơ sở quy định chi tiết, để áp dụng thống nhất trong thực tiễn.

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chỉ ra các vấn đề lớn cần đặc biệt lưu ý liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) và các quy định quản lý nhằm đảm bảo phát triển kinh tế-xã hội.
Vấn đề thứ nhất về thời điểm có hiệu lực của một số điều khoản đối với các hệ thống AI rủi ro cao đang triển khai trước ngày luật có hiệu lực. Chủ tịch Quốc hội đề nghị cân nhắc kéo dài thời hạn chuyển tiếp tối đa đối với các hệ thống trong lĩnh vực y tế, giáo dục, tài chính để tránh làm ảnh hưởng đến người dân.
Vấn đề thứ 2, quy định về nghĩa vụ công khai mã nguồn và dữ liệu huấn luyện của các mô hình AI tạo sinh. Chủ tịch Quốc hội cho biết, trong phát biểu ở Hội trường, một số ĐBQH lo ngại việc công khai này sẽ ảnh hưởng đến bí mật kinh doanh. Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét công khai một phần có chọn lọc, thay vì công khai toàn bộ, để có thể tiếp thu ý kiến này.

Vấn đề thứ 3 liên quan đến chế tài xử phạt, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cân nhắc việc đưa các con số cụ thể về mức phạt hành chính vào Luật hay không. Theo Chủ tịch Quốc hội, không nên đưa các con số cụ thể vào Luật mà nên quy định ở Nghị định của Chính phủ để đảm bảo sự linh hoạt khi xử lý các tình huống phát sinh sau này. Luật nên là "luật khung" với nguyên tắc chung, Nghị định và Thông tư sẽ quy định chi tiết hơn.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh tinh thần của việc ban hành luật là có luật để quản lý về trí tuệ nhân tạo AI một cách thực chất, hiệu quả. Luật phải là công cụ để thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ, hỗ trợ chuyển đổi số, số hóa, và trí tuệ nhân tạo đến với người dân, hộ sản xuất kinh doanh, tránh việc quy định bó hẹp, cản trở sự phát triển.
Quốc hội dự kiến biểu quyết thông qua dự án Luật Trí tuệ nhân tạo vào ngày 11/12.
Minh Anh
Tin khác
BIDV nhận giải Báo cáo thường niên tốt nhất lần thứ 3 liên tiếp
Dự án của chủ đầu tư Vipico ngay đầu cầu Rồng có gì đặc biệt?
Tập đoàn Bảo Việt: Top 10 Doanh nghiệp Quản trị Công ty tốt nhất và Giải Nhì Báo cáo phát triển bền vững
AF8 2025: Kiến tạo chuẩn quản trị mới cho hành trình nâng hạng thị trường chứng khoán
Mosla tặng 1.000 bẫy muỗi trong chiến dịch "xanh" phòng chống sốt xuất huyết
Đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam
Hội nghị ngành Công Thương khu vực miền Trung – Tây Nguyên 2025: Định hình hướng phát triển trong giai đoạn mới
THPL - Sáng 5/12/2025, tại TP. Đà Nẵng, Bộ Công Thương phối hợp với chính quyền Thành phố Đà Nẵng khai mạc Hội nghị ngành Công Thương các...05/12/2025 13:35:53Khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị quyết phát triển năng lượng giai đoạn 2026-2030
THPL - Sáng 5/12/2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã chủ trì cuộc họp về việc tiếp thu, giải trình các ý kiến góp ý liên...05/12/2025 11:02:07Giá vàng và ngoại tệ ngày 5/12: Vàng SJC và nhẫn trơn đều giảm
(THPL) – Đầu phiên giao dịch sáng nay 5/12, vàng miếng SJC giảm xuống dưới ngưỡng 154 triệu đồng/lượng, vàng nhẫn cũng giảm 600 - 800 nghìn...05/12/2025 10:09:04Dự đoán “gây sốc” tại Tọa đàm VinFuture: 1 tỷ “giống người mới” sẽ chung sống với loài người vào năm 2050
(THPL) - Đó là dự đoán của GS. Tan Yap Peng tại Tọa đàm “Robot và tự động hóa thông minh” trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học Công nghệ...05/12/2025 10:06:19
ĐỌC NHIỀU NHẤT
Quảng bá thương hiệu Việt
-
Tài khoản Vạn Năng – Lộc Phát toàn diện: Lời giải tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp giữa áp lực thị trường
- Báo Ấn Độ: VinFast được người tiêu dùng thực dụng ưa chuộng, có lợi...
- Khai mạc tuần lễ công nghiệp và công nghệ Việt Nam 2025 tại Trung tâm Triển...
- VinFast VF 6 tiếp tục “thống trị” phân khúc SUV cỡ B bằng loạt lợi thế...


