Kỳ án Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân: Bảo vệ quyền lợi nhà nước hay gây thiệt hại cho nhà nước?

Một vụ án dân sự bình thường

Vào ngày 02/01/2012, Công ty TNHH MTV Nông Thủy sản Tây Nam do ông Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân làm Giám đốc có ký Hợp đồng tín dụng số 01/HĐTD.TN và các phụ lục với Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam (Agribank) chi nhánh Cần Thơ về khoản vay 258 tỷ đồng.

Khoản vay trên được Công ty Tây Nam sử dụng vào việc xây dựng Cụm chế biến nông thủy sản Tây Nam, có địa chỉ tại huyện Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang.

Để có tiền thực hiện dự án, Công ty Tây Nam lập dự án và vay vốn tại Agribank chi nhánh Cần Thơ. Agribank Cần Thơ xét duyệt dự án Công ty Tây Nam nằm trong chương trình cho vay hỗ trợ giảm tổn thất sau thu hoạch đối với nông sản, thủy sản theo Quyết định 63/2010/QĐ-TTg ngày 15/10/2010.

Tài sản thế chấp là tài sản riêng, là siêu thị Citimart gần 3.000 m2 đất và trên 6000 m2 sàn trên đường Nguyễn Trãi, TP Cần Thơ.

Quá trình thực hiện xây dựng dự án do vướng phải một số khó khăn khách quan (vướng túi bùn khổng lồ dưới vị trí nhà máy xây dựng) nên toàn bộ phần xây dựng phải điều chỉnh lại thiết kế, do đó công trình bị chậm tiến độ hơn 1 năm.

Vì vậy, tháng 8/2014 giữa Agribank Chi nhánh Cần Thơ và Công ty Nông thủy sản Tây Nam đã thỏa thuận chuyển toàn bộ khoản vay của Công ty Nông thủy sản Tây Nam sang khoản vay thông thường (chuyển dự án Công Ty Tây Nam ra khởi diện được xét duyệt nằm trong chương trình hỗ trợ theo Quyết định 63/2010/QĐ-TTg), khi nào hoàn thành xong dự án, Agribank Cần Thơ cam kết sẽ tiếp tục xem xét, xét duyệt, và trình cơ quan chức năng để đưa dự án Công ty Tây Nam vào chương trình cho vay hỗ trợ giảm tổn thất sau thu hoạch đối với nông sản, thủy sản theo Quyết định 63/2010/QĐ-TTg ngày 15/10/2010.

Theo dự án Cụm chế biến nông thủy sản Tây Nam có tổng mức đầu tư là 689 tỷ, Công ty Tây Nam đầu tư 200 tỷ, Agribank Cần Thơ cam kết cho vay 289 tỷ (đã giải ngân 258 tỷ), Ngân hàng BIDV chi nhánh Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang (nay là Ngân hàng BIDV chi nhánh Tây Đô Thành phố Cần Thơ) cam kết cho vay 200 tỷ.

Tuy nhiên, do dự án tiếp tục bị kéo dài, do ảnh hưởng bởi khủng hoảng kinh tế khu vực, bên cạnh đó, Ngân hàng BIDV chi nhánh Vị Thanh, Tỉnh Hậu Giang (nay là BIDV chi nhánh Tây Đô, Thành phố Cần Thơ) đã không thực hiện cam kết 3 bên, dẫn đến việc Công ty Tây Nam không thể cân đối được tài chính.  

Về phía Công ty Tây Nam, ngày 02/11/2015, ông Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân đã ký công văn số 211/CVTN/2015 gửi Agribank Cần Thơ đề nghị thanh lý Hợp đồng tín dụng.

Công văn nêu rõ, do Công ty gặp những khó khăn khách quan, không tìm đủ nguồn tài chính cần thiết cũng như sự hỗ trợ từ phía Ngân hàng để hoàn thành dự án nên đề nghị phía Ngân hàng thanh lý Hợp đồng tín dụng số 01/HĐTD ngày 02/01/2012 và các phụ lục liên quan theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, Công ty Tây Nam cũng gửi công văn tới Đảng ủy Khối doanh nghiệp, UBND tỉnh Hậu Giang và các Ban ngành liên quan thông báo tạm dừng dự án do gặp những khó khăn không thể khắc phục.

Trong quá trình đàm phán thanh lý Hợp đồng tín dụng, do không thương lượng được cách tính tiền lãi suất, nên Cty Tây Nam và Agribank Chi nhánh Cần Thơ thống nhất đồng ý để Tòa án giải quyết.

Sau đó, Agribank chi nhánh Cần Thơ đã làm đơn khởi kiện Công ty Tây Nam ra TAND quận Ninh Kiều. Sau khi nghiên cứu hồ sơ, ngày 15/01/2016, TAND quận Ninh Kiều đã ra Thông báo thụ lý vụ án kinh doanh thương mại, số sổ thụ lý số 10/2016/TLHS – KDTM.

Nội dung thông báo nêu rõ: nguyên đơn (Agribank Chi nhánh Cần Thơ) yêu cầu bị đơn (Công ty Tây Nam) trả số tiền vay là 258 tỷ và lãi suất tạm tính đến ngày 10/12/2015 là 100 tỷ (làm tròn số - PV).

Ngày 02/02/2016, căn cứ theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, TAND quận Ninh Kiều đã ra Thông báo về Phiên hòa giải số 34/TB – TA, gửi tới Nguyên đơn và Bị đơn trong vụ án kinh doanh thương mại. Thông báo nêu rõ, mời các đương sự có mặt tại Tòa để tiến hành hòa giải theo các nội dung: “nguyên đơn (Agribank Chi nhánh Cần Thơ) yêu cầu bị đơn (Công ty Tây Nam) trả số tiền vay là 258 tỷ và lãi suất tạm tính đến ngày 10/12/2015 là 100 tỷ, bị đơn phải chịu lãi suất phát sinh cho đến khi thanh toán xong nợ. Nếu bị đơn không thanh toán đủ, yêu cầu phát mãi tài sản thế chấp để Ngân hàng thu hồi nợ”.

Đây rõ ràng là một vụ án dân sự bình thường, được tiến hành theo các điều luật được quy định tại Bộ luật tố tụng dân sự cho đến khi Cơ quan An ninh điều tra Công an thành phố Cần Thơ bất ngờ vào cuộc, khởi tố vụ án và bắt tạm giam Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân với hành vi “làm khống hồ sơ chiếm đoạt tiền lãi suất nhà nước” mặc dù trước đó Agribank có văn bản xác nhận là khoản vay bình thường, không có hỗ trợ lãi suất. Bộ Tài chính cũng có văn bản xác nhận không có hỗ trợ lãi suất.

Bảo vệ quyền lợi nhà nước hay làm thiệt hại cho nhà nước?

Theo Cơ quan tố tụng, tính đến ngày 16/6/2016, ngân hàng xác định tổng dư nợ bao gồm cả gốc và lãi các khoản vay Công ty Tây Nam, Công ty Đồng Bằng Xanh, Công ty Nam Bộ Cửu Long, khoản vay của Phan Duy Phương và Nguyễn Bửu Tâm là 683 tỷ đồng.

Cũng theo cơ Cơ quan tố tụng, tính đến ngày 18/2/2021, ngân hàng xác định tổng dư nợ bao gồm cả gốc và lãi các khoản vay đã lên đến 999 tỷ đồng.

Như vậy, tổng tiền lãi phát sinh sau ngày 16/6/2016 cho đến ngày 18/2/2021 là 316 tỷ đồng. Trung bình mỗi ngày lãi phát sinh gần 200 triệu đồng/ngày, 67 tỷ trên năm.

Cách làm của Cơ quan điều tra Cần Thơ như vậy là bảo vệ quyền lợi nhà nước hay làm thiệt hại cho nhà nước? 

Bởi lẽ, toàn bộ tiền lãi phát sinh kể từ ngày Cơ quan an ninh điều tra Công an thành phố Cần Thơ vào cuộc, thì chủ thể thiệt hại này lại là Agribank chi nhánh Cần Thơ, hay nói khác hơn Agribank Việt Nam đã, đang và sẽ (nếu vụ án chưa thể giải quyết) tiếp tục bị thiệt hại.

Theo Công văn số 653/HĐTV-KHL Hà Nội Ngày 1/7/2016, 14 ngày sau khi Cơ quan an ninh điều tra công an Thành Phố Cần Thơ bắt tạm giam Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân, ông Trịnh Ngọc Khánh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Agribank Việt Nam đã tha thiết đề nghị cơ quan pháp luật Thành phố  Cần Thơ cho phép được phát mãi tài sản thu hồi nợ, nhằm tránh gây hoang mang và bất lợi cho hoạt động kinh doanh của Agribank.

Nhưng việc đề nghị đúng pháp luật, đúng tình, đúng lý lại không được cơ quan an ninh điều tra Công an TP. Cần Thơ quan tâm xem xét.

Và kết quả là gần 5 năm sau đó, các Đảng viên, cán bộ ngân hàng bị khởi tố tạm giam, các cán bộ công nhân viên chức Agribank Cần Thơ, và cả các cán bộ ngân hàng Agribank của toàn hệ thống vẫn không khỏi bàng hoàng, hoang mang, khó hiểu tại sao vụ án dân sự phát mãi tài sản thu hồi nợ đúng pháp luật, thu hồi tiền cho nhà nước lại bị ngăn cản, mà vụ án dân sự lại bị hình sự.

Để rồi 5 năm sau, tiền của ngân hàng, của nhà nước vẫn chưa thể thu hồi, mà thiệt hại của ngân hàng, của nhà nước tăng thêm mỗi ngày.

Tại sao Cơ quan điều tra Công an thành phố Cần Thơ không đợi cho đến khi việc thanh lý hợp đồng kết thúc, nếu Agribank chi nhánh Cần thơ không thu hồi được tiền vốn và lãi (có thiệt hại) thì cơ quan điều tra vào cuộc cũng chưa muộn?

Ai sẽ là người chịu trách nhiệm cho số tiền lãi phát sinh từ ngày 16/6/2016 này? Đây có phải là cách làm hợp lí để bảo vệ quyền lợi nhà nước?

Rất nhiều dấu hỏi được đặt ra trong vụ kỳ án này và Pháp luật Plus sẽ tiếp tục thông tin tới độc giả trong những bài viết tiếp theo.

Theo Minh Tú/Pháp luật Plus