Hợp tác xã Thanh Bình (Đồng Nai): Cây chuối mở lối thoát nghèo bền vững cho người dân địa phương

Bắt đầu từ sự đồng lòng

Năm 2019, khi thị trường nông sản còn nhiều bấp bênh, đầu ra cho trái chuối chưa ổn định, một nhóm nông dân tâm huyết tại (xã Thanh Bình, huyện Trảng Bom cũ) này là xã  Bàu Hàm, tỉnh Đồng Nai đã cùng nhau ngồi lại, trăn trở về con đường phát triển lâu dài.

Từ Tổ hợp tác sản xuất cây chuối, Hợp tác xã Thanh Bình chính thức ra đời với 10 thành viên ban đầu, từ đó HTX bắt đầu bằng sự đồng lòng, niềm tin và mong muốn cùng nhau làm nông nghiệp một cách bài bản có hiệu quả.

Ngay từ những ngày đầu, Hợp tác xã đã xác định rõ mục tiêu: liên kết sản xuất, quản lý chặt chẽ quy trình canh tác, hướng đến tiêu chuẩn xuất khẩu để giải quyết bài toán “được mùa mất giá”, đồng thời mang lại thu nhập ổn định cho các thành viên.

Làm nông nghiệp bằng tư duy mới

Thanh Bình là địa phương có diện tích trồng chuối lớn nhất huyện Trảng Bom (cũ), với gần 2.000 ha. Thay vì chạy theo số lượng, Hợp tác xã lựa chọn con đường nâng cao chất lượng. Trên diện tích khoảng 120 ha, chuối được canh tác theo hướng hữu cơ, tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình kỹ thuật, đảm bảo an toàn và bền vững.

Không dừng lại ở sản xuất thô, Hợp tác xã mạnh dạn đầu tư nhà sơ chế, kho lạnh, máy móc chế biến nông sản khô, chuối dẻo… từng bước hình thành chuỗi giá trị khép kín. Những tiêu chuẩn quản lý chất lượng quốc tế như ISO 22000:2018, FSSC được áp dụng, giúp sản phẩm chuối Thanh Bình tự tin bước ra thị trường thế giới.

Từ những buồng chuối xanh mướt trên đồng ruộng, sản phẩm của HTX đã có mặt tại nhiều thị trường như: Dubai, các nước Ả-rập, Malaysia… – điều mà trước đây người nông dân nơi đây ít khi dám nghĩ tới.

Nâng cao giá trị gia tăng, hướng đến kinh tế tuần hoàn

Điểm đặc biệt tạo nên dấu ấn riêng của Hợp tác xã Thanh Bình chính là tư duy khai thác trọn vẹn giá trị cây chuối. Chuối đẹp được xuất khẩu tươi; chuối kém mã được chuyển sang chế biến thành bột chuối, chuối sấy, thức ăn gia súc. Nhờ đó, trái chuối gần như không bị bỏ đi, giảm lãng phí và nâng cao giá trị kinh tế.

Không chỉ dừng ở trái chuối, Hợp tác xã còn nghiên cứu thành công các sản phẩm từ bẹ chuối, sợi chuối, xuất khẩu sang nhiều thị trường khó tính, trong đó có châu Âu.

Những bẹ chuối tưởng chừng là phế phẩm sau thu hoạch nay trở thành nguyên liệu cho các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, góp phần bảo vệ môi trường và mở ra hướng sinh kế mới cho người dân.

Sau hơn hai năm kiên trì, một dấu mốc quan trọng đã đến khi Tập đoàn KUSANO SAKKO (Nhật Bản) lựa chọn Hợp tác xã Thanh Bình làm đối tác sản xuất nhựa sinh học từ thân cây chuối. Tháng 12/2024, dây chuyền sản xuất chính thức vận hành – sớm hơn dự kiến 6 tháng – đánh dấu bước tiến mới trên con đường tham gia kinh tế tuần hoàn nông nghiệp.

Vững vàng giữa những thử thách

Giai đoạn từ năm 2022 đến nay, kinh tế thế giới và trong nước gặp nhiều biến động, thị trường xuất khẩu nông sản bị thu hẹp, trong đó có mặt hàng chuối. Hợp tác xã Thanh Bình cũng không nằm ngoài vòng xoáy khó khăn ấy. Tuy nhiên, bằng sự linh hoạt trong điều hành, tinh thần dám nghĩ, dám làm và trách nhiệm của Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc, Hợp tác xã vẫn giữ được nhịp sản xuất ổn định.

Không chỉ lo đầu ra cho sản phẩm, HTX còn đặc biệt quan tâm đến đời sống của thành viên và người lao động. Hiện nay, Hợp tác xã tạo việc làm cho gần 100 lao động địa phương, với thu nhập ổn định từ 9 – 15 triệu đồng mỗi tháng, góp phần giữ chân lao động nông thôn và nâng cao đời sống người dân.

Với những thành tích đạt được, Hợp tác xã liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản sạch Thanh Bình đã nhiều năm liền được các cấp, các ngành ghi nhận và khen thưởng, trở thành mô hình tiêu biểu trong phong trào thi đua phát triển kinh tế tập thể, góp phần nâng cao đời sống người dân và xây dựng nông thôn mới bền vững.

Lan tỏa giá trị từ mô hình kinh tế tập thể

Hoạt động hiệu quả của Hợp tác xã Thanh Bình không chỉ thể hiện qua các con số doanh thu, lợi nhuận hay kim ngạch xuất khẩu, mà còn ở những giá trị xã hội bền vững. Hợp tác xã tích cực tham gia các hoạt động an sinh xã hội, từ thiện tại địa phương với tổng số tiền đóng góp khoảng 80 triệu đồng; đồng hành cùng Liên minh Hợp tác xã tỉnh trong các phong trào thi đua.

Quan trọng hơn, Hợp tác xã Thanh Bình đã tạo dựng được niềm tin cho nông dân vào kinh tế tập thể – nơi mỗi thành viên cùng chia sẻ lợi ích và trách nhiệm, cùng hướng tới phát triển lâu dài.

Từ những vườn chuối xanh ở Bàu Hàm, Hợp tác xã liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản sạch Thanh Bình đang từng ngày khẳng định rằng, khi người nông dân biết liên kết, đổi mới tư duy và làm nông nghiệp bằng trách nhiệm, cây chuối không chỉ là cây trồng mưu sinh, mà còn trở thành chìa khóa mở ra tương lai phát triển bền vững.

Minh Sáng