Hải Phòng: Cụm di tích nhà Mạc đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt

Ngày 19/4, tại Khu tưởng niệm Vương triều Mạc, xã Kiến Hưng, huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng đã diễn ra Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Cụm di tích liên quan đến nhà Mạc ở Dương Kinh.

Theo sử sách ghi lại, Vương triều Mạc do Thái tổ Mạc Đăng Dung (1483-1541), người làng Cổ Trai, huyện Nghi Dương, phủ Kinh Môn, trấn Hải Dương (nay là xã Kiến Hưng, huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng) sáng lập.

Vương triều Mạc tồn tại từ năm 1527 đến năm 1592, trải qua 65 năm với 5 đời vua: Mạc Đăng Dung (1527-1529), Mạc Đăng Doanh (1530-1540), Mạc Phúc Hải (1541-1546), Mạc Phúc Nguyên (1547-1561) và Mạc Mậu Hợp (1562-1592). Dù chỉ trị vì trong một khoảng thời gian không dài so với các triều đại phong kiến khác, song nhà Mạc đã ghi dấu ấn rõ nét trong lịch sử dân tộc bằng những cải cách về kinh tế, hành chính, giáo dục, đề cao nhân tài, làm cho đời sống nhân dân no đủ và xã hội ổn định.  

Dưới thời nhà Mạc, Dương Kinh - quê hương của vua Mạc Đăng Dung, vị vua khai sáng Vương triều Mạc được xây dựng trở thành đô thị ven biển đầu tiên trong lịch sử Việt Nam và là kinh đô thứ 2 sau kinh thành Thăng Long. Điều đó đã thể hiện tầm nhìn chiến lược về chính trị, quân sự và kinh tế của nhà Mạc. Dương Kinh xưa với nhiều di tích, di sản, bảo vật quốc gia, công trình văn hóa thời Mạc vẫn tồn tại đến ngày nay.

Tiêu biểu là Cụm Di tích liên quan đến nhà Mạc ở Dương Kinh (huyện Kiến Thụy) gồm: Đền - Chùa Hòa Liễu được xếp hạng Di tích cấp quốc gia năm 1993; Từ đường họ Mạc được xếp hạng là Di tích cấp quốc gia năm 2002; Chùa Trà Phương được xếp hạng Di tích cấp quốc gia năm 2007; Chùa Nhân Trai được xếp hạng Di tích cấp thành phố năm 2003; Khu tưởng niệm các vua nhà Mạc được xếp hạng là Di tích lịch sử cấp thành phố năm 2016.

Cụm 5 Di tích liên quan đến nhà Mạc ở Dương Kinh là tổng hòa của nhiều yếu tố về văn hóa, lịch sử và nghệ thuật. Tại đây hiện đang lưu giữ những bảo vật quốc gia: thanh Định Nam Đao, tượng Thái tổ Mạc Đăng Dung, bức phù điêu Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn, cùng các văn bia mang tính độc bản và những Lễ hội văn hóa phi vật thể quốc gia đặc sắc, điển hình là Lễ hội Minh thề (thề không tham nhũng) độc nhất vô nhị ở Việt Nam.

Việc Cụm di tích liên quan đến nhà Mạc ở Dương Kinh được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long ký quyết định số 152 ngày 17/1/2025 công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt (trở thành 1 trong 5 di tích quốc gia đặc biệt của TP Hải Phòng) là sự kiện quan trọng, ghi nhận những giá trị to lớn, tiêu biểu về mặt lịch sử, văn hóa và kiến trúc của quần thể di tích này.

Đây cũng là cơ hội để huyện Kiến Thụy cùng với TP Hải Phòng phát triển quảng bá về văn hóa, du lịch, góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển và hội nhập trong thời gian tới.

Hiện, Hải Phòng có 5 di tích được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt gồm: Di tích danh lam thắng cảnh Quần đảo Cát Bà (huyện Cát Hải) được công nhận vào năm 2013, Khu di tích Đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (huyện Vĩnh Bảo) được công nhận vào năm 2015, Bến tàu không số K15 (quận Đồ Sơn) nằm trong Cụm di tích lịch sử đường Hồ Chí Minh trên biển được công nhận vào năm 2024, Cụm di tích Từ Lương Xâm - Căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 (quận Hải An) và Cụm di tích liên quan đến nhà Mạc ở Dương Kinh (huyện Kiến Thụy) được công nhận vào năm 2025.

Ngọc Phương