Giọng ca Opera Phúc Tiệp tiết lộ lý do bén duyên nhạc xưa

Ca sĩ Phúc Tiệp gốc Thái Bình, được biết đến là một trong những giọng nam thính phòng hàng đầu hiện nay, kế cận lớp tiền bối của dòng nhạc thính phòng Việt Nam. Với chất giọng nội lực khỏe khoắn, hào sảng và đầy nội lực, anh còn được cố NSND Doãn Tần và NSND Quang Thọ yêu quý dìu dắt, xem như con cháu trong nhà. Sau khi tham gia một số cuộc thi âm nhạc và ghi dấu với nhiều giải thưởng như: giải Nhì dòng nhạc thính phòng “Sao mai 2007”, giải Nhì “Tiếng hát Thính phòng toàn quốc 2009”…

Phúc Tiệp bền bỉ với tình yêu đối với dòng nhạc bác học và kiên định với việc giữ “lửa” dòng nhạc này trong vai trò giảng viên khoa Thanh nhạc của Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Nam ca sĩ tự hào khẳng định mình là “dân thính phòng” chính hiệu và chỉ khi hát dòng nhạc này, anh mới được là chính mình. 

Cuộc chơi với nhạc xưa - album “Vết xưa” 

Cũng bởi tình yêu quá lớn mà Phúc Tiệp dành cho nhạc thính phòng nên mới đây khi anh bất ngờ tiết lộ về việc hát nhạc xưa, thậm chí còn làm hẳn album về nhạc xưa, nhiều người không khỏi ngạc nhiên. Theo đó, album có tựa đề “Vết xưa” được Phúc Tiệp âm thầm thực hiện cách đây gần 3 năm, quy tụ 9 nhạc phẩm của các nhạc sĩ tên tuổi gồm: Mùa hè đẹp nhất, Mùa đông sắp đến, Cơn mưa phùn (Đức Huy), Căn nhà xưa (Nguyễn Đình Toàn), Như chiếc que diêm, Mắt lệ cho người (Từ Công Phụng), Một lần nào cho tôi gặp lại em, Rồi cũng già (Vũ Thành An), Chiều một mình qua phố (Trịnh Công Sơn). 

Chia sẻ về việc bỗng dưng “rẽ” sang hát một dòng nhạc khác với niềm đam mê của mình, Phúc Tiệp tâm sự, nhiều năm nay khi đã có chỗ đứng nhất định ở dòng nhạc thính phòng, anh trăn trở suy nghĩ đến việc mình vẫn thiếu một điều gì đó trong việc tiệm cận với cộng đồng nghe nhạc nói chung và đã tới lúc nên có sự bứt phá để ghi dấu tên tuổi của mình trong dòng chảy nhạc Việt. Dù vậy, anh tự nhủ, nếu có hát dòng nhạc nào, kết hợp với ai đi chăng nữa thì cuối cùng trong đó vẫn phải có “chất” riêng, ví như có một vài câu hát mà khi cất lên, anh được là chính mình và giọng hát phải thật “vỡ kính”. 

Để biến ấp  đó trở thành hiện thực, khoảng cuối năm 2018, anh đã tìm đến nhạc sĩ Đức Trí với ý định làm mới một số ca khúc “Làn Sóng Xanh” một thời theo phong cách mang âm hưởng bán cổ điển semi-classic. Sau vài tháng bay đi bay lại giữa Hà Nội và TP.HCM, làm việc với nhạc sĩ Đức Trí tại nhà và trong phòng thu, cuối cùng khi ra bản demo, cả hai đành phải thừa nhận là chưa tìm ra được cách giải bài toán âm nhạc trên một cách hiệu quả nhất nên đành tạm gác lại dự án này. 

Trước đó, nhạc sĩ Đức Trí cũng thẳng thắn chia sẻ trước là anh từ xưa đến nay thường chỉ làm nhạc cho ca sĩ nữ vì chất nhạc của anh vốn dĩ rất nhẹ nhàng, không phù hợp với giọng nam. Song vì quý mến Phúc Tiệp nên anh nhận lời làm thử xem sao. Nhớ lại, Phúc Tiệp kể, nhạc sĩ Đức Trí luôn yêu cầu anh “hát nhẹ hơn, nhẹ hơn” nhưng dù anh đã hát rất nhẹ rồi thì chất giọng của anh vẫn quá mạnh so với dòng nhạc của Đức Trí. Kết quả là hai anh em kéo nhau từ phòng thu ra…quán nhậu. Sau này cả hai vẫn thỉnh thoảng hợp tác với nhau tại một số sự kiện, concert âm nhạc lớn nhỏ. 

Không chỉ từng thử sức với nhạc Đức Trí mà Phúc Tiệp còn từng hát nhạc do nhạc sĩ Quốc Trung phối, như ca khúc “Tình ca” theo phong cách nhạc “world music” – thể loại âm nhạc mở có sự pha trộn không biên giới giữa nhiều phong cách nhạc khác nhau, từ dân gian đến đương đại. Nam ca sĩ bộc bạch, anh đã “lăn như bi”, tìm đến các nhạc sĩ không liên quan gì đến âm nhạc thính phòng với mong muốn làm mới mình. Song dù “lăn” đến đâu, anh cũng kiên định với suy nghĩ: “Mình có thể làm một sản phẩm âm nhạc khác, mới mẻ và mới lạ, nhưng trong đấy phải là chính mình chứ không thể là người khác được. Chứ nếu như mình biến thành người khác thì những giá trị mà mình tạo được hơn 20 năm nay bằng âm nhạc thính phòng coi như đổ sông đổ bể”. 

Cũng theo Phúc Tiệp, với anh thì việc hát thính phòng giống như “con cá được thả vào nước”, thỏa sức bơi lội tung tăng mà không vướng víu bất cứ vấn đề gì. Suốt hơn 20 năm nay, trên sân khấu trong và ngoài nước, anh cũng hát toàn những tác phẩm đồ sộ của các nhà soạn nhạc âm nhạc cổ điển nổi tiếng thế giới như: Mozart, Beethoven…

Trong vài ba năm thử tìm tòi làm mới phong cách âm nhạc, anh nhận ra giọng hát mình chỉn chu về kỹ thuật và tìm thấy cảm xúc thăng hoa ở dòng nhạc thính phòng nhưng sự tinh tế thì chưa đủ để bén duyên với các dòng nhạc mềm mại khác. Anh tập cách sống chậm lại, tĩnh tâm hơn. Cùng lúc này, anh nghĩ đến việc hát nhạc xưa khi tự thấy bản thân đã đủ độ va vấp, trải nghiệm và sẵn sàng thả lỏng mình hơn trong cách hát. Sau khi làm xong album “Vết xưa”, anh đưa cho một vài người bạn nghe và ai cũng đều thốt lên ngạc nhiên: “Đây là Tiệp hát thật à? Tiệp mà hát được loại nhạc mềm thế này à?”. 

Dù được ghi nhận đã có sự “lột xác” khó tin nhưng Phúc Tiệp hào hứng vì thật ra 9 ca khúc trong album “Vết xưa” vẫn mang màu sắc rất riêng của anh. Nói vậy là bởi anh vẫn lồng ghép một chút màu sắc thính phòng vào trong đó, dù chỉ là một vài câu hát mà chỉ cần người nghe tinh ý một chút sẽ nhận ra. Nam ca sĩ thừa nhận, anh đã phải tiết chế khoảng 70% chất giọng của mình, giống như một người bình thường có giọng nói hào sảng, nhưng giờ đây phải nói nhỏ lại, chậm lại sao cho vẫn đảm bảo độ tròn vành rõ chữ và giàu cảm xúc. 

Đặc biệt, để thực hiện album nhạc xưa đầu tay này, anh quyết định cộng tác với những tài năng “ở ẩn” có đam mê cuồng nhiệt với âm nhạc. Ví dụ guitarist Mèo Ú (Trương Xuân Thủy) chưa từng học qua một trường lớp đào tạo bài bản nào về âm nhạc mà vốn là sinh viên trường Ngoại giao nhưng chơi đàn lại rất có hồn và cảm xúc. Kênh Youtube riêng của guitarist này thu hút tới hàng triệu lượt theo dõi. Một guitarist khác là Đạo Nguyễn thì hiện đang là chủ nhiệm một phòng trà ở Hà Nội.

Phúc Tiệp cho biết, anh hiểu được rằng hát nhạc xưa thì càng đơn giản, gần gũi, tự sự bao nhiêu, càng dễ chạm được đến cảm xúc người nghe bấy nhiêu. Thế nên ở album này, anh muốn bắt tay với những người mà tiếng đàn, tiếng nhạc mà họ đánh lên lại rất tự nhiên, có sức lay động tâm hồn thay vì trưng trổ về mặt kỹ thuật.

 “Album ‘Vết xưa’ có thể nói là cuộc chơi của tôi trong âm nhạc, giống như một vệt sáng vút lên, một dấu vết để lại. Với tôi, việc chinh phục bản thân với nhạc xưa không hề dễ dàng chút nào, kỹ thuật thanh nhạc thì đơn giản, cái khó nhất là làm sao hát để ra được tinh thần ở bên trong ca khúc. Tôi muốn có một Phúc Tiệp hát dòng nhạc này có gì đó khác biệt với số đông những người khác.” – Phúc Tiệp chia sẻ. Nam ca sĩ tiết lộ thêm, sau album này, anh đã nghĩ đến việc hát nhạc Đoàn Chuẩn Từ Linh, nhạc Phú Quang…nhưng anh sẽ chọn hát những bài ít người hát, chưa được phổ biến nhiều nhưng anh lại thấy rất hay và đậm chất tự sự. 

MV “Tôi là người thợ lò” với bối cảnh quay… trong lòng đất

Không chỉ gây bất ngờ với album “Vết xưa” đánh dấu màn chào sân với dòng nhạc xưa, dịp này Phúc Tiệp cũng quyết định trình làng một MV vô cùng đặc biệt - MV “Tôi là người thợ lò”. MV được anh chọn ra mắt cận kề dịp kỷ niệm 86 năm ngày truyền thống của công nhân vùng mỏ (12/11/1936 - 12/11/2022) hay còn gọi là ngày vùng mỏ bất khuất. 

Nói về sản phẩm âm nhạc này, Phúc Tiệp cho biết, MV “Tôi là người thợ lò” được anh ghi hình từ năm 2019, trước thời điểm xảy ra đại dịch Covid-19 nhưng phải đến bây giờ mới chọn được thời điểm phù hợp để ra mắt khán giả.

Ngoài những cảnh quay trong hầm lò sâu 175m thì MV “Tôi là người thợ lò” cũng có một số bối cảnh quay khác ở những mỏ than lộ thiên trên mặt đất và cả cảnh quay ở đỉnh núi Bài Thơ, Hạ Long, Quảng Ninh. Phúc Tiệp chia sẻ, để lấy một vài giây quay trên đỉnh núi Bài Thơ, anh cùng êkip đã phải mất nguyên 1 ngày trèo qua những mỏm đá tai mèo sắc nhọn để lên được đỉnh núi cao. Anh còn mặc nguyên cây vest, đi giày da để trèo núi nên rất vất vả. Lúc đi lên đã vậy, lúc xuống núi còn nguy hiểm hơn vì không có đường mà vẫn phải bám vào các mỏm đá tai mèo để đi xuống. Khi quay ở bối cảnh cao này, do địa hình hiểm trở phức tạp nên êkip đã bị hỏng mất 2 chiếc flycam giá trị. 

MV “Tôi là người thợ lò” - Phúc Tiệp

Làm MV về một ca khúc có thể nói là “siêu kinh điển” trong kho tàng âm nhạc thính phòng Việt Nam, lại từng được rất nhiều giọng ca tiền bối và đồng nghiệp cùng thế hệ thể hiện thành công, Phúc Tiệp quyết định phải làm sao “khoác” được chiếc áo mới cho tác phẩm này.

Muốn vậy trước tiên cần một bản phối mới, khác biệt và mang hơi hướm âm nhạc thời đại này hơn. Anh tìm đến thuyết phục nhạc sĩ Lưu Hà An nhận lời giúp mình. Nam ca sĩ tiết lộ, nhạc sĩ “Con cò” đã bỏ rất nhiều công sức và tâm huyết vào bản phối này. 

“Thông thường nhạc sĩ khi bắt tay vào làm một sản phẩm thì sẽ xác định bố cục, xong phối từ đầu đến cuối. Song với ca khúc này, nhạc sĩ Lưu Hà An lại làm… từ dưới lên trên, tức là phối ngược từ phần kết rồi mới đến phần đầu. Có lẽ bởi phần kết của bài hát mang tính hào sảng và huy hoàng, nên nhạc sĩ Lưu Hà Anh quyết định chọn câu kết đó làm chất xúc tác, cảm hứng để phối trước” - Phúc Tiệp tiết lộ.

Khác so với album “Vết xưa”, êkip cộng sự mà Phúc Tiệp chọn đồng hành với mình trong MV “Tôi là người thợ lò” đều là những tên tuổi uy tín trong giới âm nhạc, từ ca sĩ hát bè đến hợp xướng đều là những tài năng hàng đầu trong làng nhạc Việt.

Nam ca sĩ bày tỏ, việc chọn ra mắt cùng lúc album “Vết xưa” và MV “Tôi là người thợ lò” cũng là để anh tự nhắc mình vẫn là một ca sĩ thính phòng, dù làm gì đó khác biệt thì cuối cùng vẫn cứ mang màu sắc đặc biệt của thính phòng. Giống như cái cây âm nhạc có thể chiết thêm nhiều cành nhưng gốc rễ vẫn cứ là nhạc thính phòng.

Ngân An. Ảnh: Toàn Vũ, Hòa Nguyễn