Gần 1 tỷ hóa đơn điện tử từ máy tính tiền được phát hành trong 5 tháng

Chiều ngày 11/6, Cục Thuế cho biết, trong tháng 5, ngành Thuế đã tập trung chỉ đạo công tác chuẩn bị cho lộ trình bãi bỏ thuế khoán và chuyển sang kê khai đối với hộ kinh doanh theo đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ Tài chính.

Song song với đó, việc triển khai hóa đơn điện tử (HĐĐT) có mã khởi tạo từ máy tính tiền tiếp tục được đẩy mạnh trên phạm vi toàn quốc, đặc biệt trong các lĩnh vực bán lẻ, ăn uống, dịch vụ tiêu dùng, ... Đây là những bước đi quan trọng, thể hiện quyết tâm của ngành trong việc nâng cao tính công bằng, minh bạch và hiệu quả của hệ thống thuế, đồng hành cùng quá trình chuyển đổi mô hình kinh doanh trong nền kinh tế số.

Theo Cục thuế, 5 tháng đầu năm 2025, có 109.305 cơ sở kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) từ máy tính tiền, phát hành hơn 969 triệu hóa đơn; lũy kế đến hết 31/5, có 202.319 cơ sở đăng ký, tăng 217,5% so với cuối năm 2024 với tổng số hơn 2,3 tỷ hóa đơn đã khởi tạo thành công.

Tổng số HĐĐT đã tiếp nhận và xử lý là hơn 2,6 tỷ hóa đơn, lũy kế từ khi triển khai đến 31/5/2025, tổng số HĐĐT cơ quan Thuế tiếp nhận và xử lý là 14,4 tỷ hóa đơn.

Đại diện Cục Thuế cho biết, từ ngày 1/6, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, các doanh nghiệp, hộ kinh doanh kê khai và hộ kinh doanh khoán có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên, bán hàng trực tiếp đến người tiêu dùng, sử dụng thiết bị bán hàng (POS, máy tính, điện thoại…) bắt buộc phải sử dụng HĐĐT có mã khởi tạo từ máy tính tiền.

Để thực hiện quy định này, ngành Thuế đã đồng loạt triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, từ nâng cấp hệ thống kỹ thuật, ban hành Công điện chỉ đạo, đến phối hợp với chính quyền địa phương và tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc hỗ trợ hộ kinh doanh. Tháng 6, tháng 7/2025 được xác định là cao điểm hỗ trợ triển khai trên toàn quốc.

Về triển khai eTax Mobile, báo cáo Cục Thuế cho hay, từ khi triển khai đến nay, đã có 5.003.469 lượt tải và cài đặt, sử dụng ứng dụng (tăng 55% so với thời điểm cuối năm 2024); số giao dịch qua ngân hàng thương mại (NHTM) là 3.828.285 giao dịch với tổng số tiền đã nộp thành công 6.914 tỷ đồng.

Hiện, ngành Thuế tiếp tục tăng tốc chuyển đổi số trong toàn hệ thống, trọng tâm trong tháng 6/2025 là hoàn thành nâng cấp các ứng dụng công nghệ thông tin để đáp ứng các quy định mới tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP và Thông tư 86/2024/TT-BTC, bảo đảm sẵn sàng triển khai sử dụng mã định danh cá nhân thay thế mã số thuế từ ngày 01/7/2025. Bên cạnh đó, tiếp tục hoàn thiện nền tảng dữ liệu lớn, hạ tầng trung tâm dữ liệu mới và các giải pháp tích hợp dịch vụ công trực tuyến cấp độ cao trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia.

Trước đó, ngày 5/6, tại Hội nghị trực tuyến giữa cơ quan thuế toàn quốc và hộ kinh doanh “Hỗ trợ, hướng dẫn, giải đáp vướng mắc của hộ kinh doanh trong việc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền”, đại diện những hộ kinh doanh ngành nghề như: ăn uống, cafe hay tiệm thuốc chủ yếu phục vụ tệp khách hàng lẻ cũng nêu vấn đề: việc chưa cho phép điều chỉnh doanh thu trong các trường hợp giảm giá hay trả hàng đang tạo ra bất cập trong kê khai.

Theo giới chuyên môn, đây là điểm nghẽn kỹ thuật cần sớm được khắc phục, nhằm đảm bảo tính chính xác trong xác định nghĩa vụ thuế... Bên cạnh đó, nhiều ý kiến đề xuất, hệ thống kê khai cần được thiết kế dễ dàng hơn; đặc biệt với nhóm hộ kinh doanh nhỏ, người lớn tuổi - đối tượng ít có điều kiện tiếp cận công nghệ.

Cũng nhiều ý kiến khác được ghi nhận, bên cạnh những hộ kinh doanh nhanh chóng tuân thủ, nhiều hộ kinh doanh sau 1/6 đã dừng nhận chuyển khoản hoặc ghi sai nội dung chuyển khoản, khách chuyển khoản thì bị thu thêm để tính vào thuế.

Liên quan đến thông tin này, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết, đây có thể được xem là hành vi "né" thuế, tuy nhiên việc xác định doanh thu thông qua dòng tiền trên tài khoản ngân hàng chỉ là một trong số các nghiệp vụ để kiểm tra doanh thu của hộ kinh doanh. Để xác định sát thực doanh thu, cơ quan thuế có thể sử dụng đồng thời nhiều biện pháp nghiệp vụ khác nhau.

Theo ông Mai Sơn, cũng có tình trạng người kinh doanh online sử dụng tài khoản người khác, không chính chủ, hoặc cố tình không ghi nội dung chuyển khoản để né thuế.

Trong những trường hợp này, cơ quan thuế sẽ đối chiếu dữ liệu từ ngân hàng, Bộ Công an, Bộ Công Thương, các sàn thương mại điện tử và đơn vị vận chuyển... để kiểm tra. Với việc thu tiền mặt qua hình thức COD (thu hộ), thông tin từ các đơn vị vận chuyển sẽ được khai thác kịp thời và liên tục. Nếu hộ kinh doanh sử dụng tài khoản người khác, ngành thuế vẫn có biện pháp giám sát.

Theo các chuyên gia kinh tế, trong giai đoạn chuyển giao hình thức nộp thuế từ khoán sang đăng ký, kê khai theo doanh thu thực tế còn khó khăn, bất cập là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, việc buộc xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền không chỉ giúp cơ quan thuế quản lý tốt hơn nguồn thu, mở rộng cơ sở thu mà còn giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng vì hóa đơn giúp kiểm soát đầu vào, đầu ra của các hộ kinh doanh, buộc các hộ kinh doanh làm ăn chuẩn chỉnh hơn, lựa chọn nguyên vật liệu đầu vào có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

"Thuế không tăng, chỉ có mức độ minh bạch là được nâng cao, "né" thuế sẽ bị truy thu, xử phạt, thậm chí xử lý hình sự nếu nghiêm trọng. Trong tháng 6 này, cơ quan thuế sẽ đến từng hộ kinh doanh, hỗ trợ chuyển đổi sang hoá đơn điện tử từ máy tính tiền, đảm bảo điều kiện thực hiện tốt nhất", Phó Cục trưởng Cục Thuế nhấn mạnh.

Tuấn Kiệt