Dự báo xuất khẩu thủy sản năm 2024 còn nhiều khó khăn

Năm 2023, lạm phát cao, nhu cầu các thị trường hầu hết sụt giảm mạnh, giá xuất khẩu giảm...khiến cho tổng kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản giảm 17% so với năm 2022, chỉ đạt 9,2tỷ USD.

Trong đó, các thị trường xuất khẩu sụt giảm mạnh là yếu tố lớn nhất khiến xuất khẩu thuỷ sản nước ta sụt giảm. Trong 10 tháng năm 2023, thị trường Mỹ sụt giảm mạnh nhất, với 32%; thị trường Trung Quốc giảm 15%; các thị trường còn lại như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU đều giảm từ 10-20%. Một vài thị trường mới nổi có sự tăng trưởng tuy nhiên đóng góp là không đáng kể.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) nhận định, năm 2024, nhiều khó khăn sẽ tiếp tục chi phối tình hình sản xuất và xuất khẩu thủy sản.

Thứ nhất, kinh tế thế giới phục hồi chậm, Xung đột Nga - Ukraine, giao tranh ở Trung Đông và các vấn đề địa chính trị khác trên thế giới chắc chắn làm xáo trộn thương mại toàn cầu trong đó có thủy sản.

Thứ hai, chu kỳ giảm giá nhiều loài thủy sản có thể vẫn tiếp diễn tới hết nửa đầu năm 2024.

Thứ ba, nhu cầu thị trường Hoa Kỳ hồi phục chậm và xu hướng tăng nhập khẩu tôm giá rẻ từ Ecuador. Xuất khẩu tôm sang Hoa Kỳ sẽ khó khăn hơn nếu bị áp thuế chống trợ cấp (CVD).

Thứ tư, thị trường Trung Quốc nhu cầu phục hồi mạnh hơn, nhưng trả giá thấp, khó cạnh tranh.

Thứ năm, chi phí thức ăn tiếp tục là thách thức lớn cho cả ngành nuôi tôm và cá tra.

Thứ sáu, mặt hàng tôm tiếp tục cạnh tranh với Ecuador và Ấn Độ về giá và nguồn cung, tình trạng dư cung có thể vẫn tiếp diễn tới nửa đầu năm (sản lượng tôm thế giới năm 2024 sẽ tăng 4,8% lên 5,9 triệu tấn). Ecuador và Ấn Độ đang tăng thị phần cả ở Hoa Kỳ, Trung Quốc, EU và Nhật Bản, đồng thời tăng xuất khẩu tôm chế biến dù tỷ trọng còn khiêm tốn.

Thứ bảy, với mặt hàng hải sản, thẻ vàng IUU tiếp tục là thách thức, nếu không tháo gỡ được trong năm 2024 sẽ khiến xuất khẩu sang EU đình trệ vì thủ tục xác nhận, chứng nhận thủy sản khai thác còn bất cập vì các yếu tố nguồn lực, nhân lực và cơ sở hạ tầng không đáp ứng. 

Với sự thích nghi, điều chỉnh bối cảnh thị trường, VASEP dự đoán các doanh nghiệp thủy sản sẽ giúp doanh số xuất khẩu của ngành hồi phục trở lại mức 9,5 - 10 tỷ USD năm 2024. Trong đó, ngành tôm hướng tới mục tiêu 4 tỷ USD, cá tra đạt khoảng 1,9 tỷ USD, còn lại là các mặt hàng hải sản dự báo thu về khoảng 3,6 - 3,8 tỷ USD.

Đỗ Khuyến (t/h)