Đèo Cả (HHV) thẳng thắn nói về khoản nợ vay dài hạn, kiên định với chiến lược dài hạn

 “Các khoản nợ dài hạn là bình thường”

Với đặc thù các dự án đầu tư PPP có cơ cấu vốn tham gia dự án rất lớn, bao gồm vốn ngân sách nhà nước, vốn chủ sở hữu và vốn huy động do nhà đầu tư huy động.

Các dự án hạ tầng giao thông do HHV đầu tư được triển khai qua hình thức hợp đồng BOT trước thời điểm Luật PPP có hiệu lực (1/1/2021), gần như không có sự tham gia của vốn nhà nước, phần vốn chủ sở hữu nhà đầu tư theo quy định từ 10-15% tổng mức đầu tư, còn lại là vốn nhà đầu tư huy động khác.

Thẳng thắn chia sẻ về những khoản nợ vay dài hạn hiện nay của HHV, ông Nguyễn Hữu Hùng- Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả cho biết:”Tại thời điểm 31/3/2024, HHV ghi nhận khoản dư nợ vay dài hạn gần 20.000 tỷ đồng. Đây phần lớn là các khoản đầu tư cho 3 dự án BOT: Chuỗi hầm Đèo Cả – Cù Mông – Cổ Mã – Hải Vân; Cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn và Hầm đường bộ Phước Tượng – Phú Gia; tỷ suất lợi nhuận các khoản đầu tư được Nhà nước đảm bảo ở mức 11-11,5%/năm”.

Ông Hùng cho rằng: “ Các khoản nợ dài hạn là vấn đề rất bình thường ở các doanh nghiệp đầu tư hạ tầng giao thông, đặc biệt là các dự án đầu tư hình thức PPP hiện nay, khi tổng mức đầu tư lớn trên 10.000 tỷ đồng, thời gian hoàn vốn kéo dài, tỷ lệ tham gia vốn của nhà nước thấp, trong khi khả năng cho vay và lãi suất của ngân hàng khá cao.

Sở dĩ ông Hùng khẳng định như vậy, là bởi, trước khi ngân hàng quyết định cấp tín dụng đều được thẩm định về pháp lý, tính khả thi, khả năng trả nợ và hiệu quả dự án.

Tài sản đảm bảo cho các khoản vay là quyền thu phí. Các dự án đều đã đưa vào khai thác, tạo ra nguồn thu ổn định và tăng trưởng đều hàng năm.

Nêu cụ thể, ông Hùng cho biết: “ Doanh thu thu phí năm 2023 đạt gần 1.600 tỷ đồng, tăng 6% so với cùng kỳ. Nguồn tiền, dòng tiền ổn định, lịch trả nợ đã được sắp xếp phù hợp với vòng thời gian thu phí hoàn vốn của dự án.

Do đó, các khoản vay, lãi vay đều được trả đầy đủ, đúng hạn và không ảnh hưởng đến dòng tiền, hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như lợi ích của cổ đông”.

Kết quả là minh chứng cho chiến lược mang tính bền vững

Công ty cổ phần đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả (HHV) là doanh nghiệp trong lĩnh vực đầu tư – thi công- quản lý vận hành các dự án hạ tầng giao thông tại Việt Nam.

HHV đã tham gia đầu tư các dự án hạ tầng giao thông với tổng mức đầu tư hơn 50.000 tỷ đồng như: chuỗi hầm Đèo Cả- Cổ Mã- Cù Mông – Hải Vân 2, dự án hầm đường bộ Phước Tượng – Phú Gia, cao tốc Bắc Giang – Lạng Sơn, cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo…

Trao đổi thông tin với PV Thương hiệu và Pháp luật, ông Nguyễn Hữu Hùng – Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả khẳng định, HHV luôn ghi nhận kết quả sản xuất kinh doanh với mức tăng trưởng tốt hàng năm. Năm 2023, doanh thu hợp nhất của HHV đạt 2.685 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 364 tỷ đồng.

Còn nhớ, tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2023 của HHV, ông Hồ Minh Hoàng, Chủ tịch Tập đoàn Đèo Cả từng nhấn mạnh với các cổ đông: “Cổ phiếu HHV không phải là Thánh Gióng mà sẽ là thiên lý mã cho những dặm đường xa”. 

Thông điệp này được Đèo Cả chứng minh bằng những chiến lược dài hạn mang tính bền vững, bao gồm: Đào tạo, quy hoạch và phát triển nguồn nhân lực, trong đó là từng bước hợp tác với các trường đại học, đào tạo nguồn nhân lực từ lãnh đạo cấp cao đến công nhân đáp ứng nhu cầu thực tế của Đèo Cả và các trường đại học;

Đầu tư trang thiết bị hiện đại, ứng dụng công nghệ vào các hoạt động kinh doanh; Xây dựng quy trình minh bạch để quản trị chặt chẽ rủi ro khi xảy ra sự cố; Tăng trưởng đột phá và duy trì tính ổn định bằng chính nỗ lực của toàn nhân sự.

Nhìn lại một chặng đường dài vừa qua, HHV đã và đang tiếp tục khẳng định chiến lược tăng trưởng tập trung với các cổ đông bằng những giá trị cốt lõi như đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành công trình giao thông. Với các nhiệm vụ cụ thể cho các giai đoạn ngắn hạn – trung hạn – dài hạn, phát triển mạnh cả về quy mô và các sản phẩm công trình giao thông.

Trong giai đoạn 2019-2023 (giai đoạn diễn ra đại dịch Covid-19), HHV vẫn nỗ lực đảm bảo tốt đời sống cho người lao động, đảm bảo lợi nhuận cho các cổ đông, nhà đầu tư, khi kết quả sản xuất kinh doanh có mức tăng trưởng mạnh, với doanh thu tăng gấp 4 lần, lợi nhuận sau thuế tăng 10 lần so với thời điểm 2019.

Tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế giai đoạn 2019-2023 lần lượt đạt 54% và 24%.

Các chỉ tiêu hệ số thanh toán ngắn hạn, hệ số thanh toán nhanh đều ở mức an toàn (lần lượt đạt 2,1 và 2,03). Tại thời điểm 31/12/2023 hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của HHV được duy trì ở mức tốt 2,2 lần; Vốn luôn chuyển là 664 tỷ đồng.

Thực tế cũng cho thấy, doanh nghiệp “ Nghĩ thật, nói thật, làm thật, hiệu quả thật” đang được nhiều địa phương mời gọi đầu tư, như Cao Bằng, Lạng Sơn…để thực hiện đầu tư các dự án PPP, trong đó có cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh (đã khởi công hồi tháng 1/2024), cao tốc Hữu Nghị – Chi Lăng vừa khởi công trong tháng 4/2024 vừa qua. Ngoài ra, Đèo Cả cũng vừa liên tục khánh thành các dự án cao tốc như cao tốc Mai Sơn – QL45, Nghi Sơn – Diễn Châu, đặc biệt dự án PPP Cam Lâm – Vĩnh Hải đã khánh thành trong tháng 4/2024 vừa qua.

Đây là dự án khá đặc biệt với sáng tạo của Đèo Cả trong mô hình PPP++, trong đó đã huy động đa dạng các nguồn vốn để thực hiện hoàn thành các dự án có vốn đầu tư lớn, triển khai trong điều kiện khó khăn: đấu thầu giảm giá gần 1.000 tỷ đồng, điều kiện địa hình, đường tiếp cận khó khăn, thực hiện trong thời gian xảy ra dịch Covid-19, “bão giá” vật liệu xảy ra…

Để chuẩn bị cho việc hoạch định đầu tư, thi công, quản lý vận hành các dự án lớn, Đèo Cả đã áp dụng mô hình huy động vốn PPP++, chủ động đào tạo nhân sự từ công nhân, kỹ sơ đến các nhà quản lý thông qua việc kết nối hợp tác với các trường cao đẳng, đại học trong nước và quốc tế để đào tạo cho chính mình và các đối tác chiến lược.

Nói về kế hoạch từ nay tới năm 2025, ông Nguyễn Hữu Hùng – Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả cho biết, Đèo Cả tham gian nghiên cứu đầu tư gần 300 km đường cao tốc là các dự án: Tân Phú – Bảo Lộc (tỉnh Lâm Đồng), TP.HCM- Chơn Thành, Vành đai 4 đoạn qua tỉnh Bình Dương…với tổng mức đầu tư gần 60. 000 tỷ đồng. Bên cạnh đó, HHV đang nghiên cứu đầu tư Dự án Metro 2 giai đoạn III TP.HCM có tổng mức đầu tư gần 60.000 tỷ đồng.

 Nỗi khổ khi nhà đầu tư mang tên “con nợ”

Với đặc thù các dự án đầu tư trong lĩnh vực hạ tầng giao thông có cơ cấu vốn đầu tư rất lớn, do vậy, không riêng HHV mà một số doanh nghiệp khác cùng lĩnh vực này đều có chung nỗi khổ khi mang danh “con nợ”.

Đơn cử như dự án đầu tư xây dựng cầu Việt Trì – Ba Vì nối QL32 với QL32C theo hình thức hợp đồng BOT (nay là cầu Văn Lang) chính thức đưa vào vận hành thu phí kể từ tháng 01/2019. Sau 3 năm thu phí hoàn vốn, doanh thu thu phí thực tế chỉ đạt khoảng 30% so với phương án tài chính ban đầu bởi việc hình thành một loạt các tuyến đường mới khác dẫn đến phân lưu phương tiện và nhà đầu tư không được điều chỉnh tăng giá vé theo đúng lộ trình tại hợp đồng BOT.

Đại diện nhà đầu tư dự án này cho biết hiện đang đau đầu vì dự án bị vỡ phương án tài chính. Nhà đầu tư lo lắng, tới đây, tiếp tục có các dự án giao thông mới đang được triển khai và dự kiến khi đưa vào khai thác, tình trạng hụt nguồn thu ở BOT cầu việt Trì - Ba Vì càng trở nên trầm trọng.

Doanh nghiệp dự án đã làm đơn cầu cứu gửi Thủ tướng Chính phủ, tuy nhiên cho đến nay những vướng mắc về tài chính vẫn chưa được xử lý dứt điểm.

Hay như một số dự án khác của Đèo Cả tham gia đầu tư đã được hoàn thành và đang vận hành khai thác vẫn còn tồn tại liên quan đến việc thay đổi trong cơ chế, chính sách của Nhà nước. Cụ thể: Dự án đầu tư xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả. Đây là dự án trọng điểm quốc gia, được đầu tư theo hình thức BOT với tổng mức đầu tư 21.612 tỷ đồng, trong đó, vốn nhà đầu tư huy động là 16.564 tỷ đồng,vốn Nhà nước tham gia hỗ trợ là 5.048 tỷ đồng.

Kể từ đầu năm 2021, toàn bộ các hạng mục thuộc dự án bao gồm hầm Đèo Cả, hầm Cù Mông, và mở rộng hầm Hải Vân đã được đưa vào hoạt động theo đúng cam kết tại hợp đồng BOT.

Đối với phần vốn ngân sách Nhà nước cam kết đóng góp, có 1.180 tỷ đồng nằm trong tổng số vốn 5.048 tỷ đồng đã được Quốc hội thông qua, được Thủ tướng chấp thuận chủ trương, được Bộ GTVT phê duyệt phương án tài chính tổng thể của dự án và cam kết trong hợp đồng dự án với nhà đầu tư nhưng nhiều năm chưa được giải ngân, đến nay mới đang được các bên hoàn thiện thủ tục để giải ngân.

Được biết, sau nhiều nỗ lực của Đèo Cả và các bên liên quan, Chính phủ đã thống nhất bố trí bổ sung phần vốn ngân sách nhà nước còn thiếu cho dự án hầm đường bộ qua đèo Cả. Đến nay, Bộ GTVT và doanh nghiệp dự án, Nhà đầu tư đang hoàn thiện và ký kết phụ lục hợp đồng BOT làm cơ sở để giải ngân nguồn vốn.

Cũng tại dự án này, trong phương án tài chính tổng thể, trạm La Sơn – Tuý Loan nằm trong số các trạm thu phí được bố trí để thu phí hoàn vốn dự án. Tuy nhiên, việc hoàn vốn cho dự án từ nguồn thu tại trạm này không được triển khai do bất cập do điều chỉnh về cơ chế .

Và mới đây, trong tháng 3/2024 vừa qua, Bộ GTVT đã phải đề xuất phương án bổ sung khoảng 2.280 tỷ đồng vốn ngân sách nhà nước để hỗ trợ nhằm đảm bảo phương án tài chính của dự án thay thế quyền thu phí trạm La Sơn – Túy Loan để hoàn vốn.

Một điển hình khác, dự án BOT cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn bị đình trệ nhiều năm cho đến khi được nhà đầu tư mới nhập cuộc “giải cứu”. 63km cao tốc hoàn thành chỉ sau gần 2 năm cho đến nay vẫn là kỷ lục về tiến độ làm đường cao tốc tại Việt Nam.

Tuy nhiên, đến nay, dự án vẫn chưa có vốn ngân sách Nhà nước tham gia.

Dự án bị cắt giảm 1 trạm thu phí so với hợp đồng dự án ban đầu. Theo PATC ký tại hợp đồng BOT, việc bỏ trạm thu phí QL1 tại Km24+800 dẫn đến giảm nguồn thu khoảng 6.907 tỷ đồng trong cả vòng đời dự án.

“Việc miễn giảm giá vé cho người dân sinh sống xung quanh trạm thu phí phạm vi lên đến 10km dẫn đến giảm doanh thu đến hiện nay là khoảng 220 tỷ đồng. Các nhà đầu tư đã không tham gia góp vốn như cam kết, ngân hàng cung cấp tín dụng cũng dừng giải ngân cho dự án. Đèo Cả đã cho vay vốn để góp vào Dự án nhằm đảm bảo việc hoàn thành, chi trả một phần khó khăn cho các nhà thầu”, ông Hùng cho biết.

Sau những khó khăn kéo dài, cũng như nỗ lực kiên trì gỡ khó của Đèo Cả, mới đây, cũng trong tháng 3 vừa qua, UBND tỉnh Lạng Sơn đã có báo cáo Chính phủ đề nghị hỗ trợ 5.600 tỷ đồng nguồn vốn ngân sách trung ương để đảm bảo phương án tài chính, tháo gỡ các vướng mắc tồn đọng tại dự án BOT Bắc Giang – Lạng Sơn.

Những khó khăn mà Đèo Cả đang gánh chịu, cũng là khó khăn chung của nhiều doanh nghiệp khác, ông Nguyễn Hữu Hùng bộc bạch: “Đèo Cả là doanh nghiệp Việt, luôn nghiêm túc túc thực hiện đúng, đầy đủ các nghĩa vụ với cơ quan nhà nước, cổ đông, đối tác, các tổ chức tín dụng. Đối mặt với khó khăn, doanh nghiệp luôn kiên trì mày mò, bình tĩnh để làm. Mong rằng các bên hiểu đúng bản chất hoạt động của doanh nghiệp đầu tư PPP, các khó khăn mà doanh nghiệp chúng tôi đang gánh chịu, chấp nhận chia sẻ với người dân, đất nước do chính sách bất cập, các thay đổi của nhà nước, cam kết của các bên là các Nhà đầu tư đã không thực hiện đảm bảo như cam kết”.

Tiến Vinh