Cơ hội nào cho xuất khẩu cá ngừ Việt Nam trong những tháng cuối năm 2023

Nếu 2022, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ đạt mốc 1 tỷ USD, tăng đến 34% so với năm 2021 thì 7 tháng qua, xuất khẩu cá ngừ sụt giảm rõ rệt. Lũy kế nửa đầu năm, xuất khẩu cá ngừ chỉ đạt 380 triệu USD, giảm 31% so với cùng kỳ năm trước. Một số thị trường truyền thống của cá ngừ như Mỹ, Nhật Bản, Canada suy giảm rõ rệt.

Tại Mỹ, sản phẩm cá ngừ của ta sang thị trường này tiếp tục giảm. Xuất khẩu cá ngừ trong tháng 6/2023, chỉ đạt gần 26 triệu USD, giảm 48% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, giá trị xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ chỉ bằng một nửa cùng kỳ so với năm 2022, đạt 143 triệu USD.

Tại Nhật Bản, sau khi tăng trưởng trong quý I/2023, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này giảm liên tục trong quý II. Riêng trong tháng 6, xuất khẩu sang thị trường này giảm gần 31%, đạt hơn 3 triệu USD. Do đó, tính lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu sang Nhật Bản giảm 10%, đạt gần 17 triệu USD.

Cùng với Nhật Bản, xuất khẩu cá ngừ sang Canada cũng giảm mạnh. Xuất khẩu sang thị trường này giảm sâu liên tục. Tính riêng trong tháng 6, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này đã giảm tới 54%.

Mặc dù các thị trường xuất khẩu cá ngừ truyền thống sụt giảm nhưng thời gian qua lại ghi nhận sự khởi sắc tại thị trường châu Âu và Hàn Quốc.

Số liệu thống kê của cơ quan hải quan cho thấy, lũy kế 7 tháng qua, xuất khẩu cá ngừ sang Hàn Quốc tăng 2,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái, đạt hơn 7 triệu USD. Trong nhóm các sản phẩm cá ngừ xuất khẩu, mặt hàng chế biến và đóng hộp đang tăng mạnh, đặc biệt cá ngừ đóng hộp tăng 468%. 7 tháng đầu năm, trung bình giá xuất khẩu cá ngừ đóng hộp Việt Nam xuất sang thị trường này dao động 3,2-3,5 USD 1 kg. Giá trung bình xuất khẩu các sản phẩm thịt/lon cá ngừ hấp đông lạnh là 4,7-6 USD 1 kg. Hiện Tuna Vietnam, Nha Trang Bay và Phat Trien Seafood là 3 công ty xuất khẩu cá ngừ nhiều nhất sang Hàn Quốc, chiếm 64% tổng kim ngạch.

Tại thị trường châu Âu, cụ thể là Italy, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này đã tăng mạnh những tháng gần đây. Theo Tổng cục Hải quan, tính lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Italy đạt 5,8 triệu USD, tăng 37% so với cùng kỳ năm 2022. Năm nay Italy nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ đóng hộp của Việt Nam, chiếm tới hơn 50% giá trị xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này. Giá trị xuất khẩu nhóm sản phẩm này sang Italy tăng gấp 5 lần so với cùng kỳ năm 2022. Cùng với cá ngừ đóng hộp, xuất khẩu thịt, phi lê cá ngừ đông lạnh mã HS0304 của Việt Nam sang thị trường này cũng tăng mạnh 71% so với cùng kỳ. Hiện Việt Nam đang là nguồn cung cá ngừ lớn thứ 12 của thị trường này trong số hơn 33 nguồn cung.

Ngoài Hàn Quốc, EU, sự tăng trưởng mạnh gần đây tại thị trường Israel (thị trường nhập khẩu cá ngừ đơn lẻ lớn thứ 2 của Việt Nam sau Mỹ) đã và đang có tác động tích cực đến “bức tranh” xuất khẩu cá ngừ Việt Nam.

Ghi nhận trong 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Israel đang tăng trưởng cao liên tục, có tháng tốc độ tăng lên tới 3 con số. Lũy kế 6 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ sang Israel đạt gần 25 triệu USD, tăng 92% so với cùng kỳ năm trước.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP) nhận định, trong bối cảnh xuất khẩu sang các thị trường chính truyền thống đều giảm, Israel đang là thị trường thay thế tiềm năng bởi đây là thị trường có sức mua, khả năng thanh toán cao.

Theo VASEP, trong những năm qua, các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam xuất khẩu sang Israel đang phải cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại đến từ Thái Lan và Trung Quốc. Theo số liệu thống kê của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), Việt Nam đang là nguồn cung cá ngừ lớn thứ 2 cho thị trường này sau Thái Lan. Việc Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Israel (VIFTA) đã chính thức được ký kết vào ngày 25/7 vừa qua sẽ mở ra cơ hội cho các mặt hàng thủy sản, đặc biệt là cá ngừ xuất khẩu của Việt Nam, không chỉ tiếp cận thị trường Israel mà còn thâm nhập vào thị trường Trung Đông rộng lớn.

Như vậy, có thể khẳng định rằng, dù sụt giảm ở một số thị trường truyền thống, song xuất khẩu cá ngừ có rất nhiều cơ hội để tăng trưởng nếu khai thác được tốt những cơ hội đến từ các thị trường tiềm năng.

Lâm Tới (T/h)