Ninh Thuận: Nhiều dấu hiệu bất thường về chất lượng thi công hệ thống thủy lợi Tân Mỹ

Những dấu hiệu bất thường

Cụm công trình đầu mối hồ chứa nước Sông Cái, dự án hệ thống thủy lợi Tân Mỹ là công trình cấp I có dung tích 219,8 triệu m3, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2021. Được biết, đây là dự án trọng điểm có mức đầu tư 5.951 tỷ đồng do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quản lý đầu tư, Ban quản lý đầu tư và Xây dựng thủy lợi 7 (Ban 7) làm chủ đầu tư hợp phần công trình đầu mối, các hợp phần còn lại do địa phương làm chủ đầu tư. Tham gia thi công là Công ty Cổ phần xây dựng 47, Tư vấn giám sát là Ban Quản lý dự án điện 1. Công trình đầu mối được Hội đồng nghiệm thu Nhà nước các công trình xây dựng, nay là Hội đồng kiểm tra Nhà nước về công tác nghiệm thu công trình xây dựng (Hội đồng), kiểm tra trong quá trình thi công, kiểm tra công tác nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng.

Theo đơn thư phản ánh, sáng ngày 10/9/2021 chúng tôi có mặt tại xã Phước Hòa, huyện Bác Ái để xác thực thông tin do người dân cung cấp. Trên bề mặt đập phụ số 1, chúng tôi nhận thấy nhiều vết nứt chằng chịt xuất hiện trên một diện tích lớn bề mặt bê tông chạy dài theo thân đập. Những vết nứt này đã được đơn vị thi công trám bịt bằng keo, nhưng ngay cả mép keo mới bịt cũng lộ ra vết nứt, bề mặt vết keo trám có những chỗ có chiều rộng tới 2cm. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết đây là đoạn bê tông do Công ty Sông Đà 9 thi công.

Tại bề mặt của thân đập chính thuộc đoạn do Công ty Cổ phần 47 thi công, chúng tôi ghi nhận một đoạn mặt đập có chiều dài ước tính khoảng 250m xuất hiện chằng chịt những vết rạn nứt kéo dài thành vệt và tỏa đi nhiều hướng. Tại đây, một đội công nhân đang gấp rút thi công những khoảng bê tông còn lại và khắc phục những vết rạn nứt bằng keo. Những vết rạn nứt này xuất hiện trên hầu khắp các tấm bê tông có chiều dài khoảng 5m. Mặc dù đã được xử lí nhưng vết trám nhiều nơi vẫn không liền lạc do mép vết trám và mép bê tông không gắn kết. Những dấu hiệu đó gây phản cảm và bất an cho bất kì ai dù không có chuyên môn.

Tại hành lang dưới vai phải của đập chính, chúng tôi quan sát thấy hiện tượng nhiều đốt cấu kiện đúc sẵn trong quá trình ghép nối đã bị xô lệch tới khoảng 5 đến 7 cm so với mép cấu kiện liền kề, nhiều khe mép nối có hiện tượng thấm nước ra bề mặt. Cũng tại hành lang này, nhiều vị trí bê tông đổ tại chỗ có hiện tượng rỗ, một công nhân đi cùng chúng tôi nói: “bê tông gì mà rời rạc như kẹo đậu phộng thiếu đường anh nhỉ?”. Tại nhiều đoạn ống thu nước từ thân đập, nước vẫn chảy rỉ xuống nền hành lang mặc dù đã được lắp ống nhựa khá lớn dẫn nước. Lượng nước từ những vị trí như thế này cũng góp phần làm cho nền hành lang biến thành hồ nước.

Đơn vị thi công và ban quản lí nói gì?

Để có câu trả lời cho những băn khoăn, thắc mắc của người dân, chúng tôi đã gửi đề nghị đến các cơ quan chức năng. Tại công văn số 1114/BQL-NT về việc phản hồi thông tin cho phóng viên báo chí, Ban quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 7 cho biết: “Về vết nứt trên mặt đập tại vị trí tiếp giáp giữa đập chính và đập phụ 1: Đây là vị trí tiếp giáp, là khối đổ bê tông cuối cùng chuyển tiếp giữa 02 đập nên chỉ trong phạm vi hẹp. Các vết nứt này là các vết nứt sinh ra do co mềm (khi bê tông trong giai đoạn đông kết và chưa có cường độ) và thay đổi nhiệt độ trong điều kiện khí hậu nóng, bề rộng vết nứt nằm trong phạm vi cho phép và không ảnh hưởng đến chất lượng công trình.”

Về dấu hiệu thấm nước tại hành lang đập chính, công văn này cũng cho biết : “Đập chính gồm 2 hành lang, hành lang thứ nhất tại cao trình + 164,9m, hành lang thứ 2 tại cao trình +144,0m, 2 hành lang thông nhau bằng giếng đứng, trong hành lang bố trí hệ thống lỗ khoan thoát nước dưới nền để giảm áp lực thấm, khi hoàn thiện sẽ lắp đặt hệ thống bơm tiêu nước ra phía hạ lưu (đối với Đập chính, lưu lượng cho phép thấm vào hành lang là 24,4 lit/s.”

Phía đơn vị này cũng cho biết thêm, “Văn bản số 20/HEC-HEC11 ngày 20/1/2021 của đơn vị TVKT). Việc có nước trong hành lang là nước mưa chảy qua lỗ khoan tiêu nước (hiện chưa được bịt do đang trong quá trình thi công) và từ lỗ thoát nước nền và không ảnh hưởng đến chất lượng công trình, hiện nay nhà thầu đang tổ chức bơm cạn để hoàn thiện”.

Trao đổi với lãnh đạo Ban 7 cũng như lãnh đạo Công ty Cổ phần xây dựng 47 về các vết nứt trên bề mặt bê tông, chúng tôi được trả lời: việc xuất hiện các vết nứt bề mặt là có, nhưng những vết nứt về cơ bản là do bê tông bị co ngót do biên độ nhiệt. Các vệt nứt đó đã được sửa lỗi bằng cách cắt tạo rãnh và trét keo cho nên nó chỉ ảnh hưởng ít nhiều về mặt mỹ quan chứ hoàn toàn không ảnh hưởng đến chất lượng công trình.

Phản hồi của ban quản lí và đơn vị thi công là vậy, tuy nhiên khi chúng tôi tham khảo ý kiến của một đơn vị làm công tác tư vấn và kiểm định các công trình xây dựng thì được biết: trong trường hợp bê tông co ngót mềm nứt trong quá trình hình thành cường độ, phạm vi nhỏ và phải xử lí tức là bê tông có khuyết điểm không được như yêu cầu ban đầu. Trường hợp bề mặt có thiết kế khe định hướng co giãn thì trong lúc thi công phải đặt các thanh dẫn hướng, hoặc phải tiến hành cắt khe đúng thời điểm để dẫn hướng nứt. Và trong trường hợp điều kiện khí hậu nắng nóng, nền nhiệt cao thì đơn vị thi công phải thực hiện các biện pháp che phủ, bảo dưỡng và thi công trong khung giờ phù hợp. Tuy nhiên, nhiều công nhân ở đây lại cho biết: thời điểm thi công bê tông mặt, thời tiết hay nắng buổi sáng nhưng chiều tối lại mưa nên chúng tôi thường đổ bê tông vào buổi trưa.

Đối với việc các cấu kiện bê tông đúc sẵn bị xô lệch, đơn vị tư vấn cũng cho biết: trước khi lắp đặt thì các cấu kiện phải được nghiệm thu đảm bảo yêu cầu kĩ thuật, trong khi thi công nếu phát hiện có sự cong vênh bất thường khiến các mối ghép sai khác không trùng khớp thì phải có biện pháp xử lí kịp thời.  Như vậy có thể thấy việc áp dụng biện pháp thi công và quy trình kiểm soát chất lượng chưa phù hợp, chưa đánh giá hết rủi ro thông thường nên đã có những khiếm khuyết bộc lộ.

Từ những dấu hiệu bất thường trên có thể thấy, công trình trọng điểm có mức đầu tư “khủng” nhưng khi chưa đưa vào nghiệm thu, bàn giao sử dụng đã bộc lộ nhiều dấu hiệu bất thường về chất lượng. Những biểu hiện đó là đáng quan ngại và cần được khắc phục triệt để trong thời gian sớm nhất để không ảnh hưởng đến kết cấu, an toàn cũng như mỹ quan của công trình. Bên cạnh đó, cần làm rõ nguyên nhân, xác định trách nhiệm của các bên liên quan, nghiêm khắc xử lý nếu phát hiện hành vi “rút ruột”, để công trình có ý nghĩa vô cùng to lớn với sự phát triển của tỉnh Ninh Thuận sớm đi vào hoạt động.

Nguyễn Phong