Hiệp hội Điều Việt Nam hạ kim ngạch xuất khẩu điều nhân năm 2023

Trong bối cảnh còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, hạt điều tiếp tục là một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực, duy trì tăng trưởng dương và thuộc nhóm mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu tỷ đô.

Theo báo cáo của Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS), 6 tháng đầu năm 2023, toàn ngành đã xuất khẩu được trên 279 ngàn tấn điều nhân các loại với kim ngạch xuất khẩu khoảng 1,6 tỷ USD, tăng 9,49% về lượng và tăng 7,65% về trị giá. Tuy nhiên, giá xuất khẩu nhân điều bình quân chỉ đạt khoảng 5.717 USD/ tấn, giảm 1,73% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo số liệu thống kê từ Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tổng diện tích trồng điều của Việt Nam năm 2023 đạt khoảng 320.000 ha, giảm 2.300 ha so với năm 2022. Sản lượng dự kiến đạt 345.000 tấn điều. Năng suất bình quân đạt 1,15 tấn/ha, tăng 30 kg/ha so với năm trước.

Như vậy, mặc dù diện tích trồng và diện tích cho sản phẩm đang có dấu hiệu bị thu hẹp nhưng với năng suất điều bình quân tăng, tổng sản lượng điều thu hoạch dự kiến cả năm 2023 dự kiến tăng nhẹ so với năm 2022.

Về nhập khẩu, 6 tháng đầu năm 2023, các doanh nghiệp điều Việt Nam đã nhập khẩu được khoảng 1, 44 triệu tấn điều thô, trị giá khoảng 1,8 tỷ USD, tăng 19,79% về lượng và tăng 5,16 % về trị giá. Giá nhập khẩu điều thô bình quân giảm 11,34%, chỉ còn 1.251 USD/tấn. 

Liên quan đến ngành điều, ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Chủ tịch thường trực VINACAS nhận định, ngành điều nói riêng và ngành hạt nói chung đã trải qua 6 tháng đầu năm 2023 với nhiều khó khăn, phần lớn đến từ yếu tố khách quan như: khủng hoảng địa chính trị, chính sách thắt chặt tiền tệ của các ngân hàng trung ương, lạm phát toàn cầu, sức mua tại các thị trường trọng điểm thấp, người tiêu dùng toàn cầu tiết kiệm chi tiêu… Do đó, các nhà chế biến điều gặp khó khăn trong công tác bán hàng trong 6 tháng đầu năm 2023. Xu hướng mua hàng giao ngay với số lượng nhỏ là chủ đạo trên thị trường 6 tháng đầu năm 2023, điều này dẫn đến việc giá cũng khó giảm sâu, nhưng cũng khó có thể gia tăng đột biến nhưng những giai đoạn trước đây.

Tuy nhiên, ở mặt tích cực, do giá điều đang khá cạnh tranh với các loại hạt khác và sản lượng dồi dào, các nhà bán lẻ trên phạm vi toàn cầu đang đẩy mạnh nhiều chương trình quảng bá, khuyến mãi để kích cầu mua sắm.

Trước tình hình đó, VINACAS dự báo 2 kịch bản có thể xảy ra trong 6 tháng cuối năm.

Theo kịch bản tốt, việc kích cầu, đẩy nhanh tiêu thụ sẽ giúp giảm lượng tồn kho tại các thị trường tiêu thụ lớn gồm Mỹ, châu Âu. Qua đó đẩy nhu cầu mua hàng vào cuối năm. Bên cạnh đó, việc tăng cường kiểm soát chất lượng của các thị trường trọng điểm sẽ làm cho nhân điều giá thấp, chất lượng kém sẽ khó tiếp cận các thị trường này. Từ đó, góp phần ổn định giá và chất lượng sản phẩm xuất khẩu.

Ở kịch bản không tốt, VINACAS đặt giả thiết về việc kinh tế toàn cầu tiếp tục suy thoái, hạt điều không phải là mặt hàng thiết yếu nên nhu cầu của “người tiêu dùng cuối cùng” sẽ tiếp tục giảm. Người mua ở các thị trường vẫn chưa vội mua điều nhân cho đến khi họ thấy sự gia tăng trở lại và đảm bảo lợi nhuận phù hợp.

Theo đại diện Hiệp hội Điều Việt Nam, những tháng cuối năm 2023 cho đến quý I/2024, tăng trưởng của ngành điều tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Hiệp hội điều chỉnh mục tiêu kim ngạch xuất khẩu nhân điều năm nay đạt 3,05 tỷ USD, giảm 50 triệu USD so với kế hoạch đã đề ra trước đó và thấp hơn 750 triệu USD so với chỉ tiêu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề ra cho ngành điều từ đầu năm.

Để hỗ trợ hoạt động xuất khẩu của ngành điều, ông Phạm Văn Công, Chủ tịch VINACAS kiến nghị Nhà nước tăng cường các chương trình xúc tiến thương mại nhằm giúp doanh nghiệp tìm kiếm thị trường mới, nâng cao chất lượng sản phẩm và xây dựng thương hiệu hạt điều Việt Nam.

Bên cạnh đó, để tăng trưởng xuất khẩu vào các thị trường trọng điểm bao gồm các thị trường EVFTA và CCTPP, việc tăng cường quảng bá sản phẩm điều Việt Nam để người tiêu dùng biết đến và sử dụng sản phẩm là điều rất quan trọng. Quảng bá có thể được thực hiện thông qua các kênh truyền thông, các hội chợ triển lãm và các chương trình cấp quốc gia về xúc tiến thương mại.

Do vậy, ông Công đề nghị Bộ Công Thương tiếp tục hỗ trợ các chương trình xúc tiến thương mại cho sản phẩm, ngành hàng; giúp quảng bá sản phẩm của ngành điều tại các hội chợ quốc tế. Bên cạnh đó là các chương trình xúc tiến thương mại quốc gia (đoàn ra và đoàn vào) bao gồm: Chương trình Khảo sát và xúc tiến thương mại thị trường Nhật Bản cuối năm 2023; Hội nghị điều quốc tế quý 1/2024 tại Quảng Bình; Chương trình khảo sát và xúc tiến thương mại thị trường Trung Quốc năm 2024; các hoạt động tư vấn, đào tạo nâng cao trình độ, kinh nghiệm cho các doanh nghiệp và Hiệp hội…

Tuấn Linh (t/h)