Giảm thuế VAT 2% sẽ kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, chiều ngày 28/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT).

Trình Quốc hội tiếp tục giảm thuế VAT đến hết tháng 6/2025

Trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế VAT, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc cho biết, trong năm 2024, Chính phủ tiếp tục chủ động nghiên cứu, đề xuất trình cấp có thẩm quyền cũng như ban hành theo thẩm quyền các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân gắn với công tác xây dựng, giao dự toán ngân sách nhà nước hằng năm để bảo đảm khả năng cân đối của ngân sách nhà nước cũng như để các địa phương chủ động trong việc thực hiện dự toán cân đối ngân sách địa phương.

Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố tích cực thì cũng tồn tại không ít thách thức, rủi ro có thể ảnh hưởng tới việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế của năm 2025. Do đó, đòi hỏi cần có thêm giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế để có thể tiếp tục duy trì đà phục hồi và tăng trưởng.

"Từ thông lệ và kinh nghiệm triển khai các giải pháp về thuế thường được các nước áp dụng; tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện các giải pháp hỗ trợ thời gian qua và từ kết quả đạt được từ chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% cho thấy, cần tiếp tục thực hiện chính sách này nhằm kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay", tờ trình nêu.

Việc áp dụng chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% cũng sẽ giúp thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như nền kinh tế để thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025, Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội hằng năm, Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025.

Nghị quyết này điều chỉnh đối với nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10%, trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: Viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản…Thời gian áp dụng Nghị quyết là từ ngày 1/1/2025 đến hết 30/6/2025.

Việc ban hành Nghị quyết giảm thuế VAT là cần thiết

Thẩm tra nội dung trên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết để tiếp tục áp dụng chính sách giảm thuế VAT, góp phần giảm giá thành, giá bán hàng hóa, dịch vụ, từ đó có thể kích cầu tiêu dùng, duy trì việc làm cho người lao động, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tiếp tục duy trì đà phục hồi và thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước và nền kinh tế.

Về thời hạn áp dụng chính sách, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhất trí với đề xuất của Chính phủ về việc tiếp tục cho phép áp dụng chính sách từ ngày 1/1/2025 đến hết ngày 30/6/2025. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, việc đề xuất ban hành và thực thi chính sách giảm thuế VAT trong thời gian qua được thực hiện tương đối ngắn hạn, phần nào thể hiện chất lượng của công tác dự báo và tầm nhìn của việc đề xuất ban hành chính sách, làm ảnh hưởng đến sự chủ động của doanh nghiệp trong hoạch định kế hoạch sản xuất, kinh doanh,...

Theo ông Lê Quang Mạnh, đa số ý kiến trong Uỷ ban thống nhất với đề xuất tiếp tục cho phép áp dụng chính sách giảm 2% thuế suất thuế VAT với hình thức và phạm vi như nội dung thể hiện tại Nghị quyết số 142/2024/QH15 của Quốc hội. Thời hạn áp dụng chính sách từ ngày 01/01/2025 đến hết ngày 30/6/2025. Đồng thời, giao Chính phủ tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm bảo đảm nhiệm vụ thu và khả năng cân đối ngân sách trong phạm vi bội chi Ngân sách nhà nước năm 2025 đã được Quốc hội quyết định.

Đại biểu ủng hộ giảm 2% thuế VAT

Thảo luận tại Hội trường, nhiều đại biểu (ĐB) bày tỏ sự ủng hộ rất cao với việc giảm 2% thuế VAT để tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và hỗ trợ cho phát triển doanh nghiệp.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) cho hay năm 2025 nước ta có nhiều sự kiện lớn, trọng đại của đất nước. Năm 2025 cũng là năm đầu của Tổng thống mới đắc cử Donald Trump, với chính sách nước Mỹ là trên hết và bảo hộ thương mại rất lớn, như vậy sẽ ảnh hưởng đến lượng hàng xuất khẩu của nước ta.

Bên cạnh đó, ĐB Ngân cũng cho rằng để thực hiện được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6,5-7% cũng như phấn đấu trên 7% thì cần có những chính sách hỗ trợ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhiều hơn. “Tôi thống nhất với Tờ trình của Chính phủ nhưng đề nghị rút kinh nghiệm của năm 2023, 2024, thay vì chúng ta làm 6 tháng rồi lại họp xin điều chỉnh kéo dài đến cuối năm, thì thời gian thực hiện nên áp dụng cho cả năm 2025” - ĐB Ngân nói.

Bày tỏ sự đồng tình và thống nhất cao đối với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế VAT, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị, Ủy viên Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội) cho rằng, việc giảm 2% thuế suất thuế VAT nhằm thúc đẩy sự phục hồi và tăng trưởng kinh tế bền vững cho nền kinh tế là một chủ trương đúng đắn và kịp thời kích cầu tiêu dùng và thúc đẩy sản xuất kinh doanh, đồng thời giảm bớt gánh nặng chi phí cho người dân doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức. Chính sách giảm thuế VAT không chỉ hỗ trợ sản xuất kinh doanh mà còn góp phần kiểm soát lạm phát....

Song song với việc giảm thuế, theo ĐB Hà Sỹ Đồng, cần tối ưu hóa nguồn thu ngân sách và Chính phủ cũng cần xây dựng và triển khai các biện pháp nhằm tăng cường thu ngân sách từ các nguồn thu khác ngoài thuế VAT để bù đắp phần hụt thu này. Ngoài ra, cần tăng cường kiểm tra, giám sát thuế; phối hợp liên ngành, cơ quan thuế, hải quan và các cơ quan chức năng khác trong việc kiểm sát các hành vi trốn thuế, hành vi chuyển giá, đặc biệt là từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Góp ý thảo luận, ĐB Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đề nghị Chính phủ rà soát lại các đối tượng không được giảm thuế VAT trong tờ trình, đánh giá lại xem thời gian qua như vậy thì các doanh nghiệp có than vãn, phân bì gì không.

Đại biểu cũng bày tỏ sự băn khoăn về thời gian áp dụng giảm thuế. “Chính phủ có đảm bảo rằng tới 30/6/2025, sau 2025, Chính phủ sẽ không đề nghị Quốc hội ban hành nghị quyết tiếp tục giảm thuế VAT 2% nữa hay không. Đề nghị Chính phủ đánh giá rành mạch, rõ ràng, cụ thể để không còn kéo dài tình trạng như thế này nữa” - ĐB Hòa nói. 

Giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp không chỉ dựa vào giảm thuế

Giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu nêu, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc cho hay, giảm 2% thuế giá trị gia tăng trong 6 tháng, số thu ngân sách nhà nước sẽ giảm đi khoảng 26.000 tỷ đồng. Con số này các tỉnh và các bộ, ngành phải nỗ lực để đảm bảo được dự toán ngân sách.

“Chúng tôi đang đề nghị ở mức 6 tháng, bởi vì trong năm 2025 sẽ chưa lường trước được những khó khăn, đặc biệt các vấn đề về xuất khẩu. Quan trọng nhất là làm thế nào để doanh nghiệp ngày một mạnh lên và hăng hái hơn khi đóng góp vào cho ngân sách để chúng ta không bội chi ngân sách, không phải đi vay nước ngoài, không phải vay của dân nữa, đó mới là mục tiêu để đảm bảo cho sự phát triển bền vững”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cũng nêu quan điểm, việc giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp không nên chỉ dựa vào thuế, thuế chỉ là một giải pháp, muốn giải quyết được khó khăn của doanh nghiệp thì chúng ta phải giải quyết bằng các cơ chế, chính sách, ví dụ như: thủ tục đầu tư, ví dụ giải quyết vướng mắc trong sản xuất, kinh doanh, cấp phép, giải quyết các thủ tục về đất, hỗ trợ tín dụng, thị trường, nguồn nhân lực và các công nghệ,… chứ không phải thuế.

Mai Anh (t/h)