Đạo diễn Bảo Nhân - Nam Cito: “Phim hay không thể đầu tư ít tiền”

Với những khán giả quan tâm đến điện ảnh Việt Nam, vũ trụ Gái Già Lắm Chiêu chắc chắn không phải là một khái niệm quá xa lạ. Đứng sau series phim chiếu rạp ăn khách nhất nhì Việt Nam là bộ đôi đạo diễn Bảo Nhân và Nam Cito. 

Sở hữu tư duy làm phim văn minh, đương đại, đạo diễn Bảo Nhân và Nam Cito liên tục gặt hái được nhiều thành công lớn tại thị trường điện ảnh thương mại Việt Nam. Nối tiếp thành công của Vũ trụ Gái Già Lắm Chiêu, Vũ trụ Mỹ Nhân: Cô Gái Từ Quá Khứ là sản phẩm đang hết sức được mong đợi của hai đạo diễn.

Kết nối với đạo diễn Bảo Nhân và Nam Cito, chúng tôi được lắng nghe những chia sẻ xoay quanh quá trình làm phim nói riêng và tư duy làm phim nói chung.

Đạo diễn Bảo Nhân: Đây là một bài toán khó, không chỉ với Bảo Nhân, Nam Cito mà còn là một bài toán khó cho Lan Ngọc, Kaity và cả chị Lê Khanh nữa. Đối với một người diễn viên, họ luôn mong muốn có sự đột phá cho vai diễn của mình. Lan Ngọc và chị Lê Khanh đã có quá nhiều vai diễn thành công, cái họ sợ nhất là sự lặp lại, họ sợ khán giả nhìn thấy họ "cũ". Khi nói về sự khác biệt hay sự thử thách, thì dự án này thử thách tất cả mọi người trong ekip, mọi người đều ý thức được việc mình phải làm một cái gì đó mới mẻ, không lặp lại. 

Đạo diễn - Nhà sản xuất Nam Cito: Hashtag của dự án chính là tìm thấy sự thay đổi, tìm thấy sự đổi mới và làm mới cảm hứng sáng tạo của mỗi người. Chị Lê Khanh có hơn 50 năm hoạt động nghệ thuật và 3 năm dấn thân vào thị trường đương đại, Lan Ngọc với 12 năm làm nghề đang muốn mình có những thay đổi khác đi, còn với Kaity, Kaity cũng đang tìm kiếm một vai diễn mới, không lặp lại. Tất cả mọi người đều biết mình cần phải đột phá trong dự án này.

Đạo diễn Bảo Nhân: Dĩ nhiên ai cũng muốn liên tục phải có gì thay đổi để làm mới mình. Nhất là đối với những người làm nghệ thuật, chẳng ai muốn lặp lại chính mình. Khi làm xong một dự án nào đó, tôi luôn có suy nghĩ rằng "Nếu làm lại, mình sẽ làm tốt hơn như thế nào? Mình muốn thay đổi điều gì?". Đối với tôi, mình vẫn đang trong giai đoạn học làm phim, tìm hiểu khán giả, nâng cao tay nghề, mở rộng biên độ câu chuyện để thích nghi với thị trường điện ảnh Việt Nam,... 

Đạo diễn - Nhà sản xuất Nam Cito: Tôi nghĩ, cái gì mình cũng muốn thay đổi cả. Càng làm, tôi càng thấy không bao giờ là đủ, không đủ về cảm xúc lẫn ý tưởng, đó cũng là động lực thúc đẩy tôi làm việc mỗi ngày. Tất nhiên, mọi sự thay đổi đều được tôi cân đo đong đếm kỹ lưỡng. Tôi phải giữ được sự cân bằng của cán cân, bản thân tôi không chỉ là đạo diễn mà còn là nhà sản xuất phim. Tôi vừa là người làm nghệ thuật, vừa là người làm kinh doanh, vừa có một trí óc bay bổng nhưng đồng thời phải giữ một cái đầu tỉnh táo và một đôi chân chạm đất. 

Đạo diễn - Nhà sản xuất Nam Cito: Mỗi studio sẽ có mỗi phong cách làm phim và mỗi chủ đề khác nhau với những tệp khách hàng khác nhau, cả ở nước ngoài và ở Việt Nam đều như vậy. MAR6 cũng vậy, MAR6 có chiến lược khai thác chủ đề theo hướng làm phim thương hiệu, xây dựng một vũ trụ điện ảnh. Mọi thứ ở trong đó phải thống nhất chủ đề, thống nhất ý tưởng và thống nhất về phong cách. Hiện tại, MAR6 đang phát triển nội dung theo chủ đề nữ quyền, kể những câu chuyện về hình ảnh người phụ nữ hiện đại. Trong Vũ Trụ Mỹ Nhân, vẫn là câu chuyện nữ giới, nhưng có nhiều bình diện để khai thác hơn. Suy cho cùng, không bao giờ có thể hiểu hết phụ nữ mà, vậy suy ra tôi đang khai thác một chủ đề không bao giờ cũ. 

Đạo diễn Bảo Nhân: Bản thân chúng tôi là những người tay ngang đi làm phim và bắt đầu với thể loại chick flick. Tuy nhiên chick flick cũng không phải là "vùng an toàn" của chúng tôi. Khi bước qua một thể loại mới, đó là bước vào một thử thách, không hẳn là bước ra khỏi vùng an toàn. Với tôi đó là sự mạo hiểm. 

Đạo diễn Bảo Nhân: Không, khi đã xác định sẽ dấn thân và lập ra một kế hoạch rõ ràng, tôi cứ thế mà bước đi thôi. Chúng tôi đã lập kế hoạch và chiến lược rõ ràng cho từng giai đoạn thời gian. Trên bất cứ con đường nào cũng có thử thách, tuy nhiên khi con đường đã xuất hiện, đó là lúc cần có sự kiên định. May mắn của chúng tôi là luôn xác lập được kế hoạch và con đường rõ ràng. 

Đạo diễn - Nhà sản xuất Nam Cito: Tôi nghĩ, trong nghệ thuật, cái những nhà làm phim như tôi bán cho khán giả là cái gu, cái chất riêng của mỗi studio. Mỗi bộ phim ra rạp đều nhận về nhiều ý kiến khen chê khác nhau. Việc của người nghệ sĩ là lắng nghe nhưng vẫn phải có chính kiến và sự kiên định. 

Đạo diễn Bảo Nhân: Cái đó thì tôi không nói trước khi phim ra được. Khi nghe được những dự đoán, tôi cảm thấy rất vui. Những hoài nghi dần dần sẽ bị thay đổi. Để làm sáng tỏ được những câu hỏi ấy, khán giả nên thưởng thức bộ phim để có được câu trả lời trọn vẹn. Tôi nghĩ khi bộ phim ra rạp, tự thân bộ phim sẽ trả lời cho chính những vấn đề của nó. 

Đạo diễn Bảo Nhân: Mỗi khi làm xong bất cứ dự án nào, tôi đều tự hỏi nếu được làm lại, tôi sẽ thay đổi điều gì để làm tốt hơn. Tôi luôn tự hỏi chính mình những câu hỏi như thế ngay cả trong cuộc sống chứ không chỉ khi làm phim.

Chính vì vậy, trước khi bắt đầu một dự án nào đó, tôi luôn xác định rằng mình chỉ có một cơ hội để làm, và tôi cần phải hết mình với điều đó. Nhất là trong cái nghề này, một nghề hết sức "tốn tiền", mỗi phân đoạn, cảnh quay đều tốn rất nhiều thời gian và công sức. Mỗi câu "OK" mà đạo diễn nói ra là coi như không còn cơ hội để làm lại nữa. Xác định như vậy nên khi thực hiện một phân đoạn, tôi đều tập trung dành hết năng lượng để làm mọi thứ hoàn hảo nhất. Cho nên nhiều khi diễn viên rất sợ tôi, có những phân đoạn Lan Ngọc phải làm đi làm lại đến hơn 30 takes vì sự cầu toàn đó. Hơi cực đoan nhưng tôi không muốn phải nói "Giá như…" quá nhiều, khi câu "Giá như…" nói ra, có nghĩa là tôi không thể thay đổi được điều gì nữa. 

Đạo diễn - Nhà sản xuất Nam Cito: Nói thẳng thắn, đó không phải là sự ưu ái, đó là sự cộng tác. Trong giai đoạn này, tất cả chúng tôi đều có cùng một tầm nhìn, cùng một mong muốn, cùng một chí hướng và cùng sự đồng điệu trong chất liệu nghệ thuật. Sự đồng điệu đó khiến chúng tôi có thể ngồi xuống làm việc cùng nhau không chỉ trong một dự án mà là nhiều dự án.

Tôi nghĩ làm việc với nhau một dự án là vì duyên, hai dự án là vì nợ, nhưng đến dự án thứ ba thì đó là vì sự tin tưởng. Sự tin tưởng là điều khiến người ta muốn làm việc với nhau lâu dài. Dĩ nhiên tôi không tìm kiếm sự mãi mãi ở bất kỳ đâu cả. Ngay cả chính mình còn không chắc mình sẽ mãi mãi với bản thân mình mà. Đâu phải tôi muốn ưu ái ai là ưu ái, tôi là người cần họ mới đúng chứ? Với tôi, đó là sự tin tưởng. Chỉ có sự tin tưởng mới khiến chị Lê Khanh, Lan Ngọc và Kaity nhận phim của chúng tôi mà không cần đọc kịch bản.

Đạo diễn Bảo Nhân: Lan Ngọc là một diễn viên thông minh, đó là điều tôi rút ra được ngay từ lần đầu tiên hợp tác. Nói đến sự thông minh về nghề đi, rất ít những diễn viên mà tôi từng hợp tác có khả năng làm nhiều thứ cùng một lúc, ví dụ như vừa nhớ thoại, vừa nhớ raccord, vừa nhớ biểu cảm, nhớ luôn lúc đấy nước mắt chảy phía mắt nào. Đó là một diễn viên phải có cả tố chất và sự khổ luyện. 

Đạo diễn - Nhà sản xuất Namcito: Kaity là một cô bé Gen Z rất khác biệt. Để diễn xuất thì dễ, nhưng để làm một diễn viên thực thụ thì khó lắm, và Kaity có tố chất đó. Chị Lê Khanh thì như một tượng đài rồi, về khả năng thì không cần phải nói vì ai cũng công nhận. Chị là một người có quá nhiều trải nghiệm, tôi học là học sự trải nghiệm của chị. Cả ba người phụ nữ này đều có những màu sắc khác nhau, đến từ ba thời kỳ khác nhau của điện ảnh, và họ đều truyền cảm hứng rất nhiều cho Bảo Nhân và Nam Cito. Tôi nghĩ đây là sự kết hợp khó tìm, chưa chắc 10 năm, 20 năm sau lại có một sự kết hợp như vậy.

Chắc là hung dữ. Mọi diễn viên đều sợ tôi khi on set, nhưng mà khi không on set thì rất vui vẻ, bình thường. Bởi vì tôi luôn đòi hỏi một sự tập trung tuyệt đối trên phim trường. Tôi nghĩ đạo diễn nào cũng yêu cầu tập trung cao độ như thế thôi. Tất cả đều xuất phát từ mong muốn tốt nhất cho dự án. Có những cảnh quay thời lượng rất ít nhưng phải quay suốt 2 đêm. Cố gắng làm hết khả năng của mình là cách tôn trọng cảm xúc của khán giả.

 Kịch bản, sự đầu tư và khán giả. Tôi nghĩ khán giả là yếu tố mà các nhà làm phim phải chinh phục đầu tiên sau hàng loạt sự mất niềm tin gần đây. Kịch bản là yếu tố tiên quyết, tuy nhiên sự đầu tư trong công tác sản xuất cũng rất quan trọng, một bộ phim hay không thể nào đầu tư ít tiền hoặc giao vai diễn cho một diễn viên không đủ năng lực. 

Đạo diễn - Nhà sản xuất Namcito: Dĩ nhiên một người làm nghệ thuật phải có sự kiên định của riêng mình. Tuy nhiên khi bị chê, tôi sẽ xem họ chê mình ở điểm nào, phân tích xem sự khen chê đó là đúng hay sai. Chuyện đúng sai ở bất cứ góc độ nào cũng có những hệ quy chiếu khác nhau, đó là điều bình thường với bất cứ người làm nghệ thuật nào. 

Đạo diễn - Nhà sản xuất Nam Cito: Tôi không thể nói mình là một người làm nghệ thuật đơn thuần mà không quan tâm đến doanh thu, không cần nghĩ đến tiền được. Trước khi bắt đầu một dự án, chúng tôi luôn vạch ra một chiến lược rõ ràng theo góc nhìn của một người làm kinh doanh trước, ví dụ như làm chủ đề gì để ăn khách, mời ai để đảm bảo doanh thu, làm thế nào để huề vốn, làm thế nào để có lời, chiến lược PR như thế nào. 

Đạo diễn Bảo Nhân: Chúng tôi không hoàn toàn là một người làm nghệ thuật nhưng cũng không hoàn toàn là một người làm kinh doanh. Một người chỉ toàn nghĩ đến chuyện kinh doanh cũng không thể làm ra một sản phẩm có tính nghệ thuật được. Tôi nghĩ mình phải luôn giữ sự cân bằng trong sự nghiệp của mình. Trí óc có bay bổng thế nào thì đôi chân vẫn phải chạm đất.