Chiến thuật chống nóng của các loài vật
Thở gấp, đổ mồ hôi, di chuyển vào nơi râm mát là những cách giải nhiệt phổ biến của động vật.
Tin liên quan
- Giá xăng dầu đồng loạt giảm từ 15h chiều nay
Các bến xe tại Hà Nội tăng chuyến phục vụ người dân dịp lễ 30/4 - 1/5
Huy động tối đa nhân lực, phương tiện tìm kiếm người mất tích do lật thuyền
Cục HKVN đề nghị tăng chuyến bay nội địa dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5
Dự báo thời tiết ngày 25/4: Nắng nóng xuất hiện nhiều nơi trên cả nước
Chó và mèo
Chó giải nhiệt bằng cách thở gấp. Ảnh: The Dogington Post. |
"Mọi cách giải nhiệt ở động vật có vú đều thông qua việc chuyển nước từ dạng chất lỏng thành dạng hơi để giải tỏa nhiệt năng trong quá trình đó", Yana Kamberov, giáo sư di truyền học Khoa Y học Perelman, Đại học Pennsylvania nói với Science Friday.
Chó và mèo làm nước bốc hơi nhờ sự đối lưu nhiệt khi chúng thở gấp, qua đó làm mát cơ thể. Chúng cũng đổ mồ hôi, nhưng khác với con người, mồ hôi không giúp chúng bớt nóng. Với phần lớn động vật có vú, các tuyến mồ hôi chỉ tập trung vào một nơi nhất định.
Phần đệm dày dưới bàn chân mèo chính là đệm mồ hôi. Đệm mồ hôi của mèo không phải để giải nhiệt mà là tạo lực bám, tương tự như khi ta dùng bàn tay khô chạm vào đồ vật thì sẽ thấy trơn trượt hơn tay ẩm.
Ngựa
Ngựa đổ mồ hôi để làm mát cơ thể khi chạy. Ảnh: FeedXL. |
Cách giải nhiệt chính của ngựa cũng là thở gấp. Nhưng không giống chó mèo, ngựa còn làm mát cơ thể nhờ mồ hôi. Tuyến mồ hôi của chúng khác với con người. "Nhiều loài vật thường xuyên chạy cũng có tuyến mồ hôi dạng này. Đó là các tuyến đầu tiết và gắn với lông trên mình ngựa", Kamberov giải thích.
Khi đổ mồ hôi, ngựa không chỉ tiết ra muối và nước. Chúng tiết ra một hỗn hợp gồm nước, lipid, chất béo và protein. Ngựa chạy rất nhiều và việc thở gấp không hiệu quả khi chúng đang đạt tốc độ tối đa. Lúc này, chúng làm mát cơ thể bằng cách đổ mồ hôi.
Khác với con người, ngựa có lớp da dày và chống thấm nước, làm cản trở mồ hôi bay hơi. Để giải quyết vấn đề này, chúng tạo ra loại mồ hôi giàu protein có thể làm ướt lông, giúp mồ hôi dễ bay hơi hơn.
Thằn lằn sa mạc
Thằn lằn há miệng để giúp cơ thể bớt nóng. Ảnh: The Lizard Log. |
"Những loài máu lạnh có rất nhiều đặc tính giúp làm mát", Rory Telemeco, nhà nghiên cứu tại Đại học Auburn cho biết. Một trong những đặc tính quan trọng các loài bò sát đạt được khi tiến hóa là lớp da dày dạng vảy, giúp chúng giữ nước.
Động vật máu lạnh cũng phải xoay xở một chút khi muốn giải nhiệt. Thằn lằn sa mạc có thể há miệng để sự bay hơi diễn ra trên màng ướt. Chúng còn một phương pháp cơ bản khác là di chuyển qua lại giữa nơi nóng và nơi mát. Không chỉ thằn lằn, hành vi này cũng phổ biến ở nhiều loài vật khác.
Phương pháp này thường được sử dụng khi động vật không có cơ chế để tự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể mà thay vào đó phải điều chỉnh hành vi để chống lại sự chênh lệch nhiệt độ.
Bươm bướm
Bươm bướm điều chỉnh nhiệt độ bằng hành vi. Ảnh: Flickr. |
Giống loài bò sát, bướm cũng điều chỉnh nhiệt độ bằng hành vi. Vào những ngày nắng nóng, chúng sẽ di chuyển vào bóng râm làm mát, sau đó lại bay ra ngoài. Chúng cũng có thể tự làm mát trong lúc bay vì sự đối lưu nhiệt xảy ra khi vỗ cánh.
Côn trùng chịu nhiệt rất tốt, nhưng chúng cũng bị ảnh hưởng nếu quá nóng. "Đầu tiên chúng gần như rơi vào trạng thái lờ đờ. Chúng sẽ bị căng trương lực nếu tiếp tục giữ mức nhiệt như vậy. Sau đó, côn trùng có thể phục hồi lại khi nhiệt độ giảm. Nhưng nếu tăng lên một độ hoặc hơn thì chúng sẽ chết", Telemeco giải thích.
Con người
Con người đổ mồ hôi để hạ nhiệt cơ thể. Ảnh: YouTube. |
Tinh tinh, loài vật rất gần với con người, giải nhiệt bằng cách thở gấp. Tuy nhiên, con người lại giải nhiệt chủ yếu nhờ đổ mồ hôi. Ngoài việc mũi người không đủ dài để làm mát bằng đối lưu nhiệt thông qua hoạt động thở gấp, còn có hai giả thuyết khác về hoạt động đổ mồ hôi.
"Thứ nhất, nó cho phép chúng ta đến những nơi không có thú dữ. Nếu làm mát cơ thể bằng cách đổ mồ hôi, bạn có thể ra ngoài vào những thời điểm nóng nhất trong ngày, khi phần lớn thú dữ phải ẩn mình tránh cái nóng", Kamberov nói. Con người có thể chịu nóng trong thời gian dài vì chúng ta liên tục đổ mồ hôi để giảm nhiệt.
Giả thuyết thứ hai liên quan đến thời điểm hai triệu năm trước, khi con người bắt đầu tiến hóa thành những "vận động viên chạy bền". Hoạt động chạy tạo ra sức nóng khủng khiếp cho cơ thể và những lúc đó, việc đổ mồ hôi hiệu quả hơn nhiều so với thở gấp.
Tuy nhiên, các tuyến mồ hôi ở bàn tay và bàn chân con người thì khác, Kamberov giải thích. Đây là một đặc điểm di truyền từ tổ tiên loài người và chúng không hề giống những tuyến mồ hôi giải nhiệt còn lại.
Tin khác
-
ĐHĐCĐ SSI: Đặt mục tiêu doanh thu 8.112 tỷ đồng, lợi nhuận tăng 19%
-
Sau những kết quả tích cực ở thị trường nước ngoài, HBC thông qua phương án phát hành 274 triệu cổ phiếu riêng lẻ tăng nguồn vốn
-
Trước thềm ĐHCĐ thường niên, nhìn lại hoạt động kinh doanh và cuộc chiến ghế “nóng” ở Eximbank
-
Lực lượng QLTT liên tiếp phát hiện các vụ vận chuyển đường kính nhập lậu
-
Bộ Công Thương cảnh báo nguy cơ bị lừa đảo khi giao dịch với đối tác tại UAE
-
Giá xăng dầu đồng loạt giảm từ 15h chiều nay
Các bến xe tại Hà Nội tăng chuyến phục vụ người dân dịp lễ 30/4 - 1/5
(THPL) - Theo dự báo vào dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5, lượng khách từ các bến xe tại Hà Nội sẽ tập trung đi lại chủ yếu ở các chặng ngắn và tăng...25/04/2024 14:37:48Huy động tối đa nhân lực, phương tiện tìm kiếm người mất tích do lật thuyền
(THPL) - UBND thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh đang phối hợp lực lượng chức năng trên địa bàn tìm kiếm 4 người mất tích do lật đò máy khi...25/04/2024 13:46:00Lý Hải mời mẹ 99 tuổi và bà con ở quê dự sự kiện ra mắt "Lật mặt 7"
(THPL) - Buổi họp báo Lật Mặt 7: Một Điều Ước diễn ra tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh quy tụ nhiều gương mặt nổi tiếng trong showbiz Việt.25/04/2024 14:30:00Cục HKVN đề nghị tăng chuyến bay nội địa dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5
(THPL) - Ngày 24/4, Cục Hàng không Việt Nam tiếp tục có văn bản gửi các Hãng hàng không Việt Nam xem xét bổ sung ngay tải cung ứng trên các đường...25/04/2024 10:22:15
ĐỌC NHIỀU NHẤT
Quảng bá thương hiệu Việt
-
Cộng đồng runner ngóng chờ giải chạy VPBank Can Tho Music Night Run 2024
(THPL) - VPBank Can Tho Music Night Run 2024 sẽ chính thức khởi tranh vào ngày 13/4. Hàng ngàn runner háo hức trải nghiệm lễ hội thể thao âm nhạc lần đầu tiên diễn ra tại đô thị sông nước Cần Thơ. - Vietjet công bố đường bay mới TP. Hồ Chí Minh – Tây An (Trung Quốc)
- Du lịch Việt Nam có thêm điểm đến mới khiến giới thượng lưu khắp toàn...
- Thành lập Công ty TNHH Một thành viên CADIVI miền Bắc
Tôn vinh thương hiệu toàn cầu
-
Văn Phú – Invest: Xây chắc nền tảng, hướng tới tương lai
(THPL) - Ngày 24/04, tại Hà Nội, Công ty Cổ phần Đầu tư Văn Phú - Invest đã tổ chức thành công cuộc họp Đại hội đồng cồ đông thường niên năm 2024. Với mục tiêu giữ vững ổn định, song song với việc tiếp tục phát triển kinh doanh, doanh nghiệp sẽ tiếp tục triển khai loạt dự án tại các địa bàn mang tính trọng điểm và nằm trong kế hoạch chiến lược tầm nhìn đến năm 2032. - SHB năm thứ hai liên tiếp được vinh danh Ngân hàng có hoạt động tài trợ...
- Công bố thêm 1 nhà máy đạt trung hòa carbon, Vinamilk tiến nhanh trên hành trình...
- Quý 1/2024: Techcombank báo lãi 7.802 tỷ đồng, quán quân tỷ lệ CASA ở mức...